Velayet kime verilir? Aile Hukuku alanında, en tartışmalı konulardan biri de ortak çocukların velayetinin belirlenmesi meselesidir. Bu yazımızda, hukuk sistemimiz kapsamında velayetin kimlere verilebileceğine bakacak ve velayet kime verilir konusunda merak edilenleri yanıtlayacağız.
Velayet Nedir? Velayet Kime Verilir?
Velayet kime verilir ? En genel tanımı ile velayet, reşit olmayan ya da kısıtlanan ergin çocuğun korunması, bakımı, eğitimi, temsili ve gözetimi gibi konularda anne ve babanın sahip olduğu hak ve yükümlülüklerin tamamıdır. Bu tanımdan da anlaşılabileceği üzere velayet yetkisi, hukuk sistemimize göre ancak anne ve baba tarafından kullanılabilir.
Yine velayet konusu çocuğun geleceği kadar toplumu da alakadar ettiğinden, velayete dair davalar kamu düzenine ilişkindir. Velayet kime verilir? Ayrıca velayet hakkı, nitelik itibariyle bir bütündür ve bu hakka sahip olan ebeveyn, çocuğun bakımından eğitimine, gözetiminden temsiline kadar her konuda tek başına karar alma yetkisine de sahiptir.
Evlilik Birliği İçinde Velayet
Velayet kime verilir? Evlilik birliği içinde dünyaya gelen çocuğun velayet hakkı, anne ve baba tarafından birlikte kullanılır. Yani başka bir ifade ile evlilik birliği içinde doğan çocuğun velayet yetkisi annesi ve babası tarafından ortaklaşa şekilde kullanılır.Evlilik birliği içinde, eşlerden birinin hayatını kaybetmesi halinde ise velayet hak ve yetkisi hayatta kalan diğer eş tarafından kullanılır.
Evlilik Birliği Dışında Velayet | Boşanmada Çocuğun Velayeti Kimde Kalır?
Velayet kime verilir? Velayet hakkına sahip olabilmenin en önemli koşulu çocuk ile soy bağının kurulmasına dayanır. Anne ile bebeği arasındaki soy bağı ise doğum ile kurulur. Bu anlamda bebeğin evlilik dışı doğup doğmamasının, çocuk ile anne arasında kurulacak soy bağına herhangi bir etkisi bulunmaz. Velayet kime verilir? Boşanmada çocuğun velayeti kimde kalır? Çocuğun, evlilik birliği dışında hayata göz açması durumunda, çocuk ile baba arasında soybağı, ancak babanın çocuğun annesi ile evlenmesi veya çocuğu tanıması ya da hakim kararı ile (babalık davası) mümkündür. Bu anlatılanlar kapsamında çocuğun, evlilik birliği dışında doğması halinde velayet yetkisi kural olarak anneye ait olacaktır.
Fakat annenin küçük ya da kısıtlı olması, ölmesi ya da velayet yetkisinin kendisinden alınması hallerinde hâkim, çocuğun menfaatini gözeterek vasi atayabileceği gibi çocuğun velayetini babaya da verebilir. Bu konuda daha ayrıntılı bilgiye de, sitemizde 25 Aralık 2020 tarihinde yayınlanan “Evlilik Dışı Doğan Çocuk İçin Velayet Nasıl Belirlenir? Evlilik Dışı Çocuğun Velayeti Kime Aittir?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Anne ve Baba Dışında Velayet Yetkisini Kimler Kullanabilir?
Velayet kime verilir ? Hukuk sistemimize göre velayet hakkı kural olarak, anne ve baba dışında bir kişi tarafından kullanılamaz. Bu nedenle, çocuğa ne kadar yakın olursa olsun ya da üzerinde ne kadar emeği bulunursa bulunsun dede, nine, büyükbaba, büyükanne, dayı, teyze, amca ve hala gibi akrabaların çocuk üzerinde velayet hakkı sahibi olabilmeleri mümkün değildir.
Velayet kime verilir? Bu sayılan akrabalar ancak ve ancak koşulları oluşursa çocuğa vasi olarak atanabilir ve vesayet yetkisini kullanabilirler. Anne ve babanın dışında, başka kimsenin velayet hakkı sahibi olmayacağına ilişkin kuralın tek bir istisnası bulunur. Bu ise evlat edinmedir. Bu bağlamda evlat edinenin, evlatlık aldığı çocuk üzerinde velayet hakkı bulunur. Yeni Velayet Yasası 2021 Ortak Velayet hakkında tüm bilgilere bu yazıdan ulaşabilirsiniz.
Boşanma Durumunda Velayet Kime Verilir? Geliri Olmayan Anneye Velayet Verilir mi?
Velayet kime verilir? Geliri olmayan anneye velayet verilir mi? Velayet yetkisinin kime verileceği noktasında, hukuk sistemimiz hakime geniş bir takdir hakkı vermiştir ve hakim bu yetkisini çocuğun üstün menfaatini göz önüne alarak kullanır. Bu noktada, boşanma ya da velayet davalarında hakim, çocuğun gereksinimlerini, içinde bulunduğu durumu, yaşını ve diğer halleri birlikte değerlendirir. Yine tarafların (anne ve babanın) sosyal, kültürel, ekonomik, ahlaki, ruhsal ve fiziksel standartlarını da göz önüne alarak velayet konusundaki kararını verir.
