Resmi vasiyetname nedir? Resmi vasiyetname nasıl yazılır? Resmi vasiyetnamede tanık olamayacak kişiler kimlerdir?
Ölüme bağlı tasarruflar hukuk sistemimiz içerisinde, temelde vasiyetname ve miras sözleşmesi olarak ikiye ayrılır. Miras sözleşmesi iki taraflı bir işlem iken, vasiyetname ise miras bırakanın tek taraflı tasarrufta bulunduğu bir işlemdir.
Türk Hukuk sistemine göre vasiyetname, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu kapsamında üç farklı şekilde düzenlenebilir. Bunlar “Resmi vasiyetname”, “El yazılı vasiyetname” ve “Sözlü vasiyetname” olarak kanunen belirlenmiştir. Bu yazımızda, vasiyetname çeşitleri arasında yer alan resmi vasiyetname nedir, nasıl yazılır, nasıl düzenlenir gibi soruların yanıtlarını sizin için bir araya getirdik…
Yasal Mevzuatta Resmi Vasiyetname Nedir?
Resmi vasiyetname, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Ölüme Bağlı Tasarrufların Şekilleri” başlıklı İkinci Bölüm Dördüncü Ayrımında 532 ve 537. maddeler arasında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Düzenleme kapsamında, Resmi vasiyetnamenin nasıl düzenleneceği, kimlerin katılacağı, vasiyetnamenin saklanması gibi hususlar ayrı ayrı belirlenmiştir.
Resmi Vasiyetname Nasıl Yazılır, Nasıl Düzenlenir?
Resmî vasiyetname, ancak iki tanığın katılımı ile resmi memur tarafından düzenlenebilir. Resmi vasiyetname düzenleme yetkisine sahip memur ise; sulh hakimi, noter ya da kanunla kendisine resmi vasiyetname düzenleme yetkisi verilmiş başka bir görevli olabilir.
Resmi vasiyetname tanzimi esnasında, miras bırakan bırakacağı terekesi konusundaki arzularını ve isteklerini resmi memura bildirir. Bu bildirim üzerine memur ise, vasiyetnameyi yazar ya da yazdırır ve de okuması için mirasbırakana tevdi eder. Daha sonra, miras bırakan vasiyetnameyi okuyarak imzalar. Memur da vasiyetnameyi tarih koymak suretiyle imzalar.
Düzenlenen vasiyetnameye tarih ve imza konulmasından hemen sonra miras bırakan, söz konusu vasiyetnameyi okumuş olduğunu ve vasiyetnamenin kendi arzularını içerdiğini, memurun huzurunda hazır bulunan iki tanığa beyan eder.
Mirasbırakanın bu beyanı üzerine de tanıklar, söz konusu beyanın kendi önlerinde yapılmış olduğunu ve mirasbırakanı tasarruf konusunda ehil olarak gördüklerini vasiyetnameye yazmak ya da yazdırmak suretiyle imzalarlar. Bu noktada önemle belirtelim ki, tanıkların buradaki vazifeleri mirasbırakanın vasiyetnameyi okuduğuna ve arzularını içerdiğine yönelik beyanının tasdiki amaçlıdır. Bu nedenle vasiyetnamenin içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunluluğu bulunmaz.
Mirasbırakan Vasiyetnameyi Okuyamaz ve İmzalayamazsa Resmi Vasiyetname Nasıl Düzenlenir?
Okuma yazma bilmeyen ya da okuma ve yazmaya iktidarı bulunmayanlar açısından ise, mirasbırakan son arzularını resmi memura bildirir ve resmi memur da düzenlediği vasiyetnameyi iki tanığın huzurunda mirasbırakana okur ve mirasbırakan da vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini tanıklar önünde beyan eder.
İşleme katılan tanıklar ise, hem mirasbırakanın beyanının kendi huzurlarında yapıldığını ve mirasbırakanı tasarrufa ehil gördüklerini, hem de vasiyetnamenin kendi huzurlarında resmi memurca, mirasbırakana okunduğunu ve mirasbırakanın da vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini, vasiyetnameye yazmak ya da yazdırmak suretiyle altını imzalarlar.
Resmi Memur ve Tanık Olamayacak Kişiler Kimlerdir?
Resmi vasiyetname düzenlenmesine resmi memur ya da tanık olarak katılamayacak kimseler ise Türk Medeni Kanunu 536. Madde de sayılmıştır. Buna göre;
- Fiil ehliyeti bulunmayanlar,
- Bir ceza mahkemesi kararı ile kamu hizmetinden yasaklılar,
- Okuryazar olmayanlar,
- Mirasbırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine memur ya da tanık olarak katılamazlar.
Resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine iştirak eden resmi memura ve tanıklara ya da bunların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine katıldıkları vasiyetname ile kazandırmada bulunulması da yasaktır.
Son olarak belirtelim ki, resmi vasiyetnameyi düzenleyen memur, söz konusu vasiyetnamenin aslını saklamak ile yükümlüdür.
