Haçlı seferleri tarihin en önemli ve belirleyici savaşlarını bünyesinde barındırmaktadır. Genellikle ilk 3 tanesi yaygın bilinmekle beraber 9 tane benzer bölgeleri ele geçirmek için yapıldığı biliniyor. Doğu yönü dışında yapılan bölgeler de vardır.
1. Haçlı Seferleri Nedenleri ve Sonuçları 1096-1099
İslamiyet’in yayılması ve Kudüs’ün merkezi öneme sahip bir toprak bütünlüğü oluşturması içeride ve dışarıda tepki çekmişti. Müslümanlıkla beraber, Portekiz ve İspanya’daki etnik ayrımcılık ve İslamiyet’i kabul edenlerin sürülmesi bu savaşa neden olmuştur. Birden gücü düşen Kudüs’e seferler düzenlenerek fetih yapılmaya çalışılmıştır.
Birinci Haçlı Seferinin başlaması 1096 yılında gerçekleşmiştir.Clermont’ta Papa II. Urban Birinci Haçlı Seferi’ni başlatmıştır.Savaş hem askeri örgütlenme hem de din için mücadele eden kişiler tarafından gerçekleştirilmiştir.
Firavun Dönemi izlerini Portekiz ve İspanya’da sürdüren Hristiyan Avrupa, birçok propaganda ile ordu oluşturmaya çalışmıştır. Savaş içindeki bir grubun soylu olarak nitelendirilmesi bu çaba ile bağdaştırılmaktadır.
Halkın haçlı seferiBaronların haçlı seferiProfesyonel Güney İtalya ordusu ile haçlı seferleriBirinci Haçlı Seferi’nde Müslümanların fethettiği İtalya’da düzenli ordu kurma çabaları ile bu sürecin başladığı bilinmektedir.
1. Birinci Haçlı Seferleri Kritik İtalya Olayı
Bizans tarafından ele geçirilen bir Haçlı ordusunun Anadolu’ya getirilişi önemli olaylardan biridir. Türk asıllı Bizans generali komutasında gerçekleşen bir süreç vardır. Ancak bu durum da tıpkı İtalya’da olduğu gibi kabul edilmemiş ve karşı dirençle sonlanmıştır. Tarihçiler bu durumun birlik istemeyen ve durduk yerde Müslümanları zararlı gösteren gruplar tarafından oluştuğunu düşünmektedir.
2. Anadolu’nun İşgal Edilmesi
Anadolu’da harekat başlaması, Haçlı Seferleri’nin İslamiyet’te birlik sağlayamadığının kanıtıdır. Bizans’a dostluk birlik amacıyla getirilen kişi, yeni bir Haçlı savaşı başlatan zemini kurmuştur.
3. İznik’in Bizans’a Teslimi ve Uzayan Savaş
Birinci Haçlı Savaşı 1097 senesinde İznik’in Bizans’a katakulli yapılarak verilmesi ile son dönemine girmiştir. Duruma daha fazla direnemeyen I. Kılıçaslan teslim olmuştur. Bir rivayete göre Ermenistan asıllı asker başlarının Kudüs’ü beraber ele geçirecekleri şeklinde kandırmasına göz yumduğu düşünülmektedir.
Savaşın bitmesi gerekirken Kudüs’e doğru dezavantajla beraber devamı bunun kanıtı olabilir. Bazı tarihçilere göre Ermeni kökenli bir lider, dünya barışı kelimesini ilk kez burada söylemiş ve harekete geçireceklerine ikna etmiştir. Ancak Kudüs’e devam eden savaş bunun aksini ispatlamıştır. Çünkü Anadolu’da dünya barışı düşüncesi anlık bir durumdan ibaret kalmıştır. 1110 yılına kadar bu savaşların Kudüs üzerinden barışı getirme amacıyla saçma bir şekilde devam ettiği bilinmektedir.
2. Haçlı Seferleri Nedenleri ve Sonuçları | 1147-1149
İkinci Haçlı Seferi Kudüs için uzayan savaşın yeniden Urfa merkezli şekilde başlamasıdır. Göbeklitepe’de bugün yer altı şehirlerinin o dönemde büyük savaşlara neden olduğu biliniyor. Bir rivayete göre Kudüs olarak belirtilen bölgenin aslında sadece Göbeklitepe için de olduğu vurgulanıyor.
Göbeklitepe’de yer altı şehirlerinin kurulmasının ardından bu Haçlı Seferi’nin başlaması da zaman kazanma çabasını desteklemektedir. Bu kısımda bir süre bekletilen çalışmalar hedefe yönelik bir şaşırtmaca olabileceğini düşündürmektedir. Günümüzde bile gerçek Kudüs başka yerdi şeklinde oluşan karmaşık durumlar yaşanan katliamların bugüne kadar gelmesiyle de alakalıdır.
Anadolu topraklarının Müslümanlar içerisinde işgal edilmeye başlanması şeklinde gerçekleşen trajedisi bol bir savaştır.
Yön şaşırtması ile Birinci Haçlı Seferleri ardından bu sürecin yaşanıldığı düşünülmektedir. I. Kılıçaslan’a kıtlık son bulacak vaadinin bu hal alması ve Yüzyıl Savaşları’na kadar devam ede katliam sürecine neden olması söz konusudur. Bizans’ta sonlanan Yüzyıl Savaşı, bu yön şaşırtmacasının kanıtı gibi de düşünülebilir. Süreç mantığı açısından Kudüs’ün asıl hedef olmaması durumu vardır.
Musul Atabeyi I. İmadeddin Zengi’nin Urfa Kontluğu’na son vermesi ardından Avrupa’dan destek istendi. III. Konrad ve VII. Louis, Almanya ve Fransa adına İkinci Haçlı Seferleri’ni başlatarak Anadolu’ya geldi. Suriye alınmak istenmiştir ve bir sonuca varılamamıştır.
Kudüs’e yeniden yönelen seferler ardından küçük birlikle Hristiyanlar Kudüs Krallığı ile güçlerini birleştirmiştir. Bazı tarih yorumcuları bu sürecin yine Birinci Haçlı’da olduğu gibi hedef şaşırtma amacı taşıdığını söylemektedir. Vaat edilen Kudüs için devam eden Haçlı Seferleri’nin yanıltıcı şekilde yeni savaşları başlatması arka planda başka bir odak olduğunu düşündürmektedir. Sınırsız kaynak Göbeklitepe hedefinin hala asıl amaç olabileceği o dönemde düşünülmektedir.
3. Haçlı Seferleri Nedenleri | 1189-1192
1189-1192 yılları arasında gerçekleşen Üçüncü Haçlı Seferleri Kudüs’ün yeniden ele geçirilmesi ardından başlatılmıştır. Alman Ordusu ve Fransız ordusu tarihin amaç sapması şeklinde yeniden Anadolu’ya sefer düzenlemiştir. Selahaddin Eyyubi Kudüs’ü kuşatınca Avrupa’dan yeni saldırılar başlamıştır.
İngiltere Kral Richard’ın Kudüs’ü ele geçirme çabaları Selahaddin Eyyubi’nin direnişiyle karşılaşmıştır. Bir rivayete göre, Selahaddin Eyyubi Birinci Haçlı Seferleri’nde Göbeklitepe’deki yaşam alanlarını ele geçirmeye çalışan Ermeni topluluk soyundan gelmektedir. I. Kılıçarslanı kandırarak farklı yeri hedef gösteren ve bu geleneği devam ettiren bir kişi olduğu düşünülüyor. Bu da tarihle alakalı Avrupa toplumlarının gereksiz yere savaşa sürüklendikleri de düşünülmektedir.
Başlangıç ve olayların gidişatı açısından önemli çelişkiler bulunabilir. Bu durum Üçüncü Haçlı Seferleri ile daha da belirgin hale gelmiştir. Vkipedi’deki şu bilgi dikkat çekmektedir:
Alman ordusu, Toros Geçidi’nden Silifke’ye doğru yol alırken Almanların yürüyüş haberi, Selahaddin Eyyubi’ye ulaşmıştı ve bu haberi verenler de Ermenilerdi. 10 Haziran 1190’da Silifke Ovası’na inen Haçlılar, burada büyük bir felakete maruz kaldılar. Çünkü Friedrich Barbarosso, serinlemek için girdiği nehirde boğularak öldü.
Haçlı Seferleri tarihte en karmaşık süreçleri olan savaş sıralamasını ifade etmektedir. Kaynaklarda olaylar bolca görülürken neden sonuç anlamında kesinlik içeren bilgiler yer almıyor. Bu durumun da değiştirilen 300 senelik tarihle alakalı olabileceği düşünülüyor. Örneğin Selahaddin Eyyubi’nin kendisini gizleyen bir Ermeni olabileceği düşünülmektedir.
Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde matbaanın yeni yaygınlaşmasıTarih kaynakları oluşturan kişilerin kendi keyfi hedeflerine yönelik birtakım yazı çalışmalarıErmeni Krallığı konusunda netleşmeyen tarihi bilgilerYüzyıl Savaşları’nın Ermeni Krallığı’nı Göbeklitepe üzerinden ele geçirmek için yapıldığının düşünülmesiHaçlı Seferlerinin de bunun zeminini oluşturmuş olabileceği gibi zincirleme rivayetler vardır.
Haçlı Seferleri devam ederken Ermeni Bagratuni Krallığı’nın isim değişiklikleri ile Osmanlı İmparatorluğu içinde saklanması gibi yorumlar düşündürücüdür. Ermeni Krallıklarının de tarihsel süreçlerinde Haçlı Seferleri’ne benzeyen şekilde bir tutarsızlık fark edilmektedir.
Haçlı Seferleri toplamda 9 kere düzenlenmiştir ve başka yönlerde de gerçekleştirilmiştir. Netice olarak bu kadar uzun süren bir savaşın arka planı basit bir açlık olarak açıklanamaz. Daha da karmaşık bir arka plan olabileceği düşünülmektedir.
Tarihsel süreçlerin açıklanmasındaki tutarlılık genetik hastalıklar ve ruhsal sorunlarla da beraber ele alınmalıdır. İnsanların varlığından beri farklı cinsiyetlerin de olduğu ve bu cinsiyet türlerinin ruhsal sorunlarla sürekli sorun çıkaran bir yapıda devam ettikleri biliniyor.
Haçlı Seferleri ve Genel Savaş Nedenleri Açısından Değerlendirme
Akıl sağlığı yerinde olan insanlarda genetik olarak aile savaşa katılmış olsa bile bunu içgüdüsel yapma isteği olmaz. Ancak ruhsal hastalıkları olan insanlarda çocuklarında da benzer sorunlar görülmektedir. Aşırı davranışlar, kendini tutamama, gizlenme ve suçu gizleme eğilimleri sıkça görülür. Cinsel organlarda farklılıklar, bu organların ve bireysel cinsel yaşantıya zarar verilmesi binlerce yıl sorun şeklinde devam edebilir.
Hükümdarlık ve yer kavgalarının arka planında özellikle yapılan kötülükler ve akıl karışıklıklarının bu tür gruplardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Tarih boyunca isimleri etnik kimlikleri değişmiş, kendilerini içinde bulundukları toplumlarda benzemeye çalışarak devam etmişlerdir. Savaşlar bitirilmeye çalışanlar da olmasına rağmen neden Haçlı Seferleri gibi ısrarla ve daha kötüye gidiyor sorusunun arkasında kalıtsal durumlar aranabilir.
Yüzyıl savaşları hakkında yorumlara bakabilir, olay sıralaması bakımından kendi araştırmanızı da yapabilirsiniz. Haçlı seferleri tarih kitapları ile daha çok ayrıntıya da ulaşabilirsiniz.
