E-spor her geçen gün dünya üzerinde popülerliğini arttıran bir alan olarak dikkat çekiyor. İnsanların ilgi alanları kapsamında kalan futbol, basketbol, atletizm ve diğer spor alanları gibi çok sayıda izleyiciye hitap eden bu dal, dinamik yapısı, ulaşılabilirliği ve gelişen teknolojik imkanlarda göz önüne alındığında gelecekte daha da yaygın karşılaşılacak bir spor türü olacağı kesindir. Peki bu alanda nasıl hukuki düzenlemeler vardır? Bu alanın düzenlenmesinde hangi kanun ve hukuk kurallarına göre hareket edilir? Türkiye E-spor Federasyonu ( TESFED ) Çalışmaları nelerdir? İşte konuya dair merak edilenler…
Ekonomik Anlamda E-Spor
E-spor dünya üzerinde ve ülkemizde de artık dev bütçelere sahip bir ekonomik hacme ulaşmıştır. Kolay erişilebilirlik, interaktif katılım, dinamik yapı, izleyici ve oyuncu açısından sağlanan teknolojik gelişimler ile devasa hacme ulaşan bu iş kolunun zaman içerisinde daha da büyük bir sektör olacağı hususu kaçınılmazdır. Şu anda dahi bu önemli meslek ile ilgilenenlerin gelirleri ve turnuvalarda verilen ödüller milyon dolarlarla ifade edilmektedir.
Dünya Üzerinde E-Spor ve Hukuki Düzenlemeler
Yeni bir alan olması itibariyle e -spor dünya üzerinde çeşitli ülkelerde artık yasalar ve mevzuat kapsamına da alınmaya başlamıştır. Bu kapsamda e-spor alanında ilk hukuki düzenlemeler ve yasal mevzuatın Fransa’da düzenlendiği görülmektedir. Fransa, 2016 yılında yapılan yasal düzenlemeler ile e-spor alanında hukuki bir zemin oluşmasını sağlamıştır.
Fransa’da uygulanan yasa ile e -spor karşılaşmalarının 2 oyuncu ya da takımın galibiyet veya skor amaçlı çekişmeleri şeklinde bir tanımı yapılmıştır. Bu yapılan tanım kapsamında e-spor , diğer spor dalları ( futbol, basketbol, atletizm vb.) gibi bir spor dalı niteliğine kavuşmuş ve bahis ya da benzer bir organizasyon olarak kabul edilmesi de engellenmiştir. Bu tanım, bu özelliği nedeni ile e-spor alanının yasal çerçevesinin belirlenmesi açısından da oldukça önemlidir.
Fransa örneğinde bu yarışmacıların tanımı ise bir takım ya da şirket ile ücret karşılığı sözleşme yapan yarışmacı olarak yapılmıştır ve bu yarışmacıların profesyonel oyuncu olduklarına vurgu yapılmıştır. E-sporcuların takım ya da şirketler ile sözleşme yapmaları, bu sözleşmelerinin feshi, e-sporcuların sigorta ve güvenceleri ile emeklilik gibi durumları da yasa kapsamında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Ülkemizde E-Spor Hukuki Alt Yapısı
Dünya üzerinde oldukça ciddi boyutlarda bir ekonomik güce ulaşan ve her geçen gün daha da genişleyen e - spor dalının genel çerçevesinin belirlenmesi ülkemiz açısından da oldukça önem taşımaktadır.
Aslına bakılacak olursa oldukça erken bir tarih olarak kabul edilebilecek 2011 senesinde ülkemizde, Türkiye Dijital Oyunlar Federasyonu kurulmuş ise de daha sonra bu federasyon asbaşkanlık düzeyinde Gelişmekte Olan Sporlar Federasyonu’na bağlanmış ve 2018 yılında ise doğru bir karar ile Türkiye E-spor Federasyonu (TESFED) kurulmuştur. Bu federasyon yayınladığı talimatlar ile oyuncu lisanslarından, sözleşmelere ve müsabakalara kadar birçok alanda düzenlemeler getirmeye çalışmaktadır. Ancak kanuni alt yapının yasal düzenlemeleri konusundaki federasyon talimatlarına dayanak oluşturması çok önemlidir.
Şu ana kadar ülkemizde e - spor ya da e-sporcu tanımlamalarının net olarak yapıldığı yasal bir düzenleme de maalesef mevcut değildir. Ancak belirli bir ücret karşılığında çalışan e - sporcular ülkemizde de İş Kanunu ve Borçlar Kanunu kapsamında hukuki korumaya sahiptirler. Yine e-spor alanında yapılan turnuvalar, organizasyonlar, müsabakalar açısından da ülkemiz özel hukuk ve sözleşmeler hukuku kapsamında uygulamalar yürütülmektedir. Ancak bu konuda yapılacak daha ayrıntılı bir yasal düzenlemenin e-spor alanının sorunsuz şekilde düzenlenmesi ve TESFED faaliyetlerinin sağlıklı yürütülmesi açısından faydalı olacağı da açıktır.
6222 Sayılı Yasa ve E-Spor
Ülkemizde 31.03.2011 tarihinde kabul edilen 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun ile spor hukuku alanında önemli bir düzenleme yapılmıştır.
Bu kanun hükümlerinin e-spor alanında da uygulanabilmesi, e-sporda şiddet ve düzensizliğin önlenmesi açısından büyük önem taşır. Bu açıdan 6222 sayılı Kanun kapsamında e-spor ile ilgili tanımlarında eklenmesi, suç ve ceza ile ilgili yasal maddeler açısından “Kanunilik” ilkesinin oluşabilmesi adına gereklidir. Bu şekilde 6222 sayılı yasa kapsamında bu spor alanına ilişkin düzenleme yapılması da mümkündür.
Yine 6222 sayılı yasada ‘ Spor Müsabakası ’, Federasyonların düzenlediği veya düzenlenmesine izin verdiği ya da katkıda bulunduğu her türlü sportif karşılaşma ve yarışma şeklinde tarif edilmiştir.
E- spor alanında yapılan müsabakaların ise önemli bir kısmı oyun yayıncılarınca düzenlenmektedir. Bu anlamda oyun yayıncıları tarafından düzenlenen bu müsabakalarında federasyonlar tarafından bizzat düzenlenen ya da izin verilen müsabakalar gibi 6222 sayılı yasa kapsamına alınması, bu konuda doğabilecek ihtilaflarında önüne geçilmesini sağlar.
E-spor alanının ileriki günlerde ülkemiz açısından da daha çok gündeme geleceği kesin olup, e-spor tanımlamalarının kesin olarak yapılacağı kanuni düzenlemeler, bu alanda faaliyette bulunan sporcu, takım ve şirketler kadar e-spora gönül veren milyonlarca izleyicinin de haklarının belirlenmesi açısından oldukça faydalı olacaktır.