Akıl hastalığı sebebine dayalı boşanma davaları merak konusu… Toplumun temelini oluşturan aile birliğinin sağlıklı bir şekilde devamı arzu edilen bir durum olsa da, evlilik birliğini sonlandıran boşanma davalarında son yıllarda ülkemizde de artış gözleniyor. Bu bağlamda boşanma davaları, nafaka, tazminat, velayet ve boşanma nedenleri çok merak edilen hukuki konular arasında yer alıyor.
Bu yazımızda özel boşanma nedenleri arasında sayılan “Akıl Hastalığı nedeniyle boşanma davaları”na ilişkin bilinmesi gerekenleri açıklayacağız…
Özel Boşanma Nedenleri: Akıl Hastalığı Sebebine Dayalı Boşanma Davaları
Eşlerin karşılıklı rızası ile kurulan evlilik birliği ancak Aile Mahkemesi tarafından verilecek bir boşanma kararı ile sonlandırılabilir.
Boşanma hükümlerinin düzenlendiği 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu kapsamında boşanma nedenleri ise, özel boşanma nedenleri ve genel boşanma nedenleri olarak iki ayrı kategoride ele alınır.
Bu düzenleme kapsamında genel boşanma nedenleri, Türk Medeni Kanunu madde 166’da düzenlenmiştir. Bu kapsamda eşlerden biri ya da ikisi içinde evlilik birliğinin sürmesi çekilmez hale gelmiş ise buna sebep olan nedenler “genel boşanma sebebi” olarak kabul edilir.
Hukuk sistemimizde özel boşanma nedenleri ise Türk Medeni Kanunu (TMK) kapsamında tek tek sayılarak belirlenmiştir. Bu özel boşanma nedenleri ise şunlardır;
Zina (TMK m. 161),Hayata kast, pek kötü muamele veya onur kırıcı davranış (TMK m. 162),Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163),Terk (TMK m. 164),Akıl hastalığı (TMK m. 165).
Bu özel boşanma nedenlerinden biri de akıl hastalığıdır ve Türk Medeni Kanunu 165. Madde de düzenlenmiştir. Akıl hastalığı kişiyi ayırt etme gücünden yoksun bırakan, özel boşanma nedenleri arasında sayılan ve kusura dayalı olmayan bir boşanma sebebidir.
Akıl Hastalığı Sebebine Dayalı Boşanma Davaları – Yasal Düzenleme
Akıl hastalığı nedeniyle boşanma Türk Medeni Kanunu 165. Maddesinde düzenlenmiştir. Madde metni ise şu şekildedir;
“Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hâle gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir”
Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Davası İçin Gereken Koşullar Nelerdir?
Akıl hastalığı sebebine dayalı boşanma davaları açılabilmesi ve eşlerin bu nedenle boşanmalarına karar verilebilmesi için belirli koşulların bir arada bulunması aranmıştır. Bu koşullar ise şu şekilde sıralanabilir;
Eşlerden birinde evlilikten sonra ortaya çıkan bir akıl hastalığı bulunması,Evlilik hayatının (müşterek hayat) akıl hastası olmayan eş yönünden çekilmez hale gelmesi,Akıl hastalığının geçme olanağı bulunmadığının resmi sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesi.
İlk olarak belirtmek gerekir ki, özel boşanma nedenleri arasında hastalık olarak sadece akıl hastalığı belirtilmiş olup, bunun dışındaki hastalıklar özel boşanma nedeni olarak sayılamayacaktır.
Akıl hastalığı sebebi ile açılacak boşanma davasında eşlerden birinin akıl hastası olması gereklidir ve bu akıl hastalığının evlenme gerçekleştikten sonra meydana gelmesi gerekir. Evlenmeden önce eşlerden birinin akıl hastalığı bulunması durumunda, “akıl hastalığı” kesin bir evlenme engeli olduğundan evlenme yapılmayacaktır. Bu evlenme engeline rağmen bir şekilde evlilik yapılmışsa, bu evlilik mutlak butlanla batıl olacaktır ve bu durumda boşanma davası değil evliliğin iptali davası açılacaktır.
Yine bu akıl hastalığı ve iyileşme olanağının da bulunmadığı resmi bir sağlık kurulu raporuyla tespit edilmelidir.
Ayrıca akıl hastalığı nedeniyle ortak hayatın diğer eş için çekilmez hale gelmiş olması da bu boşanma davasının açılabilmesi için gereken koşullardan biridir. Bu durumun ispatı akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açan yani akıl hastası olmayan diğer eşe aittir. Ortak hayatın çekilemez hale gelmesine örnek olabilecek durumlar arasında, akıl hastası olmayan eşin ve çocukların hayatının tehlikeye sokacak davranışların bulunması, akıl hastalığı bulunan eşin evlilik birliğinden kaynaklı yükümlülüklerini yerine getirememesi gibi durumlar sayılabilir.
Akıl Hastalığı Nedeniyle Açılacak Davalarda Yetki ve Hak Düşürücü Süre
Akıl hastalığı nedenine dayalı boşanma davası, davacı eşin yerleşim yerinin bulunduğu yer aile mahkemesinde ya da son altı ayda birlikte oturulan yer aile mahkemesinde açılmalıdır.
Bu davanın açılabilmesi içinse herhangi bir hak düşürücü süre belirlenmemiştir. Yani koşulları oluştuğunda her zaman akıl hastalığı nedenine dayanılarak boşanma davası açılabilecektir.
Yine boşanma davalarında tazminat talep edilebilmesi için kusur şartı aranacağından ve akıl hastası eşin eylemlerinin iradi olmaması nedeniyle kendisine kusur atfedilemeyeceğinden, bu davalarda maddi ya da manevi tazminat istenmesi söz konusu olmayacaktır. Ancak şartları mevcut ise dava açan eşin tedbir, yoksulluk ve iştirak nafakası talep etmesi mümkün olacaktır.
