Askere giden işçiye ait haklar var mıdır? Askere giden işçiye ait haklar nelerdir? Askere giden işçiye ait haklar hangi durumlarda kullanılır?
İş Hukuku alanında en çok merak edilen konulardan birini de, askere giden işçiye ait haklar neler olduğu oluşturuyor. Bu yazımızda askere gidecek işçinin sahip olduğu temel hakları ele alacak, bu kapsamda kıdem tazminatı ve işe geri dönme hakkının detaylarını inceleyecek ve açıklayacağız. İşte, tüm merak edilen yönleriyle “Askere giden işçiye ait haklar“…
Askere Giden İşçinin Kıdem Tazminatı Hakkı
Askere giden işçilerin, işten ayrıldıklarında kıdem tazminatına hak kazanıp kazanamayacakları en sık sorulan sorular arasında yer alıyor.
1474 sayılı İş Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ile yürürlükten kaldırılsa da, 1474 sayılı İş Kanunu’nun Kıdem Tazminatını düzenleyen 14. Maddesi halen daha yürürlüktedir. İşte bu kanunun 14. Maddesi düzenlemesi gereğince muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan işçilerin, diğer koşulları sağlamak şartıyla (işçinin, aynı işverene ait işyerinde bir yıllık kıdemini doldurması gibi) kıdem tazminatlarını alma hakları vardır.
Ancak bu kıdem tazminatını alabilmesi için işçinin, işten ayrılışını askerlik nedenine dayandırması gereklidir. Yani sonuç olarak diyebiliriz ki, kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin (haklı bir sebep olmaksızın) kıdem tazminatı alamayacağı kuralının istisnasını, askerlik nedeniyle işten ayrılma oluşturur ve askere giden işçiye ait haklar arasında kıdem tazminatı hakkı vardır.
Askerlik sebebi ile fesih ve istifa da “Askerlik Sevk Belgesi” de mutlak surette dilekçeye eklenmelidir. Bu şekilde, işten ayrılış nedeninin askere gidiş olduğu kanıtlanmış olur.
Askere giden işçinin kıdem tazminatını dışında başkaca bir hakkı ya da alacağı bulunuyorsa, işçi kıdem tazminatı ile birlikte bunları da talep edebilir. Örneğin, askere gidecek işçi fazla çalışma yapmasına karşın buna ilişkin ücretlerini almamışsa ya da kendisine yıllık izinleri kullandırılmamışsa, bu tür ücretlerini de işçilik alacağı davası ile işverenden isteyebilecektir.
Askerden Dönen İşçinin İşe Devam Hakkı
Askerlikten ya da kanuni bir ödevden dolayı işinden ayrılan işçinin, söz konusu görev ya da ödevinin sona ermesinden itibaren iki ay içerisinde başvuruda bulunmak koşuluyla işe geri dönme ve devam etme hakkı bulunmaktadır. Yani bir başka ifade ile askere giden işçiye ait haklar arasındaki bu konuda; askerliğini bitiren işçi, iki aylık kanuni süre içerisinde işe dönme isteğini işverene bildirerek işine geri dönebilir.
Askere giden işçiye ait haklar arasındaki bu hak, 4857 sayılı İş Hukuku Kanunu’nun 31. Maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Madde düzenlemesi;
“Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır.
Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder”
Hükümlerini taşımaktadır. İş Kanunu ile yapılan bu düzenleme gereği işverenin, yasal başvuru süresi olan iki ay içinde işine dönme başvurusunda bulunan askerden gelen işçiyi, işe alma zorunluluğu vardır. Bu şekilde bir talep alan işveren, söz konusu askerden dönen işçiyi, eski işi ya da benzeri işlerde boş yer bulunuyorsa derhal, boş yer bulunmuyorsa boşalacak ilk işe diğer istekliliklere tercih ederek almak zorundadır. Bu işe alım, o andaki mevcut koşullarda yerine getirilmelidir. Yani işe dönmek isteyen işçiye farklı şart ve koşullar ileri sürülemez.
Bu yasal zorunluluğa karşın kendisine başvuran işçiyi işe başlatmayan işveren için öngörülen yaptırımda yine aynı yasanın aynı maddesi kapsamında (4857 sayılı İş Kanunu Madde 31) düzenlenmiştir.
Bu yasal düzenleme uyarınca, iki aylık kanuni süre içerisinde askerden dönen ve işe dönmek için başvuruda bulunan işçiyi, işe geri almayan işverenin, bu kişiye toplam üç aylık ücreti tutarında bir tazminat ödeme yükümlülüğü vardır.
Askere Giden İşçiye Ait Haklar| Askerden Sonra İşine Dönen İşçinin Ücreti
Kanuni düzenlemede son derece açık bir şekilde, askerden dönen işçinin aynı şart ve koşullar altında çalışmaya devam ettirileceği belirtildiğinden, askerden dönen işçinin maaşı, bu nedenle düşürülemez ve kendisine farklı koşullar ileri sürülemez. Askere giden işçiye ait haklar arasında son olarak işçi ücreti bulunur.
İlginizi Çekebilir: İş Hukuku Kapsamında İkramiye Nedir? İkramiye Ödemeleri Hakkında Merak Edilen Her Şey!
