Belçika’da başörtülü kadınlar tarafından sıklıkla şikayet konusu edilen mahkeme salonlarına başörtülü alınmama yasağı ile ilgili yeni gelişmeler yaşandı. Bu kapsamda yeni yapılan yasal düzenleme ile Belçika mahkeme salonlarında karşılaşılan başörtü yasağına da son verilmiş oldu.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından Belçika Hükümetine yapılan uyarılar sonucu, mahkeme salonlarında başörtüsü takmayı yasaklayan, Belçika Muhakeme Usulü Yasasının 759. maddesi değiştirildi.
Yasağın Kökeni Nereye Dayanıyordu?
19. yüzyıldan kalan Belçika Muhakeme Usulu Yasası 759. maddesi, herkesin şapka taktığı bir dönemde hazırlanmıştı. Bu şartları gözeterek o dönemde hazırlanan yasa maddesi; Mahkeme huzuruna çıkacak kişilerin, başları açık bir şekilde saygı ile ve sessiz biçimde mahkeme heyeti önüne gelmelerini öngörüyordu.
Hukuk Mücadelesi Verildi
Kökeni ve konulma amacını açıkladığımız bu yasak uyarınca 2018 yılında Müslüman bir kadın başörtüsünü çıkarmaması nedeni ile mahkeme salonuna alınmamış ve bunun üzerine salona alınmayan kadın da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) huzurunda hukuk mücadelesi başlatmıştı.
İnanç Özgürlüğünün İhlal Edildiği Tespit Edildi
Fransa Strasbourg’ta bulunan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), yaptığı yargılama ve inceleme süreci sonucunda Belçika Hükümeti’ni “İnanç özgürlüğünün ihlal edilmesi” gerekçesi ile mahkum etmişti. Bu karardan sonra Belçika’da bulunan mahkemelere AİHM kararını içeren bir genelge de gönderilmişti.
AİHM kararı sonrası Belçika’da bazı hakimler alınan karar doğrultusunda mahkeme salonlarında başörtüsü takılmasına izin verirken, bir kısım hakim ise yasa ile konulan yasak kararını uygulamakta ısrar ediyordu.
Şikayetler Devam Etti
Belçika Fırsat Eşitliği Merkezi (UNIA) verilerine göre, AİHM kararı sonrasında da genellikle başörtüsü takan Müslüman kadınlardan, mahkeme salonlarına alınmadıklarına ilişkin şikayetler yapılmaya devam etti.
Bu tavır üzerine konuyu değerlendiren UNIA Yöneticisi olan Els Keytsman, yaptığı açıklamalarında, bu yasak nedeniyle bazı kadınların mahkemenin vereceği kararını etkileyeceği korkusu ile mahkeme salonlarında başörtülerini çıkarmak zorunda kaldıklarını, bunun ise tahammül edilemeyecek bir durum niteliğinde bulunduğunu belirtmişti.
Bu açıklamalar doğrultusunda UNIA yöneticileri, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından gerekli olan yasal değişikliklerin yapılması noktasındaki uyarısını da, hükümete hatırlatmaya devam ediyordu.
19. Yüzyıldan Kalan Yasa Maddesi Değiştirildi
Bu uyarılar sonrası Belçika hükümeti tarafından, mahkeme salonlarına başı açık girmeyi zorunlu kılan ve 19. yüzyıldan kalan Belçika Muhakeme Usulu Yasasının 759. maddesi değiştirildi ve böylece Belçika mahkeme salonlarında uygulanılan başörtüsü yasağı da son bulmuş oldu.
Bu yasal değişiklik sonrası durumu değerlendiren Belçika Fırsat Eşitliği Merkezi (UNIA) yöneticisi olan Els Keystman’da, “Beklenen yasal değişiklik nihayet gerçekleştirildi. Bu değişiklik ile insan hakları alanında kaydedilen bu olumlu gelişmeyi ve yapılan ilerlemeyi UNIA olarak memnuniyetle karşılıyoruz” açıklamasını yaptı.
Yine, UNIA Genel Müdürü olarak görev yapan Patrick Charlier’de konuya ilişkin yaptığı açıklamada, değiştirilen söz konusu yasa maddesinin herkesin şapka takmak zorunda olduğu bir dönem olan 19. yüzyıldan kaldığını, bu yasağın yeni dönemde de bazı hakimler tarafından uygulanması ile Müslüman kadınlara karşı yapılan adaletsizliğin de son bulduğuna işaret etti.