Türk toplumu yıllardır birlik ve dayanışmanın en güzel örneği vermişlerdir. İyi ve kötü günde daima birbirlerinin yanında olurlar. Bu birlik ve dayanışmanın en güzel örneklerinden biri de düğünlerdir. Evlenen çifte maddi destek sağlamak adına düğünde altın takma geleneği bulunuyor. Her misafir kendi ekonomik gücü ölçüsünde düğüne katılarak, hediyelerini sunuyorlar. Düğünlerde altın takmanın hikâyesini gelin birlikte inceleyelim.
Düğünlerde Neden Altın Takılır?
Düğünlerde geline altın takılması bir Türk geleneği haline gelmiştir. Nesiller değişmesine rağmen düğünde altın takmak geleneği bozulmadan günümüzde de devam etmektedir. Her ne kadar altınla beraber para takanlar da çoğunluktadır. Fakat çiftin ailesi, akrabaları ve en yakın dostları âdete uyup düğün altını takıyorlar.
Peki, neden düğünde altın takılır hiç merak ettiniz mi? Altın, bulunduğu çağdan beri en değerli yatırım aracı olarak görülmüştür. Hiçbir zaman bozulmadığı ve değerini kaybetmediği için hem yatırım hem de mübadele aracı olarak kullanılmıştır. Bir numaralı ziynet eşyası olduğu için düğünlerde hediye edilecek en ideali olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle, evlenen çiftlere maddi destek babında altın takılıyor.
Düğün İçin İstenen Altın Listesi
Erkek tarafı için kız istemeden sonraki önemli konu düğün için istenen altın listesi olmaktadır. Bu hususta kız tarafı hiç acımadan damat adayının eline uzun bir liste tutuşturuyorlar. Her ne kadar damat ve ailesinin ekonomik durumu göz önünde bulundurulsa da, damat evlenmek istiyorsa düğün altın listesi yerine getirmelidir. Altın listesinin olmazsa olmaz takılarını sayalım;
Altın set4 çift bilezik (bileziklerin modeli yöreye göre değişiyor)2 çift yüzük2 çift küpeBir adet kordon
Listeyi gören damat ve ailesi, ekonomik güçlerini aşması durumunda, kız tarafıyla pazarlık yapıyorlar. Tabiri caizse, kurban pazarlığı yapar gibi, pazarlıktan sonra liste son halini alıyor. Günümüzde ise artan enflasyon nedeniyle altın fiyatları tavan yaptı. Batıda 14 ayar altın kabul edilirken, doğu ve güneydoğuda hala 22 ayar altın geçerlidir.
Diyarbakır’ın büyük aşiretlerinden Metina Aşireti, bir karar alarak düğün ve altın hususunda bir sınırlama getirdiler. Kız kaçırmaların ve töre cinayetlerinin önüne geçmek için 5 bilezik, 2 yüzük ve 1 çift küpe dışında kız tarafı istekte bulunamayacak. Tabi bu normal bir memur veya asgari ücretle geçinen biri için geçerlidir. Ekonomik refah yükseldikçe takı miktarları da yükseliyor.
Düğünde Altın Nasıl Takılır?
Düğünlerin en can alıcı bölümü takı merasimidir. Geçmiş dönemlerde takı merasimi düğün sonuna saklanırdı. Yeni dönemde, misafirlerin erken gitme durumu göz önüne alınarak, düğünün başlarında yapılıyor. Takı merasimini yönetecek kişinin ağzının iyi laf yapması gerekiyor. Misafirleri çok iyi yönlendirmelidir.
Gelin ve damat piste davet edilirler. Her ikisinin de boyunlarından bellerine doğru çapraz bağlanmış kurdele vardır. Takı ve paralar buraya iliştiriliyor. Merasimi yönetecek kişi, misafirlere takı merasiminin başladığını duyuruyor. Misafirler hediyelerini sunmak üzere gelin ve damadın önüne geliyorlar. Bilezikler bileğe, çeyrek türü altınlar çengelli iğneyle takılıyorlar.
Düğünde Altın Kime Takılır?
Bilezik, tam/yarım/çeyrek/gram altın, kolye, yüzük gibi ziynet eşyaları geline takılıyor. Bilezikler gelinin bileğine geçiriliyor. Çeyrek veya gram altın türü olanlar çengelli iğneyle kurdeleye tutturuluyorlar. Damada genellikle para takılıyor. Çeyrek türü altın takıldığı da oluyor.
Düğünde Gram Altın Takılır mı?
Altın fiyatlarının aşırı yükselmesi düğün yapacak çiftleri de olumsuz etkiledi. Bu dönemde düğün yapmanın maddi külfeti artarken, düğünde takılacak takıların az olacak olması da onlar için üzücü durumdur. Geçmiş dönemlerde komşular, mesai arkadaşları, akrabalar, diğer arkadaşlar hiç olmazsa çeyrek altın takıyorlardı.
Fakat çeyrek altın fiyatlarının çok yükselmesi düğüne gelecek davetlileri de zor durumda bırakıyor. Kuyumculuk sektörü, hiç olmazsa düğün hediyesi altın takma âdetinin devam etmesi adına gram altın üretmeye başladılar. Çeyrek altına gücü yetmeyenler, gram altın alarak, düğünde takıyorlar. Yeni dönemde düğünde altın takmamak ayıplanmıyor. Çünkü düğün sahipleri de altın fiyatlarından haberdarlar. Altın takamayanlar bunun yerine para takabiliyorlar.
Düğün Altını Kimin
Düğünde takılan takılar her zaman merak konusu olmuştur. Düğünde takılan altınların gelinin mi yoksa damadın mı olduğu tartışma konusudur. Bu konuda hem dini fetva hem de kanuni yasalar bulunuyor. Dini fetvaya göre düğünde kız tarafından geline takılanlar hediye; erkek tarafından takılanlar da gelinin mehri olarak kabul ediliyor. Dolayısıyla geline takılanlar onun oluyor. O izin vermediği müddetçe kocası elini bile süremiyor. Tasarruf hakkı geline aittir. Boşandıklarında da kocasına verdiklerini geri isteme hakkına sahiptir. Yargıtay’ın içtihadi kararı da bu konuda gelinin yanındadır. Buna göre;
Geline takılan her türlü ziynet eşyası, para gibi değerli madenler gelininin hakkıdır.Damada takılanlar ise belirli istisnai durum dışında onun olacaktır. Yani, bilezik ve benzeri takılar damada takılsa dahi kullanımları kadına özgü olduğu için bu takılar da kadınındır. Para, çeyrek/tam/Cumhuriyet altını gibi madenler kadına özgü olmadığı için erkeğin sayılıyor.
Aşiret Düğünü Altın Rekoru
Ülkemizde aşiret düğünleri 40 gün 40 gece masal düğünlerini aratmayacak şekilde yapılıyor. Özellikle bu düğünlerde takılan para ve takıların çokluğu davetlileri bile heyecanlandırıyor. Bu konuda rekor 2017 yılı Ertuşi aşiretine aittir. Van’ın Başkale İlçesi’nde bulunan aşiretin liderinin oğlunun düğününe yurt dışından da olmak üzere toplam 4 bin kişi katıldı. Düğün sonunda geline takılan takıların ağırlığı yaklaşık 15 kilogramı bulmuştur. Ayrıca zarflar içinde verilen paraların tutarı da 1 milyon TL civarındadır.
Düğünde Altın Kesesini Kim Tutar?
Takı merasimi düğünün başında yapıldığı için merasimden sonra gelin ve damat dinlenme odasına çekilirler. Burada üstlerine takılan para ve takıları çıkarırlar. Bir keseye koyarlar. İşte tam da burada keseyi kimin tutacağı sorunu baş gösteriyor. Eğer, önceden planlamamışlarsa tartışma çıkması olasıdır. Çünkü damat tarafı kendileri tutmak isteyeceklerdir. Kız tarafı da kendilerinin hakkı olduğunu savunup, keseyi vermeyeceklerdir.
Düğünde geline takılan takı ve paralar geline ait olduğu için keseyi tutacak kişi de kız tarafından biridir. Bu da gelinin annesi oluyor. Eğer gelinin annesi rahatsızsa/vefat etmişse/ bu konuda kendine güvenemiyorsa düğün altın kesesi gelinin kardeşine veya aileden birine emanet ediliyor. Düğün bitene kadar o kişi keseyi tutuyor.
Düğünde Çeyrek Altın Yerine Ne Takılır?
Düğünlerin klasik takısı çeyrek altındır. Önceki dönemlerde orta seviye fiyatı, değer kaybetmemesi, takmasının kolay olması nedeniyle tercih ediliyordu. Günümüzde kuyumculuk sektöründe farklı model ve ürünlerin olması farklı takılar takılmasına da yol açıyor. Örneğin, çiftin samimi arkadaşları veya aileden biri düğün hediyesi altın bileklik takabiliyorlar.
Ekonomik durumu iyi olmayanlar, düğün çeyrek altın yerine daha cüzi olan gram altını tercih edebiliyorlar. Çiftin aileleri veya akrabaları imaj bakımından zor duruma düşmemek için 8 ayar altın düğün setleri takabiliyorlar. Ekonomik durumları biraz daha iyi olanlar düğün setleri altın 14 ayar takmayı tercih ediyorlar.
Düğün Sezonunda Altın Yükselir mi?
Yaz sezonuyla birlikte düğün sezonu da açılıyor. Doğal olarak da akla ilk olarak düğün zamanı altın yükselir mi sorusu geliyor. Düğün tarihleri belli olmaya başlayınca, düğün sahipleri ve misafirler, altın almak için kuyumcuların yolunu tutuyorlar. Bu sezonda altına duyulan aşırı ilgi nedeniyle, altın fiyatlarında yukarı doğru bir hareketlenme yaşanıyor. Bu nedenle altın yatırımcıları düğün sezonunda altından uzak duruyorlar.
Düğünde Takılan Altın Zekât Sayılır mı?
Son dönemlerde düğünde takılan hediyelerin karşılığı beklenir oluyor. Bu iki taraf için de geçerlidir. Bu nedenle erkek ve kız tarafı düğünde kim ne takmış düğün takıları altın hesabı tutuyorlar. Gelecekte takan kişilerin de bir organizasyonu olduğunda aynı değerde takıyı götürüp takıyorlar. Bir nevi mübadele sistemi geliştirilmiş oluyor.
Takıyı takan da kendi organizasyonu olduğunda karşılığını bekliyor. Durum böyle olunca da yeni evli çiftler, takılan takıların bir kısmını emanet olarak görüyorlar. Bu nedenle de bunun zekâta katılamayacağını savunuyorlar. Bu tamamen yanlış bir düşüncedir. Düğünde takılan takılar ya hediyedir ya da mehirdir. Tamamen geline aittir. Bu nedenle nisab miktarına katılıp, zekâtları hesaplanmalıdır. Bunu da düğün zamanı takı takmak isteyen kişilere duyurabilirsiniz.
Düğünde Takılan Altın ve Paraların Boşanma Sırasında Paylaşımı
Düğünler insanların
hayatlarındaki en mutlu anlarından biridir. Hiç kimse boşanmak için evlenmez. Fakat ilerleyen dönemlerde anlaşmazlıklar nedeniyle çiftler boşanma kararı alabiliyorlar. Boşanma kararı işin kolay kısmı oluyor. Asıl sorun mal paylaşımında ortaya çıkıyor. Bunlar arasında düğünde takılan ziynet eşyaları da bulunuyor.
Yargıtay’ın bu konuda içtihadı kararı bulunuyor. Buna göre düğünde geline takılan bütün para ve ziynet eşyaları onundur. Bu konuda erkek hiçbir hak iddia edemez. Aynı zamanda erkeğe takılan kadınlara özgü ziynet eşyaları da kadınındır. Bunun dışında para, çeyrek altın, Cumhuriyet altını gibi takılanlar erkeğindir. Kadın, evlilik süresince eşine kullanması için verdiği altınları boşanırken geri isteyebilir. Ama bunu belgelemesi gerekiyor. Erkek, boşanma sırasında eşinden aldığı altınları tamamen geri vermek zorundadır. Fakat evlilik döneminde yatırım amaçlı alınan altınlar eşit bölünebiliyor.
Düğünde Takılan Altın Mehir Sayılır mı?
Düğünde erkek tarafının geline taktıkları altınlar mehir sayılıyor. Mehir, kısaca kadının güvencesidir. Bu genellikle altın olarak kabul ediliyor. İmam nikâhından önce, kadın erkekten mehir olarak belirli bir altın ister. Bu 4 çift bilezik/11 Reşat altını/10 Cumhuriyet altını olabilir. Erkek, kadının mehir hakkını düğünden sonraya saklayabilir. Düğünde erkek tarafının taktığı altınları mehir olarak hesaplar. Eksik kalanı tamamlayıp kadına teslim eder.
Rüyada Düğünde Altın Görmek
Düğün sezonunun açılmasıyla birlikte, bütün düşünceler düğün ve altına odaklanıyor. Durum böyle olunca da rüyada düğün ve altın görmek sıklaşıyor. Rüyada düğün görmek mutluluk sembolüdür. Hayırlı haberlerin işaretçisidir. Özellikle çalgısız ve eğlencesiz bir düğünse rüya sahibini bereketli ve hayırlı günlerin beklemektedir.
Rüyada altın görmek hem hayra hem de kötüye yorulabiliyor. Genel olarak altın zenginliğin işaretidir. Bu nedenle altın görenlerin maddi refaha kavuşacağına inanılıyor. Rüyayı gören kişi evliyse, mutlu ve huzurlu bir yuvası olacaktır. Kişi bekârsa, hayırlı bir evlilik yapacaktır. Kişi serbest çalışıyorsa işleri açılacak ve bereket yağacaktır.
Türk toplumunda düğünlerde altın takma geleneği bulunuyor. Her ne kadar altın fiyatları aşırı yükselse de bu gelenek gram altınla veya daha düşük gramajlı takılarla sürdürülüyor. Düğünde takılan takılar gelinindir. Damada takılan para ve çeyrek altın türü takılar erkeğindir. Düğünde takılan takılar gelinin olduğu için emanet olarak düşünülmez. Bu nedenle zekât olarak hesaplamanız gerekiyor.
