Varlık fonu Dolar’ın dengesiz bir hal aldığı dönemlerde giderek daha sık akıllara geliyor. Olması gereken ekonomik koşulların bir türlü sağlanamaması nedeniyle çözüm açısından varlık fonuna verilen önem daha çok olacaktır. Koronavirüs ve ekonomik bunalım döneminde süreçlerin avantaja dönmesi için kaynakların daha çok kullanılması gerekiyor. Uzun zamandır olması gereken bir çözüm sürecinin yeni gündem maddeleri ile değişmesi mümkündür.
Varlık Fonu Nedir | Ne İş Yapar?
Türkiye Varlık Fonu büyüme hedefi temelinde oluşturulan bir kalkınma sistemidir. Örgütlenme şekli olarak değer yaratımına odaklanmıştır. Kendi bünyesindeki firmaların kaynak olarak en yüksek verimde kullanılması ve yerli üretimin de desteklenmesini hedefler. Kurumun ismi aslında amacını da yansıtmaktadır. Varlıktan, kaynaktan fon oluşturmak ve ekonomik kalkınmayı kolaylaştırma amacı taşır.
Varlık fonu nedir sorusu TVF kuruluşu olan 2016 yılından itibaren yanıtlanabilir. Fakat eski dönemlerde de Güney Doğu Anadolu Bölgesi’nde yerli üretimi destekleyen benzer girişimler olmuştur. Kurum, gecikmeli de olsa esas kaynak kullanım amacına hizmet etmeye başlamıştır. İşlev kapsamı giderek artmaktadır:
Varlık fonu kendini finanse eden bir yapı oluşturur. Bunu değer kattığı şirketlerden aldığı lisans, kira geliri vs. üzerinden yapar. Kendi kattığı değerin bir kısmını alarak devamını sağlar.Türkiye’nin ülke içi ve dışındaki önemli projelerine kaynaklık eder. Bilimsel gelişmeler bu anlamda önceliklidir.
Stratejik yatırımlarıyla uluslararası düzlemde turizm yatırımlarının desteklenmesini amaçlar.Finansal açıdan yatırımcıların cazip bulduğu alanlar oluşturur. İç ekonomiyi derinlemesine desteklemeyi amaçlar.Gelecek nesillere güçlü ekonomisi olan bir Türkiye sağlamayı amaçlar.
Varlık Fonu Başkanı ve Kilit İsimler | Yönetim Kurulu Başkanı
Recep Tayyip Erdoğan varlık fonu başkanı ve Genel Müdürde Salim Arda Ermut’tur. Cumhurbaşkanlığı bünyesinde varlığını sürdüren TVF için gelecek dönemlerde nasıl değişiklikler olacağı henüz bilinmiyor.
Varlık Fonu Şirketleri | Varlık Fonu’na Devredilen Şirketler | TVF Maden Sanayi ve Ticaret AŞ Dışında Hangi Firmalar Var?
TVF Maden Sanayi ve Ticaret dışında birçok varlık fonu şirketleri vardır. Bu şirketler değişik kategorilerde kapsam açısından gelişerek devam etmektedir. Sektör açısından 8 farklı alandan 23 tane firma kuruma dahil edilmiştir. Kurum için yönetilen öz kaynak miktarı 234,5 Milyar TL’dir. Yani toplam öz kaynakların da %35 kadarını oluşturmaktadır. Türkiye ekonomisi açısından bu miktar daha da arttığında gereken öz kaynak değeri kazanılmış olacaktır.
1. Finansal Hizmetler Alanında Varlık Fonu’ndaki Bankalar
Bankalar ve bazı finans kurumları %35 oranında varlık fonu şirketleri arasındadır.
Türkiye SigortaBorsa İstanbul 
Türkiye Hayat EmeklilikPlatform AŞ
Ziraat BankasıVakıfbankHalkBank
2. Enerji Alanında Varlık Fonu Firmaları
Enerji verimliliğine yönelik kurulan şirketlerin %27 kadarı TVF bünyesindedir.
Türkiye PetrolleriBotaş
TVF Rafineri ve PetrokimyaTVF Enerji
3. Ulaştırma ve Lojistik Alanında Varlık Fonu Şirketleri
TVF bünyesindeki ulaştırma –lojistik alanında varlık fonu şirketleri %13’lük orana sahiptir.
Türk Hava YollarıTürkiye Denizcilik İşletmeleri
İzmir Alsancak LimanıPTT
4. Madencilik Alanında TVF Şirketleri
Madencilik alanında varlık fonu şirketleri %9 ile yer almaktadır. Yeraltı kaynaklarının daha da yüksek verimle kullanılacağının işareti olabilir.
TVF MadenEti Maden
5. Şans Oyunları Sektöründe Varlık Fonu Lisansları
Lisans alınması gereken şans oyunları firmalarından %8’lük kısım varlık fonuna geçirilmiştir.
Nakit Karşılığı Şans Oyunları LisansıAt Yarışı Düzenleme ve Bahis Kabul Etme Lisansı
6. Teknoloji ve İletişim Sektöründe Varlık Fonu Firmaları
İletişim ve teknoloji kategorisinde yer alan %4’lük firmalara yenilerinin ekleneceği düşünülmektedir.
Türk TelekomTurkcellTürksat
7. Tarım ve Gıda Sektöründe Varlık Fonu Firmaları Neden Az?
Tarım açısından Türkiye en verimli topraklara sahip ülkelerden biridir. Öz kaynaklardan beslenme açısından son derece kötü durumda olduğu söylenebilir. Varlık fonu şirketleri de bu durumu destekliyor. %2 oranında firma varlık fonu kapsamına alınmış durumda. Firmalara ek Karadeniz Bölgesi’nde gündeme gelen yerli üretimden halka aracısız bakkallar bu anlamda çözüm olabilir.
ÇaykurKayseri Şeker
8. Gayrimenkul Sektörü ve Varlık Fonu Firmaları
Taşınmaz mallardaki sektör yatırımları TVF’nin %2’lik kısmını oluşturuyor. Bu alanda ilerleyen dönemlerde daha çok verim alınacak bir süreç bekleniyor.
Dolar Yükselişi Ardından Varlık Fonu Değerlendirilmesi
Dolar yükselişi ve varlık fonu şirketi gecikmesinin doğrudan bağlantısı olduğu söylenebilir. Yerli kaynaklar verimli kullanılamadığı için sektörlerdeki dalgalanmalar bitmiyor. Dışa bağımlılık ne kadar azsa yabancı para birimi değeri de o kadar gerileyecektir. Dolar’ın Türkiye’yi bu kadar etkilemesi durumunun tersine çevrilmesi ancak Türkiye Varlık Fonu ile mümkündür.
Elektronik, gıda, inşaat, temel ihtiyaçlar alanında yurt dışı kaynaklı kullanım Türkiye açısından sıkıntı demektir. Bazı yorumcular, inşaat sektörünün yerli üretime geçmesi halinde tüm piyasaların rahatlayacağını da iddia etmektedir. İnşaat sektörünü oluşturan ana malzemeler ve gıda insanların en temel ihtiyacı olduğu için belirleyici durumdadır.
Gıda ve inşaat firmaları TVF bünyesinde daha çok yer aldığında yabancı para birimiyle alışveriş yapan firmaların sayısı azalacaktır.
Dolar Yurt Dışı Gelişmelerine Bağlı Düşer mi?
Dolar’ın ülkelere göre kazandığı ve kaybettiği değer ABD politikalarına bağlı şekilde Türkiye’yi de etkiler. Ekonomik krizdeki Venezüella ile yaşanan ambargo krizi ardından Türkiye ile yapılan anlaşmalar zincirleme bir etki yapacaktır. Türkiye krizi azaltıcı etki yapmış olsa da yerli üretime her açıdan daha çok önem verilmesi gerekiyor.
ABD’nin petrol ve silah alanındaki hakimiyeti azaldığında da Dolar genel değer kaybı yaşar. Kendi kaynaklarının yönü değiştiğinde küresel düzeyde değer kaybı yaşamış olur. Koronavirüs nedeniyle her ülkenin yerli üretime daha çok önem vermesi bu durumu destekleyen nitelikte… Bir anlamda her ülkede varlık fonu benzeri oluşumlar daha da artacağa benziyor.
Dolar düşecek mi sorusunu değişik açılardan da değerlendirmeniz mümkündür. Cumhurbaşkanlığı sitesi varlık fonu sayfasını daha detaylı da inceleyebilirsiniz.
