Pieta heykeli kime ait? Dünyanın gelmiş geçmiş en ünlü ve dahi sanatçıları arasında kabul edilen ve Rönesans döneminin adeta simge isimlerinden biri olan Michelangelo, ünlü eserleri ile modern zamanlarda da güçlü etkisini hala sürdürüyor. 1475 ve 1564 yılları arasında yaşayan Michelangelo; heykeltraş, ressam, mimar ve aynı zamanda şairdir. Çok yönlü sanatçı kişiliği ile günümüzün en önemli sanat eserleri arasında yer alan “Davud Heykeli”, “Sistina Şapeli Tavan Tasvirleri”, “Pieta Heykeli”, “Adem’in Yaratılışı Tablosu”, “Aziz Petrus Bazilikası” gibi yapıtlarıyla dünya sanat tarihine damga vurmuştur. Bu yazımızda, Michelangelo’nun ilk dönem eserleri arasında yer alan Pieta heykeli nedir, neler anlatır konularına odaklanacağız.
Michelangelo’nun İmzaladığı Tek Eseri
Pieta kelime anlamı olarak İtalyanca ’da şefkat ve merhamet demektir. Bu eserde, çarmıhtan indirilen Hz. İsa’nın ölü bedeninin, annesi Meryem’in kucağında yattığı an tasvir edilmiştir. Pieta heykeli, günümüzde Vatikan’da “Aziz Petrus Bazilikası’nda” bulunmaktadır. Michalangelo’nun başyapıtları arasında sayılan bu eşsiz eser, Fransız Piskopos Jean de Bilheres’in siparişi ve isteği üzerine yapılmıştır. Fransız Piskopos, bu eseri San Pietro’da bulunan mezarı için sipariş etmiştir.
Pieta kime ait? Pieta, Michelangelo’nun aynı temayı işlediği heykellerinden ilki ve en ünlüsüdür. Bu eseri diğerlerinden ayıran bir başka yönü ise, Michelangelo’nun üzerinde imzası bulunan tek yapıtı olmasından kaynaklanmaktadır. Sanatçı, ünlü heykeli Pieta’da, Meryem Ana’nın elbisesini üzerinde bulunan kuşağa ‘Floransalı Michelangelo Buonarroti tarafından yapıldı’ şeklinde bir imza atar. Ancak bu durumdan daha sonra pişman olan Michelangelo, sonrasındaki hiçbir eserine ise imzasını atmaz.
Şefkatin ve Merhametin Taşlaşmış Hali
Pieta Michalengelo tarafından yapılan başarılı bir heykeli olup hikayesi şöyledir; 1498 ile 1499 yılları arasında yapılan ve Michelangelo’nun ilk eserleri arasında yer alan Pieta heykeli, Hz. İsa’nın ölü bedeninin çarmıhtan indirildikten sonra dizleri üzerinde taşıyan annesi Meryem’in acısını, hüznünü ve şefkatini apaçık bir şekilde gösterir.
Pieta heykeli Meryem ana, sağ eli ile oğlunu sımsıkı tutarken, sol eli ile de adeta onu herkesin görmesini istemiştir. Hz. İsa’nın yüzünde ise büyük bir huzurun varlığı görülür. Bu huzurlu ifadenin, Hz. İsa’nın insanlığı duyduğu büyük şefkat ve merhametten ileri geldiği eseri yorumlayan sanat eleştirmenleri tarafından ifade edilmiştir. Çünkü Hz. İsa, insanlığı kurtarmak adına kendi bedeninden vazgeçmiştir.
Hz. İsa ile Aynı Yaşta Görülen Meryem Ana
Pieta heykeli adındaki bu muazzam yapıtta dikkat çeken bir başka husus ise, Meryem Ana’nın neredeyse oğlu Hz. İsa ile aynı yaşta görüldüğü genç yüzüdür. Bu hususu daha sonra eseri meydana getiren Michelangelo şu şekilde açıklamıştır, “Meryem Ana saflığı, temizliği, bakireliği ve sonsuz inancı sayesinde genç kalmıştır.”
Michelangelo nun Pieta heykeli, bu ünlü eserini tek parça mermerden yontarak meydana getirmiştir. Üzerinde çalıştığı ilk üç mermer bloğun kırılması sonucu ancak dördüncü mermer blokta başarıya ulaşmış ve eserini tamamlamıştır. Henüz 24 yaşında bir başyapıta imza atan Michelangelo, bu eseri ile Rönesans döneminin en büyük eserlerinden birini meydana getirmiş ve haklı bir üne kavuşmuştur. Pieta heykeli, Batı İkonografisinin en temel eserlerinden ve imgelerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Pieta’ya Saldırı
Bu muazzam başyapıta, 1972 yılında bir pazar günü bir saldırı gerçekleşir. İşsiz bir jeolog olan Macar Laszlo Toth, Aziz Petrus Bazilikası’nda bulunan parmaklıkların üzerinden atlayarak, heykelin yanına gelir ve bir çekiçle Meryem Ana’nın kolunu koparır, burnunun ucunu kırar, yanağına ve sol gözüne de zarar verir.
Bu saldırıdan sonra, Pieta heykeli kusursuz bir şekilde eski haline döndürülmesi için restorasyon kararı alınır ve eser on ay süren bir çalışma sonunda eksi durumuna kavuşturulur. Bu restorasyon çalışmasından sonra, paha biçilemeyen bir sanat yapıtı olan Pieta’nın, bir daha bu şekilde bir saldırıya uğramaması için kurşun geçirmez bir cam arkasında güvenliği sağlanır. Filografi nedir bilgi almak için tıklayınız.
