Toplu iş sözleşmesi nedir? İş hukuku alanında oldukça önemli bir yere sahip olan “Toplu İş Sözleşmesinin” koşulları, nasıl yapılacağı, süresi gibi konular özellikle işçiler tarafından oldukça merak ediliyor. Bu yazımızda toplu iş sözleşmesi nedir? Nasıl yapılır? Niteliği nedir? gibi merak konusu olan soruların yanıtlarını sizlerle paylaşacağız…
Toplu İş Sözleşmesi Nedir Ne İşe Yarar?
Toplu iş sözleşmesi nedir konusunda kanuni tanıma göre; İş akdinin yapılması, muhtevası (içeriği) ve sona ermesine dair esasları düzenlemek amacı ile işçi sendikasıyla işveren sendikası ya da sendika üyesi olmayan işveren arasında yapılan sözleşme olduğu açıklanmaktadır. Yani başka bir ifade ile toplu iş sözleşmesi, işçilerin ve de işverenlerin birbirlerine yönelik karşılıklı ekonomik ve sosyal durumlarıyla çalışma koşullarını belirlemek amacıyla yapılan bir sözleşmedir.
Bu kapsamda toplu iş sözleşmeleri, işçi ve işverenlerin karşılıklı haklarını ve borçlarını, yapılan sözleşmenin uygulanması ve denetimini, oluşabilecek uyuşmazlıkların çözümü noktasında başvurulabilecek yolları düzenleyen hükümleri içerebilir.
Toplu iş sözleşmesi nedir? Bu sözleşmenin yapma hakkı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 53. Maddesi kapsamında düzenlenen ve bu şekliyle anayasa ile güvence altına alınmış bir haktır.
Toplu iş sözleşmesinin yapılması, uygulanması, çıkacak ihtilafların çözüm usulleri de 6356 sayılı “Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu” ile düzenlenmiştir.
Toplu İş Sözleşmesinin İçeriği Nasıldır? Toplu İş Sözleşmesi 2022
Toplu iş sözleşmesi nedir konusunda; iş akdinin yapılması, içeriği ve sona ermesine dair hükümleri içerir. Bu kapsamda tarafların karşılıklı haklarını ve borçlarını, sözleşmenin uygulanmasını ve denetimini ve de çıkacak uyuşmazlıkların çözümü noktasında başvurulacak çözüm yollarını düzenleyen hükümler de toplu iş sözleşmesinde yer alabilir.
Toplu iş sözleşmesi şartları aynı işkolunda bir ya da birden fazla işyerini kapsayabilir. Toplu iş sözleşmeleri, Anayasaya ve de kanunların emredici hükümlerine aykırı hüküm ve düzenlemeler içeremez.
Toplu İş Sözleşmesi Nedir? Toplu İş Sözleşmesinin Süresi ve Yapılış Şekli
İşçiye pek çok hakkı tanıyan toplu iş sözleşmesi nedir? 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 35. Madde düzenlemesi uyarınca toplu iş sözleşmeleri ancak yazılı olarak yapılabilir. Yine aynı madde hükmü uyarınca toplu iş sözleşmeleri en az bir yıl ve en çok üç yıl süreli olarak yapılabilirler. Toplu iş sözleşmelerinin süresi, imzalanmalarından sonra taraflarca uzatılamaz ya da kısaltılamaz ve bu anlamda yapılan sözleşme süresinden önce de sona erdirilemez.
Toplu İş Sözleşmesinin Niteliği Nedir? Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi Kimde?
Toplu iş sözleşmesinde açıkça aksi belirtilmeden, yapılacak iş sözleşmeleri toplu iş sözleşmesine aykırı hükümler içeremezler. İş sözleşmelerinin, toplu iş sözleşmesine aykırı olan hükümlerinin yerini ise toplu iş sözleşmesinde bulunan hükümler alır.
Toplu iş sözleşmesi nedir ve niteliği nelerdir? Toplu iş sözleşmesinde, iş sözleşmelerine aykırı hükümlerin bulunması durumunda ise iş sözleşmesinin işçi menfaatine yani yararına bulunan hükümleri geçerli olur.
Yine sona eren bir toplu iş sözleşmesinin, iş sözleşmesine dair hükümleri yenisi yürürlüğe girene dek iş sözleşmesi hükmü olarak devam ederler.
Toplu iş sözleşmesinden, sözleşme tarafı olan işçi sendikasının üyeleri yararlanırlar. Bu anlamda yapılan bir toplu iş sözleşmesinden, imza tarihinde söz konusu taraf sendika üyesi olanlar yürürlük tarihinden itibaren yararlanırlarken, sözleşme imza tarihinden sonra sendikaya üye olanlar ise üye olmaları taraf işçi sendikası tarafından işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanırlar.
Son olarak toplu iş sözleşmesi nedir konusunda belirtelim ki; İşveren tarafından, herhangi bir sendikaya üye olmuş işçiler ile sendika üyesi olmayan diğer işçiler ya da ayrı sendikalara üyelikleri bulunan işçiler arasında, çalışma şartları ile çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapılamaz.
İşçi ücreti nedir? İşçi ücreti neye göre belirlenir merak ediyorsanız bu yazımıza göz atabilirsiniz.
