İş Hukuku alanın önemli konularından birini teşkil eden ve iş sözleşmesi bitiminde tarafların birbirlerinden alacakları olmadığını gösteren İbraname nedir ve İbraneme ne demek ? İbra sözleşmesinin geçerli olması için gereken koşullar nelerdir? İşte, konuya dair merak edilen tüm ayrıntıları ile birlikte “İş Hukukunda İbraname”…
İbraname Nedir İbraname Ne Demek ?
En kısa tanımı ile ibraname, iş sözleşmesinin bitimi durumunda işveren ile işçinin karşılıklı olarak birbirlerinden herhangi bir hak ve alacakları olmadığını ifade eden sözleşmedir. Daha geniş bir anlatımla İş hukukunda ibraname, işten ayrılan işçinin ücret, izin alacağı, fazla çalışma ücreti, ihbar ve kıdem tazminatı tarzı alacaklarını aldığına ve ayrıca bir başka alacağı da kalmadığına dair işçinin imzaladığı bir belgedir. Uygulamada ibraname, ibra sözleşmesi, ibra belgesi ve ibra senedi gibi farklı adlarla düzenlenebilmektedir.
Genel anlamda uygulamada özellikle işverenlerin, işten çıkan işçilerinin kendilerine dava açmamaları amacıyla başvurdukları bir yol olan ibraname, bu haliyle kötüye kullanıma da müsait olması da göz önüne alınarak sıkı geçerlilik koşullarına bağlanmış, gerek işçi ve gerekse de işveren açısından oldukça önemli sonuçlar doğuran bir sözleşmedir.
Çünkü düzenlenen ibraname ile iş akdine taraf olan işçi ve işveren, aralarındaki sözleşmeden ve kanunlardan kaynaklı her tür alacak ve haklarını aldıklarını belirtmekte ve bunu bir belge ile kanıtlamaktadırlar.
İbraname Örnekleri
İstifa Nedeniyle İbraname Örneği 1 İndir
İstifa Nedeniyle İbraname Örneği 2 İndir
İşveren Tarafindan Fesih İbraname Örneği
İbraname Hakkında Yasal Düzenleme
İbraname müessesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 420’de ‘Ceza koşulu ve ibra’ başlığı altında düzenlenmiştir. Madde düzenlemesine göre;
“ Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir.İşçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür.Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunludur.İkinci ve üçüncü fıkra hükümleri, destekten yoksun kalanlar ile işçinin diğer yakınlarının isteyebilecekleri dâhil, hizmet sözleşmesinden doğan bütün tazminat alacaklarına da uygulanır”
hükümleri getirilmiştir.
İbraname Geçerlilik Koşulları Nelerdir?
Yasal düzenleme ile sınırları ve şartları açıkça çizilen ibranamenin geçerlilik koşulları ise şu şekilde sıralanabilir;
İbranamenin yani diğer bir ifade ile ibra sözleşmesinin mutlak surette yazılı olarak yapılması,İbraya konu alacağın miktar ve türünün açık bir şekilde yazılması,İbra sözleşmesine konu edilen alacağın ödemesinin eksiksiz olarak yapılması,İbra sözleşmesine konu edilen alacağın ödemesinin banka aracılığı ile yapılması,İbra sözleşmesinin içerik bakımından herhangi bir çelişki taşımaması,İbra sözleşmesinin, iş sözleşmesinin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmesinden sonra yapılması gereklidir.
Geçerli bir ibraname için bu belirtilen şartların tümünün bir arada bulunması gerekir. Bu şartlardan birini dahi karşılamayan ibra sözleşmesi ise hükümsüz olarak kabul edilir.
İş akdi sona ermeden düzenlenen ibranameler de geçersiz kabul edilir. İbranamenin herhangi bir tarih içermemesi durumunda da geçerli kabul edilebilmesi mümkün değildir. İbra konusu alacağın türünün ve miktarının da açıkça ve detaylıca ibranamede belirtilmesi gerekir. İşçilik alacaklarının, geçerli bir ibranamede nitelik ve miktarları itibariyle ayrı ayrı, açık ve anlaşılır bir şekilde tereddüde sebebiyet vermeyecek biçimde ayrıntılı olarak yazılması gerekir.
Son olarak belirtelim ki, İbraname; Türk Borçlar Kanunu 420. Maddesi düzenlemesiyle, işçiyi koruma ve gözetme gereksinimini kapsamında sıkı geçerlilik şartlarına bağlanmıştır. Yargıtay’da, iş hukukunun genel anlamda işçiyi koruyucu yaklaşımı uyarınca ibraname müessesini dar yorumlayarak, ibra sözleşmesinin geçerlilik koşullarının tam olarak sağlanmasına oldukça önem vermektedir.
İbraname Örneği
İbraname Örneği için ekteki dosyaları inceleyebilir, yeni bir ibraname metni hazırlarken bu bilgileri örnek alabilirsiniz. İstifa nedeniyle ibraname örneği belgelerinden bir tane kısa süreli – deneme süreli çalışmalar için geçerli olup, diğeri normal istifa ibra sözleşmesidir. İşveren tarafından verilen ibranamede ise çalışan kişinin işten çıkarılması durumunda alacağı haklar ve işten çıkma koşulları yer almaktadır. Bu noktada iş veren ile çalışan arasında anlaşma yapılmadan ibraname hazırlanmamasına dikkat edilmelidir.
