Erkekte kısırlık belirtileri her zaman kendini göstermeyebilir. Erkekte kısırlık belirtileri arasında en yaygını; korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen uzun süre gebeliğin gerçekleşmemesidir. Peki, bunun dışında erkekte kısırlık belirtileri yok mu? Elbette ki var…
Bu yazımızda erkekte kısırlık belirtileri nelerdir konusunu ele aldık ve erkekte kısırlık nedenleri ile kısırlık tedavisi nasıl yapılır hakkındaki bilgileri bir araya getirdik… İşte, kısırlık belirtileri erkekte nasıl kendisini gösterir, erkekte kısırlık neden olur, erkekte kısırlık tedavisi nasıl yapılır hakkındaki bilgiler…
Erkeklerde Kısırlık Nedir?
Bir yıl ve bir yıldan fazla düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen kadının gebe kalmaması durumunda ortaya çıkan sorun “kısırlık”tır. Kısırlık kadın ya da erkekten kaynaklanabilir. Bu nedenle bir yıldan fazla cinsel ilişkiye rağmen gebelik oluşmuyorsa doktora başvurulmalıdır.
Yapılan muayeneler sonucunda gebe kalmaya engel durumun erkek kaynaklı olduğu saptanırsa erkekte kısırlık durumu ortaya çıkar. Peki, erkekte kısırlık belirtileri var mıdır? Bir erkek doktora gitmeden kısır olup olmadığını anlayabilir mi?
Erkekte Kısırlık Belirtileri Nelerdir?
Erkekte kısırlık belirtileri her zaman kendisini göstermeyebilir ancak kısırlık şüphesi oluşturabilecek bazı semptomlar vardır. Ancak bir yılı aşkın düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen kadının hamile kalmaması durumunda sadece kadının değil, erkeğin de doktora başvurması tavsiye edilir.
Toplumumuzda genelde kadının hamile kalamaması durumunda ilk olarak kadınlar doktora başvurur ve kadında kısırlık teşhisi konulmazsa erkekler doktora başvurur. Bu tedavinin gecikmesine ve erkekte kısırlık teşhisinin konma süresini uzatır. Dolayısı ile yapılması gereken; çiftlerin birlikte tıbbi tedavi sürecine başlamasıdır.
Erkekte kısırlık belirtileri arasında en yaygını; kadının hamile kalmamasıdır. Diğer yaygın olmayan ancak kısırlık şüphesi uyandırabilecek erkekte kısırlık belirtileri şunlardır:
- Testis bölgesinde yumru ve ya şişlik
- Testis bölgesinde ağrı
- Jinekomasti (erkekte anormal meme büyümesi)
- Hormon dengesizliği belirtileri
- Vücut kıllarında belirgin azalma
- Cinsel işlev sorunları
- Ereksiyonun devam ettirilmesinde zorluk, erekte olamama (erektil disfonksiyon)
- Boşalmada zorluk
- Meni miktarında azalma
- Cinsel isteksizlik
- Sık tekrarlayan enfeksiyon
- Sperm sayısında azlık
Bu semptomlar her zaman görülmeyebilir ancak kadın hamile kalmıyorsa ve erkekte bu belirtiler varsa erkeğin kısır olması söz konusu olabilir ve kısırlık tedavisi gerekebilir.
Erkekte Kısırlık Şüphesi Varsa Hangi Durumlarda Doktora Gitmeli?
Eğer bir yıl ve bir yıldan fazla düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen kadın hamile kalmıyorsa erkeğin kısırlık şüphesiyle doktora gitmesi tavsiye edilir. Çünkü bir çiftte hem erkekte hem de kadında üreme sorunu olabilir. Yalnızca kadının doktora giderek tedavi olması, erkeğin doktora gitmediği için kısırlık tanısı almayıp tedavi olmaması yine gebeliğe engel olacaktır. Bu sebeple kısırlık belirtileri erkekte görülmüyorsa dahi doktora başvurulmalıdır.
Eğer şu belirtiler varsa erkekler mutlaka kısırlık şüphesi ile doktora başvurup muayene olmalıdır:
- Testiste ağrı
- Boşalma sorunları
- Sertleşme sorunları
- Cinsel isteksizlik ya da cinsel istek azlığı
- Skrotum ameliyatı öyküsü
- Geçmişte penis, kasık ya da testis bölgesinden ameliyat olmuş olmak
- Testiste şişlik veya yumru
Erkekte Kısırlık Nedenleri Nelerdir? Erkeklerde Kısırlık Neden Olur?
Erkekte kısırlık nedenleri oldukça çeşitlidir. Bazı sağlık sorunları ve hormonal bozukluklar gibi genetik geçiş ya da çevresel faktörler de erkekte kısırlık nedeni olabilir. Yazımızın bu kısmında erkekte kısırlık nedenlerini tıbbi nedenler ve çevresel nedenler olarak iki başlıkta inceleyeceğiz.
a- Erkekte Kısırlığın Tıbbı Nedenleri Nelerdir?
Erkeklerde kısırlık nedenleri bazen tıbbi nedenlere ve yaşanan sağlık sorunlarına bağlıdır. Bu sağlık sorunları sperm üretimini engelleyebilir, sperm üretimini düşürebilir, spermin meniye ulaşmasına engel olabilir, sperm hareketliliğini kısıtlayabilir. Bu ve benzeri durumların yaşanmasına neden olabilen erkekte kısırlığın tıbbi nedenleri aşağıda sıralanmıştır…
1- Hormon Bozuklukları
Erkeklerde kısırlık hormonal dengesizliklerden kaynaklanabilir. Örneğin; düşük testosteron hormonu ya da dengesiz tiroit hormonları kısırlığa neden olabilir.
2- İnmemiş Testisler
En yaygın erkeklerde kısırlık nedenlerinden biri; testislerin ya da testislerden birinin karından testis kesesine inmemesidir. Bu durum, fetal gelişim döneminde oluşur.
3- Genetik Sendromlar ve Kromozom Sorunları
Bazı kalıtsal sorunlar da erkeklerde kısırlık nedenleri olabilir. Örneğin; kistik fibroz ve Kallmann sendromları kısırlık ile ilişkilendirilebilir. Ya da bir erkekte bir X kromozomu, bir Y kromozomu olması gerekirken iki X kromozomu ve bir Y kromozomu olması (Klinefelter Sendromu).
4- Varikosel
Varikosel nedir; testisleri boşaltan kanalların şişmesi durumudur. Varikosel nedeniyle sperm kalitesinde ve sperm sayısında bir azalma yaşanır. Erkeklerde kısırlık nedenleri arasında en yaygını varikoseldir.
5- Kanser Hastalıkları ve Tümörler
Sadece kanser hastalıkları değil, iyi huylu tümörler de erkeklerde kısırlık nedeni olabilir. Kanser ve tümör oluşumları direkt olarak ya da dolaylı olarak erkek üreme organlarını etkileyip kısırlığa yol açabilir.
6- Tümör ya da Kanser Tedavisi Görmüş Olmak
İyi huylu tümör ya da kanser tedavisi için radyoterapi almak, kemoterapi tedavisi olmak ya da cerrahi ameliyat olmak da kısırlığa yol açabilir. Genel olarak kanser tedavisi olmuş kişilerin kemoterapi ya da radyoterapi sonrası üreme sistemi açısından toparlanma süreci 2-3 yıldır.
7- Spermi Taşıyan Kanalların Tıkanması
Spermi taşıyan kanallarda sorun olması ya da bu kanalların tıkanması erkeklerde kısırlık nedeni olabilir. Geçirilen bir ameliyat, yaralanma ya da kalıtsal nedenler kanallardan spermin taşınmaması sebebiyle kısırlığı meydana getirebilir. Buna; tıkanıklığa bağlı azospermi adı da verilir.
8- Geçmişte Geçirilen Ameliyatlar
Geçmişte geçirilen prostat, vazektomi gibi ameliyatlar spermlerin taşınmasına ya da menide sperm bulunmasına engel olabilir.
9- Bağışıklık Sistemi Sorunları
Anti sperm antikorları yani sperme saldıran antikorlar da erkeklerde kısırlık nedeni olabilir. Bu durumda bağışıklık sistemi, spermleri zararlı olarak algılar ve onlara saldırarak yok eder.
10- Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar ve Enfeksiyonlar
HIV gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar kısırlığa neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar dışında sık tekrarlayan enfeksiyonlar da kısırlık üzerinde etkili olabilir. Çünkü bazı enfeksiyonlar sperm kalitesini düşürebilir, sperm üretimini azaltabilir.
11- Kullanılan İlaçlar
Erkeklerin kullandığı bazı ilaçlar da erkekte kısırlık nedenleri arasındadır. Uzun süre ilaç kullanımı sperm kalitesini düşürebildiği gibi sperm üretimini de bozabilir.
12- Cinsel İşlev Bozuklukları
Ereksiyonu devam ettirememe, erken boşalma gibi cinsel işlev bozuklukları da kadının hamile kalması için engeldir.
13- Retrograd Boşalma
Retrograd boşalma nedir; orgazm esnasında meninin penis ucundan çıkmayıp, mesaneye girmesidir. Çeşitli hastalıklar, geçirilen ameliyatlar ya da kullanılan ilaçlar retrograd boşalma nedeni olabilir.
14- Yüksek FSH Değeri
Yüksek FSH değeri, ünlü kimyacı Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’na göre erkekte kısırlık belirtileri arasında yer alıyor. Her ne kadar tıp olanında yüksek FSH değeri, erkeklerde kısırlık belirtileri arasında sayılması da eğer FSH’nin yüksekliği saptanmış ise ilaçlarla bu değerin normale dönmesi için tedavi uygulanıyor.
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’nun belirttiğine göre erkeklerde FSH hormonu 12.5 üzerinde ise gebeliğin oluşması pek mümkün değil. Çünkü yüksek FSH hormonu, sperm üretimini baskılamaktadır. Yüksek FSH hormonu ilaç tedavisi ile düşürülebildiği gibi bitkisel yollarla da düşürülebilmektedir. Detaylı bilgi için kısırlığa neden olan Azospermi Bitkisel Tedavisi ile ilgili yazımızı inceleyebilirsiniz.
15- Obezite
Obezite yani aşırı kilo, erkeklerde kısırlık nedenleri arasında sayılır. Obezite hem direkt olarak sperm üretimini olumsuz etkileyebilir hem de hormonal dengesizliklere yol açabileceği için dolaylı olarak sperm üretimini olumsuz etkileyebilir.
b- Erkekte Kısırlığın Çevresel Nedenleri Nelerdir?
Erkeklerde kısırlık nedenleri sadece tıbbi sebeplere dayanmaz. Toksinlere, yüksek ısıya, kimyasala maruz kalmak gibi çevresel faktörler de erkekte kısırlık nedeni olabilir. Erkekte kısırlığın çevresel nedenleri aşağıdaki sıralanmıştır…
1- X Işınlarına ve Radyasyona Maruz Kalmak
X ışınlarına ve radyasyona maruz kalmak, sperm üretimini ciddi oranda azaltabilir. Ancak toparlama süreci sonrası sperm üretimi normale döner.
2- Ağır Metallere Maruz Kalmak
Kurşun gibi ağır metallere maruz kalmak da kısırlık nedeni olabilir. Bu nedenle özellikle deniz ürünleri tüketimine dikkat edilmelidir.
3- Endüstriyel Kimyasallara Maruz Kalmak
Boya malzemeleri, böcek ilaçları vb gibi Endüstriyel kimyasallar da sperm üretimini ve kalitesini olumsuz etkileyebilir.
4- Testislerin Isıya Maruz Kalması
Yüksek sıcaklığa maruz kalmak ve testislerin fazla ısınması sperm üretimini azaltabilir. Bu nedenle erkeklerin dar pantolon giymesi, uzun süre oturması, sık sık saunaya girmesi ya da sıcak su dolu küvette uzun süre kalması tavsiye edilmez.
5- Zararlı Madde Kullanımı ve Sağlıksız Yaşam Tarzı
Alkol ve sigara kullanımı da testosteron seviyesini düşürüp sperm kalitesini düşürebilir. Hatta erektil disfonksiyon nedeni olabilir.
Erkeklerde Kısırlık Teşhisi Nasıl Konulur?
Erkeklerde kısırlık teşhisi için öncelikle fiziki genel muayene yapılır ve hastanın öyküsü dinlenir. Bunların ardından bir dizi test ve tetkikler gerçekleştirilir. Erkeklerin hormon düzeylerine bakılır ve semen analizi istenir. Genel muayene, kan testleri ve semen analizi dışında erkekte kısırlık teşhis için istenebilecek bazı testler şunlardır:
- Hormon testi
- Genetik testleri
- Skrotal ultrason
- Boşalma sonrası idrar tahlili
- Testis biyopsisi
- Transrektal ultrason
- Sperm fonksiyon testi
Erkeklerde Kısırlık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Erkekte kısırlık tedavisi için önce kısırlık nedeni saptanmalıdır. Erkeklerde kısırlık nedeni teşhis edildikten sonra da tedavi aşamasına geçilir. Genel olarak erkeklerde kısırlık tedavisi şunlardır:
- Enfeksiyon tedavisi
- Cinsel işlev bozukluğu tedavisi
- Hormon tedavisi
- İlaç tedavisi
- Cerrahi operasyon
Erkekte Kısırlık Belirtileri Varsa Hamilelik Şansını Artırmak İçin Bunları Yapın!
Eğer erkekte kısırlık belirtileri olduğunu düşünüyorsanız, henüz doktor bilgisine başvurmadıysanız ancak gebelik şansını artırmak istiyorsanız, cinsel hayatınızda bazı yaşam tarzı değişikleri yapmayı tercih edebilirsiniz. Aşağıda sıralanan şekilde yaşam tarzı değişikliği yapıldığında hamilelik şansının artması mümkün olmaktadır:
- Cinsel ilişki sıklığını arttırın (gün aşırı)
- Kadınların yumurtlama dönemlerinde cinsel ilişki sıklığını artırın (yumurtlama döneminden 5 gün önce başlanmalı, yumurtlama döneminden 5 gün sonrasına kadar)
- Alkol ve sigaradan uzak durun, doğal ve sağlıklı beslenin
- Düzenli egzersiz yapın
- Uyku düzeninizi oluşturun
- Fazla kilonuz varsa sağlıklı diyet listesi uygulayın, sağlıklı kilo verin
Bir Erkeğin Baba Olabilmesi için Üreme Sistemi Nasıl Çalışmalı?
Erkekte kısırlık belirtileri varsa kesinlikle tedavi gerçekleştirilmelidir. Çünkü bir erkeğin eşini hamile bırakabilmesi için üreme sisteminin kesinlikle sıralı bir şekilde çalışması gerekir. Bu sıra ise şu şekildedir:
- Testislerden en az bir tanesi düzgün çalışmalı ve sağlıklı spermler üretmelidir. Bunun için gerekli hormonlar ve testosteron hormonu üretilmelidir
- Testiste üretilen spermler sağlıklı bir şekilde tüplerden geçmelidir ve meniye taşınmalıdır. Spermler meniden de penise geçmeli, boşalma gerçekleşene kadar varlığını sürdürmelidir
- Menideki sperm sayısının ve sperm kalitesinin yeterli düzeyde olması gereklidir
- Spermlerin hareketli olması gerekir çünkü kadının yumurtasına ulaşması ve yumurtanın içine girmesi için hareketlilik olmazsa olmazdır
Kısır Erkek Boşalır mı?
Boşalmama durumu, erkekte kısırlık belirtileri arasında değildir. Çünkü kısır olan erkeklerde boşalır ancak menideki spermlerin kalitesi düşük olduğundan, sperm sayısının yeterli olmamasından, spermin hareketli olmamasından ya da meni de hiç sperm olmamasından döllenme gerçekleşmeyebilir.
Erkeklerde Sperm Kalitesi Nasıl Anlaşılır?
Erkekte kısırlık belirtileri yad a gebeliğin gerçekleşmemesi şüphesiyle dokora gidildiğinde, sperm kalitesi doktor önerisiyle yapılacak olan semen analizi testi (Spermiogram) ile anlaşılır.
Kısırlık Genetik mi?
Erkeklerde kısırlık genetik olabilir. Bu nedenle genetik kısırlık testi erkekler için de uygulanmaktadır. Eğer kısırlık genetik bir nedene dayanıyorsa erkekte kısırlık belirtileri hiç görülmeyebilir.
Erkeklerde Küçük Yaşta Kısırlık Belirtileri Görülür mü?
Halk arasında, kasık fıtığı ameliyatı olan erkek çocuklarının büyüyünce kısır olabileceği düşünülmektedir. Böyle bir ihtimal vardır ancak her kasık fıtığı olan erkek çocuğu büyüyünce kısır olmaz. Erkekte kısırlık belirtileri genellikle düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebeliğin oluşmamasından öncesaptanmaz.
