Döviz kredisi uyarlama davası nedir? Son günlerde dövizde yaşanan hızlı yükseliş, ticari sözleşmelerde bazı zorlukların yaşanmasına neden oluyor. Döviz ile borçlananlar için döviz kurlarında öngörülemeyecek oranlarda yaşanan artışlar önemli zararlar doğuruyor. Peki, döviz kredisi uyarlama davası nedir? İşte, döviz borçluları için çözüm yolu olan “Uyarlama Davası” ve hakkında merak edilenler…
Döviz Kredisi Uyarlama Davası Nedir? Döviz Kredisi Sözleşmeye Bağlılık
Döviz kredisi uyarlama davası nedir? Türk hukuk sisteminde, gerçekleştirilen sözleşmeler için “sözleşmeye bağlılık” ilkesi geçerlidir. Sözleşmeye bağlılık (ahde vefa), genel anlamda bir sözleşme yapıldıktan sonra meydana gelebilecek ve sözleşmenin edimleri arasındaki dengeyi bozabilecek zorluklara karşın, üstlenilen edimin yerine getirilmesi zorunluluğu olarak tanımlanabilir. Bu anlamda sözleşmeye bağlılık aynı zamanda dürüstlük kuralının da bir gereğidir.
Peki, döviz kredisi uyarlama davası nedir? Döviz kredisi sözleşmeye bağlılık ilkesi her durum ve koşulda sıkı sıkıya uygulanır mı? Hukuk sistemimizde sözleşmeler açısından geçerli olan ve hukuksal güvenliğin bir gereği olan “sözleşmeye bağlılık ilkesinin” değiştirilemez bir sıkılıkta uygulanması bazı durumlarda büyük haksızlıklara ve mağduriyetlere yol açabilecektir. İşte bu gibi durumlar için hukuk sistemimizde öngörülen çare, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 138. Madde kapsamında “Aşırı İfa Güçlüğü” başlığı altında düzenlenen uyarlama davasıdır.
Aşırı İfa Güçlüğü ve Uyarlama Davası
Döviz kredisi uyarlama davası nedir? Türk Borçlar Kanunu 138. Maddesinde aşırı ifa güçlüğü ile bu durumda başvurulabilecek uyarlama davası düzenlenmiştir. Madde metni;
“ Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. Sürekli edimli sözleşmelerde borçlu, kural olarak dönme hakkının yerine fesih hakkını kullanır” düzenlemelerini içerir.
Döviz kredisi uyarlama davası nedir? Aşırı ifa güçlüğünü düzenleyen bu madde aynı zamanda sözleşmeye bağlılık ilkesini de dengeleyen hukuki bir güvence niteliğindedir. Sözleşmedeki dengeyi tamamen bozarak aşırı ifa güçlüğüne neden olabilecek olağanüstü durumlara savaş, büyük ekonomik krizler, aşırı enflasyon artışı, beklenmeyen devalüasyon gibi durumlar örnek olarak gösterilebilir.
Döviz Kredisi Uyarlama Davası Nedir? Uyarlama Davası İçin Gereken Koşullar Nelerdir?
Döviz kredisi uyarlama davası nedir? Türk Borçlar Kanunu 138. Madde düzenlemesi göz önüne alındığında, aşırı ifa güçlüğüne dayalı uyarlama davası için aranacak başlıca koşullar şu şekilde sıralanabilir;
Sözleşmenin yapılmasından sonra, esaslı bir durum değişikliğinin (olağanüstü durumun) ortaya çıkması gerekir,Bu olağanüstü durum değişikliği öngörülemeyecek ve öngörülmesi de beklenemeyecek nitelikte olmalıdır,Bahse konu öngörülemeyen durum değişikliği, borçludan kaynaklanmamalıdır,Oluşan durum değişikliği, sözleşmenin kurulduğu esnadaki mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirmelidir,Borçlu, üzerine düşen borcunu henüz ifa etmemiş ya da ifanın aşırı derecede güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olmalıdır.
Döviz kredisi uyarlama davası nedir? İşte, bu koşulların gerçekleşmesi durumunda olağanüstü bir durum nedeniyle borçlunun edimini olduğu şekliyle yerine getirebilmesi, borçludan beklenemez hale gelmişse, dürüstlük ve doğruluk kuralları uyarınca “uyarlama davası” ile sözleşme yeni duruma uygun olarak uyarlanabilecek, uyarlama mümkün olmazsa sona erdirilecektir.
Türk Borçlar Kanunu mevzuat bilgilerine ulaşmak için buraya göz atabilirsiniz.
Döviz Borcu Olanlar Açısından Durum
Döviz kredisi uyarlama davası nedir? Ayrıntılı olarak açıklandığı şekilde, son günlerde döviz kurlarında öngörülemeyecek şekilde gerçekleşen ani yükselmeler neticesi üstlendiği borcunu ifada aşırı güçlüğe düşen borçlular, mahkemeye başvurarak uyarlama davası açmak suretiyle sözleşmenin yeni duruma uygun olarak uyarlanmasını talep etme hakkını kullanabileceklerdir.
Döviz kredisi uyarlama davası nedir ? Türk Borçlar Kanunu 138. Madde kapsamında belirlenen şartların birlikte gerçekleşmesi durumunda, döviz borçlusu uyarlama talep edebilecek ve koşulları oluşmuşsa hakim de somut olayı inceleyerek uyarlama mümkünse, taraflar arasındaki çıkar dengesini de gözeterek yeni duruma uygun bir uyarlama yapabilecek, uyarlama mümkün olmazsa da sözleşmeyi sonlandırabilecektir. Bir diğer önemli konu kredi yapılandırması nedir, bilgi almak için yazımızı ziyaret edebilirsiniz.
