Osmanlı Devleti döneminde uygulanan bu yasaklara çok şaşıracaksınız. İşte, Osmanlı’nın “yok artık” dedirten yasakları…
4. Murat’ın tütün ve alkol yasağı dışında Osmanlı Devleti döneminde halka getirilen yasaklar nelerdir biliyor musunuz? İşte, duyduğunuzda çok şaşıracağınız, “yok artık” diyeceğiniz Osmanlı’nın şaşırtan yasakları…
Bekar Erkeklerin İstanbul’a Girmesi Yasaktı
Osmanlı Devleti’nin en önemli şehri hiç kuşkusuz İstanbul’du. Dolayısı ile İstanbul sadece düşmandan değil, halkın bazı kesimlerinden; bekar erkeklerden de korunmaya çalışıldı. Çeşitli yerlerden İstanbul’a gelen bekar erkeklerin hanlarda fuhuş yaptığı, ayaklanma çıkarmak için hazırlandığı ve şehrin huzurunu kaçırdığı iddiası nedeniyle şehre girişleri yasaklandı. Bu kuralın getirilmesinden önce İstanbul’a yerleşen erkeklerden de kefalet alındı.
İsrafı Önlemek için Yemek Yasağı
2.Mahmut döneminde israf, Osmanlı’da en büyük problemlerden biriydi. İsraftan oldukça rahatsız olan 2. Mahmut bir ferman yayınladı ve evlerdeki yemek sayısına sınırlama getirdi. Osmanlı’da israfın önüne geçmek için yayınlanan ferman ise şu şekilde:
“İsraf günahtır. Bundan böyle evlerde nihayet 5 türlüden 7 türlüye kadar yemek pişirilebilir. 7 türlüden fazla yemek pişirtilmeyecektir.”
Kadınların Kaymakçı Dükkanlarına Girme Yasağı
16.yüzyıl Osmanlı’sında İstanbul’daki Eyüp semtinin kaymakçı dükkanları oldukça meşhurdu ama kadınların bu dükkanlara girmesine yasak getirilmişti. Çünkü Eyüp kadısı, türbe ziyareti için evden çıkan kadınların Eyüp’teki kaymakçı dükkanlarına gittiği ve burada erkeklerle buluştuğu şikâyetleri aldı. Bu şikayetler üzerine Eyüp kadısı konuyu saraya taşıdı ve ferman verilmesini sağladı. Ferman ile birlikte kadınların tek başlarına kaymakçı dükkanına girmesi yasaklandı. Fermanda, dükkanına kadın alan kaymakçıların ise cezalandırılacağı belirtildi.
Çingenelere At Yasağı Getirildi
Bir İstanbul kadısı seyahat ederken, yollarda Çingenelerin sorun çıkardığını gördü ve bunun üzerine çingene subaşısına bir yazı göndererek çingenelerin at kullanmasını yasakladı. Bu yasakla birlikte 1595 yılında büyükşehirlerde çingenelerin at ve kısrak beslemesi, kullanması son buldu. Çingenelere At yasağı için verilen ferman ise şu şekilde:
“Çingene tayfasının ata binmesi ve kısrak beslemesi yasak edilmiş olup lazım geldikçe eşeğe ve arabaya bineceklerdir. Muhalif hareket edenler siyaset olurlar. Ona göre tenbih ve ilan eğleyesiniz.”
Kadınlar ve Erkeklerin Aynı Kayığa Binme Yasağı
Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet döneminde sevgililer, yolcu taşıyan kayıklarda buluşuyordu. Buna engel olmak isteyen saray bir yasak getirdi ve genç kadınlar ile erkeklerin aynı kayığa binmesi yasaklandı. Ancak yaşlı kadınlar ile erkekler aynı kayıkla yolculuk yapabiliyordu. Bu yasak, Abdülhamit Han zamanına kadar çoğu kez ihlal edildi.
Arnavutların Hamamda Çalışma Yasağı
Osmanlı Devleti’nin hamamları dünya tarafından biliniyor ancak bu konuda da ilginç bir yasak vardı; Arnavutların hamamda çalışma yasağı… Osmanlı Devleti, lüks içinde Lale Devri’ni yaşarken halk sefalet çekiyordu ve bir hamamda tellak Halil bir isyan çıkarmış ve bu isyan Lale Devri’nin sonunu getirmişti.
Bahsettiğimiz isyan; Patrona Halil İsyanı… Patrona Halil İsyanı’nı çıkaran kişinin Arnavut olduğu öğrenilince hamamlarda çalışan tüm Arnavutların işine son verildi ve başka isyanları önlemek adına Arnavutlara hamamda çalışma yasağı getirildi.
Yatsı ile Sabah Ezanı Arası Sokağa Çıkma Yasağı
Osmanlı döneminde şehrin aydınlatılması çok da kolay değildi ve hava karanlıkken işlenecek suçların önüne geçilmesi için bir yasak konuldu; İstanbul’da yatsı ezanı ile sabah ezanı arasında sokağa çıkma yasağı… Ancak yasak bununla sınırlı değildi. Evlerde de bu zaman aralıklarında ışık yanması yasaktı. Bu yasağın amacı ise evlerdeki eğlencelerin önüne geçmek.
Bayrak Yasağı
Osmanlı’da, kırmızı zemin üzerinde ay yıldız motifi asırlar boyunca kullanıldı. 2. Mahmut dönemi ile birlikte bayrak resmiyet kazandı. Bu dönemden sonra da halk, üzerinde ay yıldız motifini süs eşyalarında kullanmaya başladı. Ancak bayrak kutsal kabul edildiği için Osmanlı Sarayı bundan rahatsızlık duydu ve ay yıldız bayrak motifinin yalnızca üniformalarda ve resmi dairelerde kullanılabileceği kuralını getirdi. Yeterli denetim olmadığı için yasağa rağmen halk, bayrak motifini kullanmaya devam etti.
Kahvehane Açma Yasağı
İstanbul ve İstanbullular, kahvehane kültürü ile Kanuni Sultan Süleyman döneminde tanıştı. Bir dönem kapansa da sonra yeniden açıldı. Ancak 4. Murat’ın alkol ve tütün yasağı ile birlikte kahvehanelerde devlet aleyhine konuşmalar yapılması gerekçesiyle kahvehaneler de tamamen kapatıldı. Bu yasağa karşı gelip kahvehanelerini açanların hepsi ise idam edildi.
