Hizmet tespit davası vatandaşlar tarafından en çok merak edilen hukuki meseleler den biridir. Bu kapsamda işçilerin haklarını eksiksiz şekilde alabilmeleri için kanuni hak ve imkanlarını doğru ve eksiksiz bilmeleri ise büyük önem taşıyor. Peki işçilerin açabileceği hizmet tespit davası nedir? Hangi koşulların varlığı halinde açılabilir?
Hizmet Tespit Davası Nedir? Önemli Başlıklar
Ülkemizde sigortasız işçi çalıştırılması yasak olmasına karşın ne yazık ki bunun aksi uygulamalarla karşılaşmak mümkün oluyor.
İşçiye sosyal anlamda güvence sağlayan sigortalılık kurumuna aykırı şekilde sigortasız olarak işçi çalıştırılması kuralına aykırı davranılması durumunda hukuk sistemimizde yaptırımlar öngörülmüştür. Fakat bu yaptırımlara karşın farklı nedenlerle sigortasız olarak işçi çalıştırılması ya da işçilerin sigortalarının eksik bildirilmesi durumları yaşanabiliyor. İşte bu durumlarda işçilerin yasal haklarını arayabilecekleri bir dava olan hizmet tespit davası ve bu dava hakkında bilinmesi gerekenler…
1. Hukuk Sistemimizde Hizmet Tespit Davası |Hizmet Tespit Davası Ücreti
İşte bu şekilde sigortasız çalışan, primleri yatırılmayan ya da sigortaları eksik bildirilen işçilerin, işlerinden ayrılmalarından sonra geriye dönük olarak sigortalı oldukları sürelerin tespiti ve sigortalarının yatırılmasını sağlamak amacıyla açabilecekleri davaya hizmet tespit davası adı verilir.
2. Hizmet Tespit Davası Yasal Dayanağı | Hizmet Tespit Davasında SGK Davalı mı?
Hizmet tespit davasının hukuk sistemimizdeki yasal dayanağı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 86/9 düzenlemesidir. Bu madde de;
Düzenlemesine yer verilmiştir. Bu madde uyarınca hizmet tespit davası ile davacı olan işçiyle işveren arasında, açık ya da örtülü bir hizmet sözleşmesine dayalı olarak, belirli tarihler arasında ve belli bir ücret karşılığında bir iş ilişkisinin bulunduğunun tespiti talep edilir.
3. Hizmet Tespit Davası Açabilmek İçin Gereken Koşullar Nelerdir? Hizmet Tespit Dava Dilekçesi
Söz konusu davanın açılabilmesi için gereken en başlıca koşul işin ya da hizmetin işçi tarafından sigortasız şekilde yapılması yani işçinin tespit edilmesini istediği süreyi sigortasız olarak çalışması gerekir. Bir başka ifadeyle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından daha önce durumun tespit edilmemiş olması gereklidir.
Hizmet tespit davası açılabilmesi için çalışılan işyerinin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren iş yerlerinden olması gerekir.
Söz konusu davanın açılabilmesi için beş yıllık hak düşürücü süre vardır ve bu süre zarfında davanın açılması gereklidir. İşçinin bahse konu hizmetinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde bu davayı açması ya da işçinin ölümü halinde ölümden itibaren beş yıl içinde yasal mirasçıları tarafından davanın açılması gerekir.
4. Hizmetin Görüldüğünün İspatı
Söz konusu hizmet tespit davasını açan işçinin, iddia ettiği tarihler arasında işyerinde çalıştığını ispat etme yükümlülüğü vardır. Bu noktada işçi, bahse konu işyerinde çalıştığını tanık dinleterek de (o işyerinde çalışan diğer işçiler gibi) ispat edebilir. Bunun yanında işyerine ait SGK dosyası, işçi dosyaları, maaş bordroları, ödeme cetvelleri, banka hesap hareketleri gibi deliller de ispat vasıtası olarak öne sürülebilir. Bu davada dikkat edilmesi gereken asıl nokta o işyerinde çalışılan süre değil, sigortasız çalışma süresinin tespit edilmesine ilişkindir.
5. Hizmet Tespit Davasını Kimler Açabilir? Hizmet Tespit Davası Arabuluculuk
Hizmet tespit davasını, sigortasız olarak çalışan ya da sigortalılık süresi eksik bildirilen işçi kendisi açabileceği gibi işçinin hayatta olmadığı durumlarda dava, işçinin yasal mirasçıları tarafından da açılabilir.
Hizmet tespit davalarında görevli mahkeme ise İş Mahkemesidir. Özel olarak İş Mahkemesi kurulmamış yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemesi bu tür davalara İş Mahkemesi sıfatıyla bakar.
İşten çıkarılma davası hakkında detaylar da hizmet davasına ek bilgi olarak incelenebilir. Sigortalılık sürelerinin tespiti hakkında detayları araştırmak faydalı olacaktır.
