Türkiye’de çalışma hayatının en önemli konularından biri olan kıdem tazminatı tavanı, 2025 Temmuz ayı itibarıyla yeni bir güncelleme ile gündemde. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı Mali ve Sosyal Haklar Genelgesi’ne göre, 1 Temmuz 2025’ten itibaren kıdem tazminatı tavanı 53.919,68 TL olarak belirlendi. Peki, bu artış ne anlama geliyor, neden değişiyor ve çalışanları nasıl etkiliyor? Gelin, bu soruların cevaplarını birlikte inceleyelim.
Bu Yazımızda Neler Var ?
Kıdem Tazminatı Tavanı Nedir ve Neden Önemli?
Kıdem tazminatı, bir çalışanın aynı iş yerinde en az bir yıl çalıştıktan sonra, belirli şartlar altında (örneğin işten çıkarılma, emeklilik, evlilik veya askerlik gibi nedenlerle) hak kazandığı bir ödeme. Ancak, bu ödemenin üst sınırı, yani kıdem tazminatı tavanı, işçinin brüt ücretine bakılmaksızın ödenebilecek maksimum miktarı belirliyor. Örneğin, bir çalışanın brüt maaşı 60.000 TL olsa bile, her bir çalışma yılı için alabileceği tazminat 53.919,68 TL’yi aşamıyor. Bu, özellikle yüksek maaşlı çalışanlar için önemli bir sınırlama.
Tavan Neden ve Nasıl Değişiyor?
Kıdem tazminatı tavanının değişmesi, memur maaş katsayısına bağlı. Türkiye’de 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, bu tavan, en yüksek devlet memuruna (genellikle Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı) ödenen bir yıllık emeklilik ikramiyesi üzerinden hesaplanıyor. Memur maaş katsayıları, her yıl ocak ve temmuz aylarında, enflasyon oranları ve toplu sözleşme zamlarına göre güncelleniyor. 2025 Temmuz’unda memur maaşlarına yapılan %15,57’lik zam, kıdem tazminatı tavanını 46.655,43 TL’den 53.919,68 TL’ye yükseltti.
Peki, neden asgari ücret ile bağlantılı değil? Eskiden, 1980’lerde kıdem tazminatı tavanı, asgari ücretin 7,5 katına kadar çıkabiliyordu. Ancak 1982’den sonra bu bağ koptu ve tavan, memur maaşlarına endekslendi. Bugün, 2025’te asgari ücretin brüt 26.005,50 TL olduğu düşünülürse, kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin sadece 1,8 katı. Bu durum, çalışanlar arasında “tavan eriyor” tartışmalarına yol açıyor.
Çalışanlar İçin Ne Anlama Geliyor?
Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücret üzerinden, çalıştığı her tam yıl için 30 günlük maaş olarak hesaplanıyor. Örneğin, 5 yıl çalışan ve brüt maaşı 30.000 TL olan bir işçi, 150.000 TL tazminat alır (tavanın altında olduğu için). Ancak maaşı 60.000 TL olan bir işçi, 5 yıl için 269.598,40 TL (5 x 53.919,68) alabilir, çünkü tavan devreye giriyor. Tazminattan sadece %0,759 oranında damga vergisi kesiliyor; gelir vergisi veya SGK primi uygulanmıyor.
Eğer işveren, tavanın üzerinde ödeme yapmak isterse, bu mümkün, ancak fazla kısım gelir vergisi ve sigorta primine tabi. Ayrıca, giydirilmiş ücret (maaş, ikramiye, yemek-yol yardımı gibi ek ödemeler) hesaplama için esas alınıyor, bu da tazminat miktarını artırabiliyor.
Gündemdeki Tartışmalar
Türkiye’de kıdem tazminatı tavanı, özellikle ekonomik dalgalanmalar ve yüksek enflasyon nedeniyle sıkça tartışılıyor. DİSK Araştırma Merkezi, tavanın asgari ücretin 1,8 katına düşmesini eleştiriyor ve geçmişte (2002’de) bu oranın 4,8 kat olduğunu vurguluyor. Çalışanlar, tavanın düşük kalmasının, uzun yıllar emek verenlerin haklarını sınırladığını düşünüyor. Öte yandan, işverenler için bu tavan, maliyetleri kontrol altında tutmanın bir yolu.
Son Söz: Ne Yapmalı?
Kıdem tazminatı tavanındaki artış, memur maaş zammına bağlı olarak her altı ayda bir güncelleniyor. 2025 Temmuz-Aralık dönemi için 53.919,68 TL olan tavan, çalışanların haklarını planlarken dikkate alması gereken bir sınır. İşten ayrılmayı düşünüyorsanız, ocak veya temmuz aylarındaki güncellemeleri beklemek, daha yüksek tazminat almanızı sağlayabilir. Ayrıca, tazminat hesaplamalarında giydirilmiş ücret ve çalışma süresi gibi detaylara dikkat etmek önemli.
Siz de kıdem tazminatı konusunda ne düşünüyorsunuz? Tavanın kaldırılmasını mı destekliyorsunuz, yoksa mevcut sistem mi daha adil? Yorumlarınızı bekliyoruz! 😄