Boşanma davası nedenleri her ailede ortaya çıkabilecek genel geçer sorunlar sonucu başvurulabilir bir hukuk yoludur. Bakıldığında boşanmak isteyen çiftler için en yakın boşanma gerekçesi şiddetli geçimsizliktir. “Eşime boşanma davası açmak istiyorum” diyen kişilerin özellikle boşanma davası nasıl açılır sorusunu sıklıkla araştırdığı malumdur.
Mutluluk hayalleri ile kurulan evlilik birliği çeşitli nedenlerle sürdürülemeyecek duruma geldiğinde başvurulan hukuki yol olarak karşımıza boşanma çıkıyor. Türk Hukuk Sisteminde boşanma nedenleri özel boşanma nedenleri ve genel boşanma nedeni olarak ikiye ayrılmaktadır.
Genel boşanma nedeni ise şiddetli geçimsizlik ya da diğer bir ifade ile evlilik birliğinin temelinden sarsılması olarak ifade edilir. Peki, genel boşanma nedeni olan şiddetli geçimsizlik (evlilik birliğinin temelden sarsılması) ne demektir? İşte, konuya dair merak edilenler…
Genel Boşanma Davası Nedenleri ve Dayanakları
Genel ve özel boşanma sebepleri göz önünde bulundurulduğunda eşler arasındaki anlaşmazlık türüne göre ilerlemek en doğrusu olacaktır. Erkeklerin boşanma nedenleri ile kadınların boşanma sebepleri her ne kadar benzerlik gösterse de burada belirleyici olan Medeni Kanun ilgili maddeleridir.
1- Medeni Kanun Kapsamında Genel Boşanma Davası Nedeni
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK) kapsamında boşanma nedenleri ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Söz konusu 4721 sayılı Kanun’un “Boşanma” başlıklı ikinci bölümünde önce özel boşanma nedenleri,
Zina (TMK m.161),Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış (TMK m.162),Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK m.163),Terk (TMK m.164),Akıl Hastalığı (TMK m.165) olarak sayılmıştır.
Türk Medeni Kanunu 166. Maddesinde ise yazımıza konu olan genel boşanma nedeni düzenlenmiştir. Madde 166/1 düzenlemesine göre;
“Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir”
Hükmüne yer verilmiştir. Yani şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası, evlilik birliğinin artık ortak evlilik hayatını sürdürmeleri beklenemeyecek derecede temelinden sarsılmış olması durumunda açılabilen genel boşanma davasıdır.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davası ya da çekişmeli genel boşanma davası olarak da adlandırılan bu davayı kusursuz veya daha az kusurlu eşin açması kural olarak kabul edilir.
Yani özetle belirtmek gerekirse kanunda sınırlı sayıda tek tek sayılan özel boşanma nedenleri dışındaki tüm boşanma davaları evlilik birliğinin temelinden sarsılması ya da diğer ifadeyle şiddetli geçimsizlik nedeniyle açılan genel boşanma davalarıdır.
Şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davasında, davayı açan eş diğer eşin kusurlu olduğunu ya da kendisinden daha çok kusurlu olduğunu ispat etmelidir. Kusursuz eşe karşı açılan boşanma davası ise reddedilir.
2- Genel Boşanma Nedeni Olarak Kabul Edilen Bazı Durumlar
Genel boşanma nedeni eşlerden biri ya da her ikisi içinde evlilik birliğinin sürmesini çekilmez hale getiren sebepleri kapsar. Bu nedenle genel boşanma nedenleri Medeni Kanun içinde tek tek sayılmamıştır.
Eşler arasında evlilik birliğinin devamını çekilmez bir hale getiren her türden neden şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davasına delil olabilir. Yargıtay kararları ile uygulamada sık karşılaşılan en kolay boşanma sebepleri ise;
Olarak sayılabilir. Ancak belirttiğimiz gibi bu nedenlerin dışında da evlilik birliğinin sürmesini çekilmez hale getiren nedenlerle şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası açılabilir. Bir diğer ifade ile evlilik birliğini temelinden sarsan ve çekilmez hale getiren her tür neden genel boşanma sebebi kapsamında kabul edilir.
Yine Türk Medeni Kanunu 166/3 maddesinde ise en az bir yıl süren evlilikler yönünden mümkün olan “Anlaşmalı Boşanma” düzenlenmiştir. Anlaşmalı boşanma hakkında ayrıntılı bilgiye ise, yine sitemizde 7 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan “Anlaşmalı Boşanma Nedir?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Ayrıca Türk Medeni Kanunu 166/4 maddesi uyarınca, boşanma nedenlerinden herhangi birine dayalı olarak açılmış bulunan bir davanın mahkeme tarafından reddine karar verilmesi ve bu kararın da kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.
