featured

Beyni Erken Yaşlandıran Nedenler | Koronavirüs Beyni Erken Yaşlandırıyor!

Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Beyni erken yaşlandıran nedenler aslında birden fazla. Ancak son yılların kâbusu haline gelen, tüm dünyanın eve kapanmasına yol açan ancak yine de ölümleri beraberinde getiren koronavirüs, beynin erken yaşlanmasında oldukça etkili. Yapılan bilimsel çalışmalar, covid-19 nedeniyle insan beyninin erken yaşlandığını ortaya koydu. Peki, beni erken yaşlandıran nedenler arasında başka neler var? İşte cevapları…

1 – Koronavirüs Enfeksiyonu

Çağımızın vebası; covid-19 üzerinde yapılan bilimsel çalışmalardan biri; beynin erken yaşlanmasına neden olması sonucunun çıktığı çalışma. Imperial Collage London’da yapılan bir araştırmada koronavirüsün bilişsel etkileri konu edinildi. Çalışmanın sonucunda, covid-19’a yakalanan hastaların enfeksiyon bulgularının düzelmesine rağmen aylar süren zihin bulanıklığı yaşadığı ortaya kondu.  

Bu zihin bulanıklığından kasıt; dikkat, odaklanma ve bellek bozuklukları. Ayrıca yapılan IQ testlerinden de bu çalışmada yararlanıldı. Görüldü ki; covid-19 enfeksiyonu geçiren hastaların IQ sonuçları, enfeksiyon öncesine göre yüzde 10 düşüş gösterdi. Bu da, koronavirüs nedeniyle beynin 10 yıl yaşlandığı anlamına geliyor. Kısacası; beyni erken yaşlandıran nedenler arasında koronavirüs de yer alıyor ve pandemi kurallarına sıkı sıkıya uymada yarar var.

2 – Beyin ve Damar Hastalıkları

Kalp ritim bozuklukları, kalp kapağı bozuklukları, yüksek kolesterol, hipertansiyon, şeker hastalığı ve şeker hastalığının yol açtığı beyin damar hastalıkları beynin önemli ölçüde yorulmasına neden oluyor. Kontrol altında tutulmayan şeker ile kan basıncı seviyesi, kalp ritmine etki eden unsurlar ve damar sertliğine yol açabilen yüksek kolesterol, beyin kanlanmasını bozuyor. Bu da kimi zaman ani bir şekilde, kimi zaman da yavaş yavaş beyin hasarı oluşmasına neden oluyor. 

YouTube video

Kısacası adı sayılan tüm bu hastalıklar kontrol edilmeli. Çünkü bu hastalıklar kontrol altında tutulmadığında, tedavi edilmediğinde beyin hasarının gelişmesine yol açıyor. Ve bu hastalıklar beyni erken yaşlandıran nedenler arasında oldukça önemli, hayati tehlike taşıyor.

3 – Vitamin Eksikliği

Yaşamımızda oldukça önemli olan vitamin ve mineraller, beyin sağlığımıza da etki ediyor. B12, B1, B6, folik asit ve D vitamini sağlıklı bir yaşam için oldukça gerekli. Bu vitaminlerin eksikliği durumunda sinir hücrelerimizin fonksiyonu bozulabiliyor. Eğer bu vitamin eksiklikleri uzun süreli olarak devam ederse de beyinde kalıcı hasarlar ortaya çıkabiliyor. Kısacası; beynine erken yaşlanmaması için eksik vitaminlerin takviye edilmesinde yarar var.

4 – Yanlış Beslenme ve Beslenme Bozuklukları

Yanlış beslenme ve beslenme bozukluğu da beyni erken yaşlandıran nedenler arasında. Beslenme bozukluğu ile birlikte bazı mide ve bağırsak hastalıkları da insanların demir, folik asit ve vitameinler yönünden eksik kalmasına neden olabiliyor. 

Özellikle son yıllarda genetiği değiştirilen tahıllar ve buğdayda, normal olması gerekenden fazla miktarda glüten bulunuyor. Glüten ağırlıklı beslenme de pek çok hastalığı tetikleyebiliyor. Bu hastalıklar arasında Alzheimer ile Parkinson da var. Aynı zamanda glüten ağırlıklı sağlıksız beslenme vücutta enflamasyon oluşmasına neden de oluyor.

5 – Beyni Erken Yaşlandıran Nedenler Arasında Uyku Bozukluğu da Var

Uyumak, beynin dinlenmesi sağlayan bir eylem. Uyku sayesinde beyin, içindeki gereksiz bilgilerden arınıyor, dinleniyor ve gücünü tazeliyor. Uyku esnasında salgılanan bazı hormonlar da hem ruh sağlığı için hem de beyin için büyük önem taşıyor. Uyku bozukluğu durumunda, bu hormonların salgılanamaması da beynin zarar görmesine neden oluyor. 

YouTube video

Gün içinde beyinde üretilen anormal proteinler, uyku sırasında beyinden temizleniyor. Ancak uyku düzensizliği, bu gereksiz ve beyin için zararlı olan proteinlerin temizlenmesine engel oluyor. Dolayısıyla beyinde biriken bu proteinler ileride patolojik sorunların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Tüm bunlarla birlikte uyku bozukluğu, Alzheimer hastalığını da tetikliyor. Kısacası; beyni erken yaşlandıran nedenler arasında uyku bozukluğu oldukça önemli.

6 – Hareketsiz Yaşam Tarzı

Diğer nedenlere göre önemsiz görünse de hareketsiz yaşam tarzı, beyni erken yaşlandıran nedenler arasında oldukça önemli. Özellikle pandemi döneminde, sosyal izolasyon sebebiyle pek çoğumuz mecburen hareketsiz yaşam tarzına geçiş yapmak zorunda kaldık. Ancak bu hareketsizlik, bilişsel yetenekleri sanıldığından çok daha fazla olumsuz etkiliyor.

7 – Kronik Depresyon

Bir kişinin gençlik yaşlarından itibaren kronik depresyon içinde olması da beyni erken yaşlandıran nedenler arasında. Çünkü kronik depresyon ile birlikte bireylerde salgılanan stres hormonları, beyin fonksiyonlarından sorumlu olan hipokampal alanında küçülmeye yol açıyor yani beyin küçülmesi söz konusu oluyor. Bu durum da, yaşlılıkta demans hastalığı tetiklenmesine neden oluyor.

8 – Stresli Yaşam

Günümüz şartlarında stressiz yaşam pek mümkün gibi görünmüyor. Ancak stresle başa çıkmak ve yöntemleri hakkında ne kadar bilinçli olunursa o kadar iyi. Çünkü stresli yaşam da erken yaşta yaşlanmanın temel nedenlerinden biri.

9 – Böbrek Hastalıkları

Böbrek hastalıklarının bazıları da beyni erken yaşlandıran nedenler arasında. Örneğin; böbrek yetmezliği nedeniyle idrar yoluyla atılamayan toksik maddeler, dolaşım yolu aracılığıyla beyne ulaşıyor ve direkt olarak hasara yol açıyor. Ayrıca böbreğin temel görevini yerine getirememesi yani filtreleme yapmaması sebebiyle de böbrekten atılması gereken ilaçlar atılamıyor, bu da aşırı dozda ilaç alınmışçasına etki gösteriyor ve beyne hasara yol açıyor.

10 – Elektrolit Bozukluklar da Beyni Erken Yaşlandırıyor

Sinir hücrelerimizde her saniyede birbirinden farklı yüzlerce kimyasal reaksiyon yaşanıyor. Bu reaksiyonların gerçekleşmesi için de klor, potasyum, sodyum ile magnezyum gibi elektrolitler yapı taşı görevi görüyor. Dolayısı ile bu elektrolitlerin fazla veya eksik alınması da reaksiyon bozukluklarına yani beynin işleyişine olumsuz etki ediyor.

BONUS: Beyninizin Yorulduğunu Nasıl Anlarsınız?

Beyni erken yaşlandıran nedenler görüldüğü üzere pek çok… Bunu kesin olarak anlamak da klinik incelemeler olmadan pek mümkün değil ancak beynimizin yorulduğunu bazı göstergelerle anlayabilmek mümkün. Özellikle işlevselliğinizde azalma fark ediyorsanız, bu önemli bir ipucu olabilir. Eğer bunları uzun süreli olarak yaşıyorsanız erken beyin yaşlanmasına karşı dikkatli olmakta fayda var:

Aynı anda birden fazla iş yapmada zorlanmakMotivasyonda azalmaHobilere karşı ilgi azalmasıÖnceleri daha kısa sürede yapılan işleri, daha uzun sürede yapmaya başlamakOlayları, durumları takip etmede güçlükSürekli uyku haliGün içinde yoğun yorgunlukBasit işleri hatırlamakta güçlük

   

0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
vir_sl_
Virüslü

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

OKU Haber Dergi ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!