Çocuk koruma kanunundaki koruyucu ve destekleyici tedbirler nelerdir? Dünya üzerinde bulunan tüm çocukların, ayrım olmaksızın doğuştan sahip olduğu haklara çocuk hakları denir. Çocuk haklarının kapsamını ise başta yaşama olmak üzere sağlık, barınma, eğitim ve diğer tüm insan hakları oluşturur.
Hukuk düzenlemelerimiz ve kanun kapsamında, daha erken bir yaşta ergin olsa dahi 18 yaşını doldurmayanlar çocuk olarak kabul edilmektedir. Çocuk hakları, çocuklar hakkında alınabilecek koruyucu ve destekleyici tedbirler gibi konular ise 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu İle düzenlenmiştir.
Çocuk Koruma Kanundaki Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler Nelerdir? Korunma İhtiyacı Olan Çocuk Nasıl Tanımlanır?
5395 sayılı Çocuk koruma kanunundaki koruyucu ve destekleyici tedbirler kapsamında “Tanımlar” başlıklı 3. Maddesine göre; Korunma İhtiyacı olan çocuk, “Bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen ya da suç mağduru çocuğu” ifade eder.
Suça Sürüklenen Çocuk Nasıl Tanımlanır?
Yine 5395 sayılı Kanun’un aynı 3. Maddesi kapsamında; Suça Sürüklenen Çocuk ise, “Kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuk” olarak tanımlanmıştır.
Çocuk Koruma Kanunu Kapsamında Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler
Çocuk koruma kanunundaki koruyucu ve destekleyici tedbirler kapsamını, çocuğun üstün yararı gözetilmek suretiyle öncelikle ve mümkünse kendi aile ortamı içerisinde korunmasını sağlamaya yönelik olarak barınma, eğitim, bakım, danışmanlık ve sağlık konularında alınacak tedbirler oluşturur.
5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu 5. Maddesinde, korunma ihtiyacı olan çocuklar ile suça sürüklenen çocuklar yönünden alınabilecek tedbirler düzenlenmiştir. Buna göre;
1) Danışmanlık Tedbiri
Bu tedbirin amacını, korunma ihtiyacı bulunan ya da suça sürüklenen çocukların, aileleri yanında korunmalarını sağlamak, çocuklar yönünden verilen tedbir kararlarının uygulanması esnasında onları ve bakımlarından sorumlu olan kişileri desteklemek ve bilgilendirmek oluşturur.
Çocuk koruma kanunundaki koruyucu ve destekleyici tedbirler arasında olan bu danışma tedbiri ile çocuğun bakımından sorumlu olanlara çocuk yetiştirme noktasında ve onların eğitimleri ve gelişimleriyle alakalı sorunların çözümünde yol gösterilir.
2) Eğitim Tedbiri
Bu tedbir ise, çocuğun bir eğitim kurumuna gündüzlü ya da yatılı olarak devamına, iş ve meslek edinmesi amacıyla bir meslek ya da sanat edinme kursuna gitmesine veyahut meslek sahibi bir ustanın yanına veya kamuya ya da özel sektöre ait işyerlerine yerleştirilmesine yönelik tedbirleri kapsar.
3) Bakım Tedbiri
Bakım tedbirinde ise, çocuğun bakımı ile sorumlu olan kişilerin herhangi bir sebeple bu görevlerini yerine getirememeleri durumunda, çocuğun resmi ya da özel bakım yurdu veya koruyucu aile hizmetlerinden yararlandırılması veyahut bu kurumlara yerleştirilmesi söz konusudur. Çocuk koruma kanunundaki koruyucu ve destekleyici tedbirler arasında yer alan bu tedbir, çocukların kapsamlı bir şekilde bakılabilmesini amaçlayabilecektir.
4) Sağlık Tedbiri
Sağlık tedbirleri de, çocuğun fiziksel ve de ruhsal sağlığının korunması ve tedavisi için gereken geçici ya da sürekli tıbbi bakım ve rehabilitasyonuna, bağımlılık yapan maddeleri kullananların tedavilerinin yapılmasına yönelik tedbirleri kapsar.
5) Barınma Tedbiri
Çocuk koruma kanunundaki koruyucu ve destekleyici tedbirler arasında olan bu tedbir ise barınma yeri bulunmayan çocuklu kimselere ya da hayatı tehlikede olan hamile kadınlara uygun barınma yeri sağlamaya yöneliktir.
Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararları Nasıl Alınır?
Çocuk kanunundaki koruyucu ve destekleyici tedbirler kararlarını Çocuk hakimi ya da mahkeme verir. Çocuk hakkında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı, çocuğun ana – babası, vasisi, bakım ve gözetiminden sorumlu kişi, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve Cumhuriyet savcısının istemi üzerine ya da re’sen çocuk hakimi tarafından alınabilir.
Tedbir kararı verilmeden, çocuk hakkında sosyal inceleme yaptırılabilir, yine verilen tedbirin türü kararda gösterilir. Ayrıca Çocuk Hakimi, bir ya da birden fazla tedbire çocuğun durumuna göre karar verebilir.
Hakim, çocuğun gelişimini göz önüne alarak çocuk kanunundaki koruyucu ve destekleyici tedbirler kapsamında kaldırılmasına ya da değiştirilmesine de karar verebilir. Bu tedbirlerin uygulanması onsekiz yaşın doldurulması ile birlikte kendiliğinden sona erer. Ancak hakim, eğitim ve öğrenimin devamı amacıyla ve onsekiz yaşını dolduranın rızasını almak suretiyle tedbirin uygulanmasına belli bir süre daha devam edilmesi kararı da verebilir.
2022 Boşanma Sonrası Çocuk Teslimi Nasıl Olacak? Bu konuyu merak ediyorsanız, derinlemesine incelemek için yazımıza göz atabilirsiniz.
