Kurulan evlilik birliğini sonlandırmak isteyen eşler, boşanma aşamasını ve bu anlamda sahip oldukları haklarını çok merak ediyorlar. Bu konuda sık sorulan sorular arasında boşanma aşamasına gelen kadınların, boşanma davalarında talep edebileceği hakların neler olduğu sorusu da bulunuyor. İşte bu yazımızda, boşanma davalarında kadınların nafaka, tazminat ve velayet gibi tüm haklarına ışık tutuyoruz…
Boşanma Davasında Kadın Hakları Nelerdir ?
Evlilik birliğini sonlandıran boşanma davaları hukuk sistemimiz içerisinde genel anlamda anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma olmak üzere iki ana kısımda incelenebilir. Bu kapsamda; tarafların mali konular ile velayet noktasında anlaşmaya vardıkları ve bir protokol çerçevesinde belirledikleri boşanma davası anlaşmalı boşanmadır. Ancak bu boşanma için tarafların evliliklerinde bir yılı doldurmaları gerekir.
Diğer boşanma davası türü olan ve tarafların boşanma ve sonuçları konusunda anlaşmaya varamadıkları durumlarda ise çekişmeli boşanma davası söz konusu olur. Bu davalarda tarafların boşanma konusundaki kusurları, mali hususlar ve velayet gibi noktalarda hâkim karar verir. İşte, madde madde boşanma davasında kadın hakları nelerdir ve detayları…
5 Maddede Boşanma Davasında Kadın Hakları Nelerdir ?
Ülkemiz hukuk sistemi içerisinde özellikle aile hukuku kapsamında başta çocuklar ve kadınların korunmasına yönelik çok sayıda hüküm ve düzenleme bulunmaktadır. Boşanma davalarında kadınların sahip olduğu genel anlamdaki hakları ise şöyledir;
1- Kadının Velayet Hakkı ve Yükümlülüğü
Velayet hakkı, anne ve baba açısından bir hak olduğu kadar aynı zamanda önemli bir yükümlülüktür. Boşanma davalarında eşler arasında müşterek çocuk bulunuyorsa boşanma sonucu çocuğun velayetinin hangi tarafta kalacağı sorunu ortaya çıkar. Anlaşmalı boşanmada, protokol çerçevesinde velayetin kimde kalacağı, diğer tarafın kişisel ilişkisi protokol çerçevesinde belirlenirken çekişmeli boşanmada ise hâkim tarafından tarafların kusurlarına bakılmaksızın çocuğun geleceği, gelişimi ve üstün menfaati gözetilerek karara bağlanır.
Özellikle küçük yaştaki çocuklarda genel eğilim, küçük çocuğun anne bakım ve gözetimine daha çok muhtaç olması nedeniyle velayetin anneye verilmesine yöneliktir. Ancak bu kesin bir husus olmadığı gibi çocuğun ihtiyaçları, yaşı, ebeveynlerin durumu gibi birçok farklı etkene bağlı olarak ve çocuğun üstün yararı gözetilerek karar verilir.
(Velayet konusunda ayrıntılı bilgi için sitemizde 29 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan “Ortak Velayet Nedir? Boşanma Sonrasında da Ortak Velayete Karar Verilebilir mi?” ve 25 Aralık 2020 tarihinde yayınlanan “Evlilik Dışı Doğan Çocuk İçin Velayet Nasıl Belirlenir? Evlilik Dışı Çocuğun Velayeti Kime Aittir?” başlıklı yazılarımıza bakılabilir)
2- Kadının Tazminat Hakkı , Boşanma Davasında Kadın Hakları Nelerdir ?
Boşanma davalarında kadının tazminat anlamında iki türlü talep hakkı bulunur. Bunlar maddi ve manevi tazminat haklarıdır.
Maddi Tazminat yönünden; kadının boşanmada kusurlu olmaması ya da erkeğe göre daha az kusurlu olması gerekir. Boşanma davasında, kadın boşanma konusunda kusursuz ya da diğer eşe oranla daha az kusurlu ise maddi tazminat talep edebilir.
Manevi Tazminat açısından boşanma davasında kadın hakları nelerdir sorusu sorulduğunda ise ; boşanma nedenleri arasında kadının kişilik haklarına bir saldırı bulunması gerekir. Böyle bir durumun varlığı halinde (örneğin aşağılanma, hakarete uğrama, hor görülme ve benzeri) kadın manevi tazminat isteyebilir.
3- Kadının Nafaka Hakkı
Boşanma davalarında öne çıkan hususlardan bir diğeri de nafaka konusudur. Boşanma aşamasında ve sonrasında nafaka çeşitleri ise tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası olarak karşımıza çıkar.
Tedbir Nafakası; boşanma davasının devam ettiği süreç için geçerli olan tedbir nafakası kararın kesinleşmesi ile son bulur. Boşanma süresinde zor durumda kalacak kadın karşı taraftan tedbir nafakası talep edebilir.
Yoksulluk Nafakası; Boşanma sonrasında geçimini temin etme açısından zorluğa düşecek kadının, boşanma kararının kesinleşmesinden sonra alabileceği nafaka türü ise yoksulluk nafakası olarak öne çıkar.
İştirak Nafakası; Boşanma sonucu çocuğun velayetini alan eşe diğer eşin ödediği bir nafaka türüdür. Velayet kadına verildiği durumlarda, çocuğun bakım ve masraflarına erkeğin de katılması için kadın, iştirak nafakası talep edebilir.
4- Kadının Mal Paylaşımı Hakkı
Evlilik aşamasında tarafların tercih ettiği mal rejimine göre kadının mal paylaşım hakkı bulunur. Hukuk sistemimizde kanuni mal rejimi “Edinilmiş Mallara Katılım” rejimidir. Bu mal rejiminde, evlilik sonrasında eşlerin kazandıkları mallar her iki eşin ortak malı olarak kabul edilir. Evlilik öncesinde eşlerin sahip oldukları malları ise kendi kişisel malları olarak kabul edilir. Kanuni mal rejimine göre evlilik birliği içinde edinilen malların yarısı kadına ait olacaktır ve kadının bunları talep hakkı bulunur.
Kanuni mal rejimi yerine eşler, evlilik sözleşmesi ile “Mal Ayrılığı Rejimi”, “Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi” ya da “ Mal Ortaklığı Rejimini” seçebilirler.
5- Kadının Ziynet Eşyalarını Talep Hakkı ile Boşanma Davasında Kadın Hakları Nelerdir ?
Düğünde takılan altınları ve ziynet eşyalarını da kadının talep hakkı bulunur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta kadına ya da erkeğe takıldığına bakılmaksızın düğün sırasında takılan tüm altınları ayrım yapılmaksızın kadının talep edebileceği hususudur.
(Düğün takıları konusunda ayrıntılı bilgi için sitemizde 23 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan “Düğün Takıları Kime Aittir? Ziynet Eşya Davası Nasıl Açılır?” başlıklı yazımıza bakılabilir)
