Şartlı tahliye nedir biliyor musunuz? Hukuk sistemimizde yer alan bazı müessese ve kurumlar çok merak ediliyor. Bu kapsamda hapis cezası almış olanları yakından ilgilendiren şartlı tahliye nedir sorusu da (koşullu salıverme) araştırılan konular arasında yer alıyor. Bu yazımızda infaz hukuku düzenlemelerinden biri olan şartlı tahliye nedir sorusunun cevabını almanız için merak edilen her şeyi sizler için derledik…
Şartlı Tahliye Nedir?
Şartlı tahliye nedir? Yapılan yargılama sonrası hapis cezası alan bir kişinin, ceza infaz kurumunda geçirdiği süre boyunca iyi halli olması ve topluma uyum sağlayabileceğini göstermesi halinde kalan cezasını, infaz kurumu dışında tamamlamasına şartlı tahliye adı verilir.
Ancak şartlı tahliye nedir sorusu yanında burada dikkat edilmesi gereken nokta şudur; şartlı tahliyede amaç suçlunun topluma kazandırılmasıdır ve bu infaz hukuku müessesesi hükümlünün iyi halli şekilde cezasını çekmesini teşvik eder.
1- Şartlı Tahliye Nedir? Şartlı Tahliyenin Yasal Dayanağı Nedir? Şartlı Tahliye Koşulları Nelerdir?
Şartlı tahliye nedir sorusunun yanıtını alabildiysen, bir diğer konuya geçelim. Şartlı tahliye yani bir diğer ifade ile koşullu salıverme, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun’un 107. Maddesinde ayrıntıları ile düzenlenmiştir.
Koşullu salıvermeden yararlanabilmek için gereken koşullar ise şu şekilde sayılabilir;
Verilen cezanın belirlenen bir bölümünün infazının tamamlanması,Hükümlünün iyi halli olması,Mahkeme tarafından koşullu salıverme kararı verilmesidir.
2- Şartlı Tahliyede Cezanın Bir Bölümünün İnfaz Edilmesi Koşulu Nasıl Uygulanır?
5275 sayılı Kanun 107. Maddesinde belirtildiği gibi şartlı tahliyeden faydalanabilmek için, hükümlünün cezasının belli bir kısmını ceza infaz kurumunda tamamlaması gerekir. Hükümlünün ceza infaz kurumunda geçireceği süre ise, mahkum olunan hapis cezasının nitelik ve miktarına göre belirlenir.
Genel olarak şartlı tahliye nedir diye düşünecek olursanız şunu da düşünebilirsiniz, ceza infaz kurumunda geçirilecek süre, süreli hapis cezalarına mahkum olanlar için 1/2’dir. Yani alınan cezanın yarısını çeken kişi eğer iyi halli ise koşullu salıvermeden yararlanabilir. Yine hemen belirtmek gerekir ki, birden fazla süreli hapis cezasına mahkum olanlar açısından ceza miktarı ne kadar fazla olursa olsun, cezaevinde en çok 28 yıl kalırlar.
Müebbet hapis cezası alanlar 24 yıl, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar 30 yıl, birden çok ağırlaştırılmış müebbet ya da ağırlaştırılmış müebbet ile müebbet hapis cezasına mahkum olanlar ise 36 yıl ceza evinde geçirdikleri takdirde koşullu salıvermeden yararlanabilirler.
A- Şartlı Tahliye Nedir? Şartlı Tahliyede Genel Düzenleme Dışında Kalan Hangi Suçlar için Koşul Aranır?
Bu genel düzenleme dışında kasten öldürme, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama, işkence, eziyet, cinsel saldırı, cinsel taciz, uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti, casusluk, özel hayatın gizliliğine karşı suçlar gibi bazı suçlar yönünden ise şartla tahliye süresi 2/3’dür. Yine tekerrür (belirli süre içinde ikinci kez suç işlenmesi durumu) halinde de koşullu salıverme için 2/3 oranı gereklidir. Yani bu tür suçlar için cezanın üçte ikisinin ceza infaz kurumunda geçirilmesi koşulu aranır.
Ayrıca 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu Kapsamındaki “Terör suçlarında” ise koşullu salıverilme için cezanın 3/4’nün ceza infaz kurumunda tamamlanması gerekir.
Şartlı tahliye nedir, şartlı tahliye süresinin hesabında, 15 yaşından küçük hükümlüler yönünden, onbeş yaşlarını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdikleri bir gün, iki gün olarak hesap edilir.
3- Şartlı Tahliyede Hükümlünün İyi Halli Olması Koşulu Nedir?
Hükümlünün, yukarıda belirtilen oranda cezasını çekmesi yanında ayrıca koşullu salıverilmeden yararlanabilmesi için “iyi halli” olması gerekir. Burada önemli olan husus, koşullu salıverme kararı verileceği tarihte hükümlünün iyi halli olup olmadığıdır. Yoksa tüm cezasını iyi halli çekmesi aranmaz. Örneğin ceza infaz kurumunda daha önce disiplin cezası alsa da, şartla tahliye kararı verileceği esnada iyi halli olması yeterlidir.
4- Şartlı Tahliyede Mahkeme Tarafından Şartlı Tahliye Kararı Verilmesi Nasıl Uygulanır?
Şartlı tahliye yani koşullu salıverilme ancak görevli ve yetkili mahkeme kararı ile mümkündür. Bu görevli ve yetkili mahkeme ise infaz işlemlerinin yapıldığı yerdeki İnfaz Hakimliği’dir. Hükümlünün şartlı tahliyesi ile ilgili olarak Ceza İnfaz Kurumu İdaresince hazırlanan gerekçeli rapor, infaz hâkimliğine verilir. İnfaz hakiminin kararlarına karşı itiraz yolu açıktır. Bu gibi davalarınızın takibini UYAP üzerinden yapabilirsiniz…
Koşullu salıverilen hükümlü denetim süresince hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi durumunda ya da kendisine yükümlülük yüklenmişse bu yükümlülüklere infaz hakiminin uyarısına karşın uymamaya devam etmesi durumunda hakkındaki koşullu salıverilme kararı geri alınır.
Ancak hükümlü denetim süresini, iyi halli ve yükümlülüklerine uygun olarak geçirirse cezası infaz edilmiş sayılır.
5- Bonus! Şartlı Tahliye Hakkında Daha Fazla Bilgi Edinmek İster misiniz?
Koşullu salıverme hakkında daha detaylı bilgi edinmek ister misiniz? İyi seyirler dileriz..
