Türk Hukuk sisteminde boşanma nedenleri özel boşanma sebepleri ve genel boşanma nedeni olmak üzere iki ana kısma ayrılmıştır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) özel boşanma nedeni olarak sayılan sebepler ise;
- TMK 161. madde “Zina”,
- TMK 162. madde “Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış”,
- TMK 163. madde “Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme”,
- TMK 164. madde “Terk”,
- TMK 165. madde “Akıl hastalığı” olarak sınırlı sayıda belirlenmiştir.
Genel boşanma nedeni ise ortak hayatın çekilmez hale gelmesine, bir başka ifade ile evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olabilecek her türlü davranış ve olayı kapsar. Bu anlamda, genel boşanma nedeninde artık ortak hayatın sürdürülmesinin beklenip beklenemeyeceğine, evlilik birliğinin temelinden sarsılıp sarsılmadığına bakılır. Genel Boşanma nedeni 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 166/1 maddesinde düzenlenmiş olup, madde hükmü;
“Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir”
Düzenlemesini içermektedir. Peki, hapis cezası almak boşanma nedeni olur mu?
Uzun Süreli Hapis Cezası Boşanma Nedeni midir?
Uygulamaya yön veren ve içtihat makamı olan Yargıtay’ın konuya dair kabulü, uzun süreli hapis cezası almanın boşanma nedeni olduğu yönündedir.
Bu anlamda Yargıtay 2. Hukuk Dairesi benzer davalarda yaptığı temyiz incelemesi sonucunda verdiği kararlarında, cezaevinde bulunan eşin evlilik birliğine dair görevlerini ifa edemeyeceği, diğer eşin bu duruma uzun süre katlanmasının beklenemeyeceği, bu halin ortak hayatı temelinden sarsacak ölçüde ve evlilik birliğinin devamına imkan vermeyecek nitelikte geçimsizlik sebebi olduğu tespitlerini yaparak, uzun süreli hapis cezası almayı genel boşanma nedeni (TMK 166/1 maddesi uyarınca) olarak kabul etmiştir.
Cezaevinde Olan Eşe Karşı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Cezaevinde bulunan bir kişiye karşı boşanma davası açılması kanunen mümkündür. Bir yıl ya da daha uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olan kişiler kanunen kısıtlı hale gelir ve bu kişilere vasi atanır. Bu nedenle boşanma davasına ilişkin işlemlerde de cezaevinde bulunan kişi vasisi aracılığı ile temsil edilir.
Cezaevindeki Eşin Nafaka Sorumluluğu
Son olarak belirtelim ki, bir kişinin sırf cezaevinde olması o kişinin nafaka yükümlülüğüne son vermez. Bu anlamda boşanma ya da ayrılık davası açıldığında hakim, eşlerin mali ve ekonomik güçlerini araştırarak tedbir nafakası (diğer eşin ya da ergin olmayan çocukların geçinmesini sağlamak amacı ile hükmedilen nafaka türü) ya da iştirak nafakası (ortak çocuğun velayeti kendisine verilmeyen eşin, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katılması amacı ile belirlenen nafaka türü) ödenip ödenmeyeceğini belirler.
Cezaevinde bulunan eşin ekonomik ve sosyal durumu gözetilerek, ortak çocuk varsa iştirak nafakasına ya da diğer eş lehine tedbir nafakasına hükmedilebilir.
Yani bir başka ifade ile hakkında boşanma davası açılmış eşin tutuklu ya da hükümlü olarak ceza infaz kurumunda bulunması, o kişinin tedbir veya iştirak nafakası sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Kişinin ekonomik ve sosyal durumu gözetilerek bu konuda karar verilir.
