Babalık izni tıpkı annelere verilen doğum izni gibi bir anlam ifade etmektedir. Çalışan babalar, çocuk sahibi olurlar ise yasa gereği bu izni alabilir ve kullanabilirler. İznin süreleri yine yasa ile belirlenmiştir.
Ailelerin ve eşlerin hayatlarına yeni bir başlangıç getiren çocuklarının doğumu, birçok farklı duruma da başlangıç oluyor. Bu kapsamda yer alan doğum izni, doğum yapan anneler için doğum öncesi ve doğum sonrası belirli sürelerde kullanılıyor.
Peki, erkekler için doğum izni mümkün müdür? Çalışan babalar için doğum izni kaç gündür? Başta bebek bekleyen aileler olmak üzere, çok sayıda vatandaş tarafından merak edilen bu konuya dair tüm ayrıntılar ve detaylar yazımızda…
Babalık İzni Nedir?
Hukuk sistemimiz içerisinde baba olan, çalışan erkeklere çocuklarının doğumu ile birlikte verilen izne “Babalık İzni” adı verilir. Çalışan babaların doğum izin süreleri ise memurlar ve işçiler için ayrı sürelerde belirlenmiştir. Bu anlamda, babanın memur ya da işçi olması yani 4/A’lı çalışan, 4/B’li çalışan veya 4/C’li çalışan olması durumlarında farklı farklı sürelerde doğum izni hakkı vardır.
Babalık İzni Kaç Gündür?
Eşi yeni doğum yapan çalışan erkeklerin ayrıldığı doğum izni süreleri farklılık gösterebiliyor. Babalara verilen izin ya da erkekler için doğum izni olarak bilinen süreç, çalışan babanın, memur, işçi ya da sözleşmeli olarak çalışmasına göre farklılık arz ediyor.
Memurlar için belirlenen doğum izinleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Özel sektörde çalışan babaların doğum izni ile ilgili düzenleme ise 4857 sayılı İş Kanunu içerisinde belirlenmiştir.
Memur Olarak Çalışan Erkeklerin Doğum İzin Süresi
Çalışan memur babaların doğum izin süreleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 104. Maddesinin B bendinde belirlenmiştir. Buna göre;
“Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir” denilmiştir.
Bu yasal düzenleme uyarınca eşi doğum yapan erkek memur, doğumdan sonra 10 gün süre ile doğum izni kullanabilir.
Daha önce 4/B’li sözleşmeli olarak çalışan personele isteği üzerine; eşinin doğum yapması halinde iki gün, ücretli mazeret izni verilmekteydi. Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 9. Maddesinde 14/05/2018 gün ve 2018/11809 yapılan değişikliğe göre;
“Sözleşmeli personele isteği üzerine; eşinin doğum yapması halinde on gün, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü halinde ve her olay için yedi gün ücretli mazeret izni verilir.”
Düzenlemesi kapsamında 4/B’li sözleşmeli personel de artık 10 gün süre ile doğum izni kullanabilir.
Özel Sektör Çalışanı ve İşçi Babaların Doğum İzin Süresi
Özel sektör çalışanlarının ve işçilerin doğum izinleri ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Mazeret izni” başlıklı Ek 2. Maddesinde;
“İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir” hükmü ile belirlenmiştir.
Bu yasal düzenleme uyarınca özel sektör çalışanları ve işçiler, baba olmaları durumunda doğumdan sonra beş gün süre ile babalara verilen doğum iznini kullanabilirler.
Taşeron işçiler açısından da eşlerinin doğumu durumunda doğum izni, normal işçi statüsünde çalışan işçiler ile aynı süredir ve toplam olarak 5 gündür.
Babalık İzni Ne Zaman Başlar?
Çalışan erkeklerin, doğum iznini kullanabilmeleri için eşlerinin doğum yapmış olmaları gereklidir. Diğer bir ifade ile doğum izninin doğum öncesinde kullanılabilmesi mümkün değildir.
Bu kapsamda ister kamuda isterse de özel sektörde olsun çalışan erkeklerin eşlerinin doğum yapması ile birlikte babalara verinle doğrum iznine hemen ayrılabilirler. Ve yukarıda açıklanan süreler ile tabi oldukları kanuna göre doğum izin haklarını kullanabilirler.
Babalık İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?
Doğum izninin kullanılabilmesi için çalışan erkeğin bağlı bulunduğu iş yerine ya da çalışan yer kamu kurumu ise bağlı olunan birime hitaben doğum izin dilekçesi yazılarak başvuru yapılması gerekir. Bu dilekçe ile birlikte doğum raporunun da sunulması gereklidir. Bu şekilde doğum izni doğum raporunda belirtilen bebeğin doğum tarihinden başlamak üzere çalışan babaya ilgili iş yeri ya da kurum tarafından kullandırılır.
Annelerin doğum izni noktasında ayrıntılı bilgiye yine sitemizde “ Doğum İzni Nedir? Doğum Parası Nasıl Alınır? Kimler Alabilir? ” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
