Hangi bölümü okumalıyım? Üniversitede hangi bölüm bana daha uygun? Gibi soruları araştırmak oldukça doğal bir durumdur.
Meslek seçimi şüphesiz kişinin hayatını değiştiren bir seçim olmaktadır. Bu seçim lise döneminde gerçekleşebileceği gibi lise mezuniyeti sonrası da ortaya çıkabilir.
Fakat seçimi yapacak bireylerin ergenlik döneminde bulunması itibari ile duygu ve değişimleri çok sık yaşanır. Üzerine bir de seçim yapılması gerektiği düşüncesi kişileri strese sokmaktadır.
Halbuki ‘Hangi bölümü okumalıyım bilmiyorum’ sorununa yönelik izlenmesi gereken adımlar oldukça keskindir.
Adım adım ilerlediğinizde kendinize uygun meslek gruplarına ve buna bağlı olarak meslekleri seçebilirsiniz. İşte ‘Bu devirde hangi bölüm okunmalı?’ diye merak edenlere tüyolar…
‘Hangi Bölümü Okumalıyım Biliyorum’ Diyenlerin İzlemesi Gereken Adımlar!
Öncelikle yaşınıza bağlı olarak üniversitede mi lisede mi bölüm seçeceğinizi kendiniz netleştirin. Daha sonra her iki durumda da ortak olmakla birlikte farklı yol göstericilere bağlı olarak ilerleme sağlayın.
1- Lisede Hangi Bölümü Okumalıyım Sorusuna Hitaben Dikkat Edilmesi Gerekenler
Eğer seçiminizi lisedeki bir bölüme bağlı yapacaksanız işiniz bir tık daha kolay olacaktır. Çünkü seçebileceğiniz sadece dört farklı temel kol vardır.
Elbette meslek gruplarına bağlı olarak meslek liselerinde tercih yapacaksanız burada da genişleme olacaktır. Yine de ‘Hangi bölümü okumalıyım?’ sorusunun cevabı belirli unsurlara bağlı olarak oluşacaktır.
A- Ders Başarılarınıza Dikkat Edin
Lisede bölüm ayrılmaları belirli koşullara göre değişiklik göstermektedir. Anadolu liselerinin daha yoğun olduğu göz önünde bulundurulduğunda seçebileceğiniz dört temel mevcuttur.
Bunlar; sayısal, eşit ağırlık, sözel ve dil bölümleri olarak ortaya çıkar. Her bir bölümde bulunan ders ağırlıkları değişiklik gösterir.
Örneğin sayısal bir bölüm seçerseniz burada matematik, kimya ve fizik gibi dersleri ağırlıklı olarak görürsünüz. Fakat eşit ağırlık bölümünde matematik ve sözel dersler eşit olarak dağılacaktır.
Keza sayısalınız iyi değilse sözel bölümde sayısal dersleri neredeyse görmezsiniz. İşte tam da bu noktada önceki derslerinizin başarına bakarak ilerleyebilirsiniz.
Ortaokulda olmak üzere lisenin ilk iki döneminde hangi derslerde daha başarılı olduğunuza bir göz atın. Eğer sayısal dersler sizin için zulüm gibi geliyorsa tercihinizi buna göre oluşturun.
Sayısalı çok iyi olanlar sayısal bölüme, orta seviyede olanlar eşit ağırlığa, iyi olmadığını düşünenler sözel ya da dil bölümüne gidebilir.
B- Bölümlerden Mezun Olduktan Sonra Hangi Meslekleri Seçebileceğinize Göz Atın
Hangi bölümü okumalıyım sorusu elbette bu kadar kolay yanıtlanmayacaktır. Bir diğer aşamada bu bölümleri okuduktan sonra üniversite sınavında mevcut puan türüyle (sayısal, eşit ağırlık vs.) hangi meslekleri seçebileceğinize göz atın.
Bu yaşlarda her ne kadar meslek seçimi net olarak belirlenmese de meslek grupları hakkında en azından bilgi sahibi olmuş olursunuz.
Buna bağlı olarak hangi puan türünün işinize yarayacağına dikkat ederek seçiminizi yapabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse eğer Hukuk okumak gibi niyetiniz varsa eşit ağırlık seçmelisiniz, mühendislik için ise sayısal.
C- Meslek Liselerinde Bölüm Seçerken Üç Konuya Dikkat Edin: Yetenek, İlgi ve Değer
Peki meslek lisesinde hangi bölümü okumalıyım diye soracak olursanız burada dikkat etmeniz gereken kavramların sayısı artacaktır.
Çünkü meslek liselerinin mantığı üniversite okunmasa dahi kişinin lise sonrası işi yapabilecek düzeyde bilgi sahibi olmasıdır.
Okuduğunuz lisede eğer meslek bölümleri varsa kendinizde bazı aşamalara dikkat ederek değerlendirme yapmalısınız.
İlk aşamada yeteneklerinizi gözden geçirin; dikiş nakış işlerinde iyiyseniz yapabiliyorsanız Moda Tasarımı seçebilirsiniz. Keza bilgisayardan anlıyor ve işlemleri yapıyorsanız Bilgisayar bölümü de size göre olabilir.
İkinci aşamada ise ilgilerinizi gözden geçirin. İlgiler sevdiğiniz durumları yansıtır her ne kadar yeteneğiniz var olsa da ilginiz olmadığı durumda o bölümden zevk almazsınız. Ancak ilk aşamada yeteneğin daha önemli olduğunu unutmayın.
Son olarak değerlere bakmak gerebilir. Bu dönemlerde değer yargılarınız yeni yeni oluşacaktır. Bir meslekten beklentiniz ne? Statü sahibi olmak mı, para kazanmak mı, rahat bir ortamda çalışmak mı? Bunun gibi soruları yanıtlayarak üç aşamaya uygun olan bölümü saptayabilirsiniz.
2- Üniversitede Ne Okumalıyım? Üniversitede Hangi Bölümü Okumalıyım Bilmiyorum
Üniversitede hangi bölüm okumalıyım sorusuna karşılık olarak verilebilecek cevaplar biraz daha karışık olabilmektedir. Zira üniversite bölüm seçimi direkt olarak meslek seçimine hitap edecektir.
Mesleki eğitimin başlangıcı olarak bulunan bu alanda önceliklerinize bağlı olarak hareket ederek çeşitli yöntemlerle mesleklerinizi seçebilirsiniz.
Kişisel olarak ilerleyebileceğiniz gibi ‘Hangi bölümü okumalıyım bilmiyorum’ sorununuza uzmanlar da destek verebilmektedir.
İşte ‘Bu devirde hangi bölüm okunmalı, nasıl seçilmeli?’ diye merak edenlere birkaç tüyo!
A- Meslek Seçiminde Etkili Olan Üç Duruma Dikkat Etmelisiniz: Yetenek-İlgi ve Değerler
Lisede hangi bölümü okumalıyım sorusuna da yanıt olarak verilen bu üç kavram, Mesleki ve Kariyer Kuramları açısından oldukça önemlidir.
Hem meslek seçimi hem de kariyer gelişimi oluşturmak adına bireylerin mutlaka göz önünde bulundurması gerekir.
Yetenek birinci, ilgi ikinci ve değer üçüncü sırada olmak üzere önem kazanır. Fakat değerlendirmeler üçünün birlikte olduğu şekilde gerçekleşmelidir.
Yetenek: Kişinin yapabilirim dediği alanları kapsar. Yetenekler sayısal, mekanik, uzay-görsel olarak değişik konumlara ayrılır. Psikolojik meslek testi, eşit ağırlık meslek testi kapsamında yetenekler belirlenebilir.
İlgi: Sevdiğiniz alanları temsil eder. Yine yetenek gibi alt dallara ayrılmaktadır. Kuder İlgi Testi gibi çeşitli kanıtlanmış ve dünya genelinde kabul gören testlerle belirlenebilmektedir. Meslek seçiminde büyük rol oynar.
Değer: Meslek yaşantısına dair bilgiler verir. Meslekten beklentileri ifade eder. Rahatlık mı, para mı yoksa statü mü gibi değişik alanlarda yol gösterici olur.
Uzman yardımıyla yapılacak testler dışında internette tam olarak geçerliği olmayan ancak benzer testler de mevcuttur. Bu testler kapsamında sizler de alanlarınızı belirleyerek bölüm seçebilirsiniz.
B- Mesleğin Geleceği ve Getirileri
Meslekler hükümetler, yaşanılan dönem gibi çeşitli etmenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Üniversitede seçeceğiniz bölümünde bu durumlara bağlı olarak etkilenmesi muhtemel.
Bu noktada seçeceğiniz bölüm ve geleceği hakkında az-çok tahmin yeteneği yürütmelisiniz. Örneğin ülkemizde uzay alanına yönelik yatırımlar yok denecek kadar azdır. Bu yüzden uzay ile alakalı bölümler seçmeniz yanlış olabilir.
Keza mühendislik, öğretmenlik gibi sürekli ihtiyaç olan bölümleri seçebilirsiniz. Çünkü sürekli alım yapılır. Buna bağlı olarak bilişim ve teknolojileri son dönemlerin en popüler bölümleri arasındadır.
Zira hem ülkemiz hem de dünya artık tamamen teknoloji alanındadır. Bu tarz tahminler ve olasılıkları göz önünde bulundurarak tercihlerinize yön verebilirsiniz.
C- Aile ve Toplum Beklentisi
Her ne kadar ‘Hangi bölümü okumalıyım?’ sorusuna yönelik olarak verilecek cevaplar ve tercih bu bölümü okuyacak kişi tarafından belirlense de farklı etkenler de bulunuyor.
Bunlardan ilki de toplum ve aile oluyor. Uzmanlar tarafından ailelerin görüşleri önemli olsa da asıl karar verici olan kesinlikle öğrenci olmalıdır.
Yine de ailenize tamamen bağlı olmadan buna yönelik tercihte bulunmak isteyebilirsiniz. Örneğin, aile yanında bölüm okumak istiyorsanız yakın üniversitelerdeki bölümleri tercih edebilirsiniz.
Toplum tarafından ‘değerli ve saygı duyulan’ bölümleri de tercihleriniz arasında bulundurmak gibi bir şansınız mevcuttur. Burada tamamen belirleyici olmasa da yine de etkili unsurlardan birisidir.
D- Üniversite Hayatı Hakkında Beklentiler
Elbette üniversite hayatı çoğu zaman bir defa gerçekleşen bir durumdur. Bu yüzden üniversiteye dair çeşitli hayaller kurmanız da muhtemeldir.
Üniversite hayatına dair beklentileriniz, hangi bölümü okumalıyım bilmiyorum sorununuza size yardımcı olacaktır.
Eğer çok aktif ve sosyal bir hayat sürmek gibi hayalleriniz varsa büyükşehirlerde bulunan üniversiteleri ve bölümleri tercih etmelisiniz.
Tahmin edersiniz ki küçük şehirlerde bu tarz beklentileriniz karşılanmayacaktır. Yine aynı şekilde insanlardan uzak daha sakin bir yer ise hayaliniz buna bağlı bölümlere ve bulunduğu şehirlere bakabilirsiniz.
E- Seçmeyi Düşündüğünüz Bölümlerin Puan ve Sıralaması
Elbette sadece istemek ya da yetenek olması maalesef günümüzde ülke tarafından kabul gören bir durum değildir. Yeterli görülmediğinden ve belirleyici olması amacıyla sınavlar uygulanmaktadır.
Üniversite sınavına girdikten sonra aldığınız puan ve sıralama da en az bölüm seçerken dikkat edilmesi gereken durumlar arasındadır.
Puan ve sıralamanız yetmediği takdirde her ne kadar ilgi ya da değeriniz olsa da bu bölümü seçmeniz mümkün değildir.
Bu yüzden alacağınız sonuçların da değerli olduğunu bilerek çalışmalarınızı hedeflerinize bağlı olarak sürdürmelisiniz.
3- Bölüm Seçimlerinde Testlerin Önemi Büyük! Üniversitede ve Lisede Hangi Bölümü Seçmeliyim Testi
Aslında normal şartlarda lisede hangi bölümü okumalıyım ya da üniversite fark etmeksizin bu isimde bulunan doğrudan bir test yoktur.
Daha çok önceden de bahsedildiği üzere meslek ve kariyer kuramları kapsamında yer alan ve dikkate alınan yetenek, ilgi testleri mevcuttur.
Bahsedilen bu testler farklı adlandırmalara sahiptir. Lise dahil olmak üzere meslek seçimi yaparken de uzmanlar tarafından uygulanarak yorumlanır.
Kişisel olarak bazılarını internette uygulayıp yorumlamasını alabilirsiniz. Ancak yetenek testi özellikle bir uzman tarafından yapılmalı.
Okulunuzda yer alan Psikolojik Danışmanlardan bu yönde bir destek alabilirsiniz.
Değinilen bu üç test size çoğunlukla meslek ya da bölüm seçerken yön verecektir. Dünya çapında geçerliliği olmasından ötürü nesnel olarak bilgi sahibi olmanızda yardımcıdır.
4- Bu Devirde Hangi Bölüm Okunmalı?
Gençler tarafından ‘2022 meslekleri’ ‘en popüler meslek isimleri’ ‘para kazandıran popüler meslekler’ gibi çeşitli adlandırmalarla araştırmalar yapılır.
Evet, elbette dönem dönem popüler olan ve topluma bağlı olarak okunabilecek bölümler mevcuttur. Fakat bunlar internette yer alanla sınırlı kalmadığı gibi doğru bilgi de vermeyebilir.
Kaynaklarınızı bu noktada iyi belirlemelisiniz. Bunun dışında bu devirde hangi bölüm okunacağı sorusu bulunduğunuz ülke kadar gelecek hayallerinize bağlıdır.
Örneğin ileride hayaliniz yurt dışında çalışmak ise akreditasyon sorunu yaşatmayacak bir üniversiteden istediğiniz bölümü okuyabilirsiniz. Ülkemizde çalışma alanları kısıtlı gözükse de sizin için mantıklı gelebilir.
Bunun dışında popüler olmayan bir meslek de size hitap edebilir. İlla popüler olmasından ötürü bir meslek seçimi yapılarak ilerlenmemelidir. Burada yetenekleriniz ve ilgileriniz daha değerlidir.
Son yıllarda üzerinde en çok durulan meslekler ise; yazılım, kodlama, bilgisayar ve internet teknolojileri kapsamında yer alır.
Özellikle teknoloji devrinde olduğumuzu düşününce oldukça mantıklı kalan mesleklerdir. Fakat daha öncede bahsedildiği üzere bu tarz materyallere ya da çalışma ortamlarına karşı olumlu duygular beslemiyorsanız tercihinizi başka şekillerde yapmalısınız.
Eğer meslek seçimine dair daha net bilgi sahibi olmak istiyorsanız, Hangi Meslek Bana Uygun? Meslek Seçiminde Hangi Meslek Bana Uygun Testi Nasıl Uygulanır yazımıza göz atabilirsiniz!
