Bazı koşulları ve sayı şartlarını karşılayan işyerlerinde yasal olarak emzirme odası ve kreş açma zorunluluğu getirilmiştir. Peki, bu yasal zorunluluğun kapsamı nedir? Hangi işyerleri emzirme odası ve kreş açma zorunluluğu taşır? Bu zorunluluğa uyulmaması durumunda işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir mi?
İşyerinde Kreş ve Emzirme Odası Açma Yükümlülüğü
6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” 30. maddesi hükümlerine dayanılarak çıkarılan ve 16 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik” 13. Maddesinde, bazı koşullara sahip işverenlere Emzirme Odası ve Kreş açma zorunluluğu getirilmiştir.
Yönetmelik 13. Madde düzenlemesinde şu hükümlere yer verilmiştir;
“ (1) Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunludur.
(2) Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.
(3) İşverenler, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, kamu kurumlarınca yetkilendirilmiş yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler.
(4) Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır.
Göz Atın(5) Emzirme odası ve/veya yurt kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dâhil edilir.”
Hangi İşyerlerinde Emzirme Odası ve Kreş Açma Zorunluluğu Vardır?
Yukarıda aynen yer verdiğimiz Yönetmeliğin 13. Maddesi düzenlemesi uyarınca, yaşlarına ve de medeni hallerine bakılmaksızın;
- İşyerinde 100 ila 150 arası kadın çalışanın olması durumunda emzirme odası kurulması,
- İşyerinde 150’den fazla kadın çalışanın olması durumunda ise, 0 – 6 yaş aralığındaki çocukların bırakılabilmesi ve bakılabilmesi için işveren tarafından kreş (yurt) açılması zorunluluğu getirilmiştir.
- Bu kadın işçi sayılarının hesabında ise, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır ve erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş ya da velayeti babaya verilmiş olanlar da bu sayıya dahil edilir.
Bu yasal düzenleme kapsamında bir işyerindeki kadın çalışanların tümü bekar olsa ya da çocukları bulunmasa dahi belirtilen sayıda kadın işçi bulunuyorsa emzirme odası kreş açma zorunluluğu vardır.
Ancak işverenler, ortaklaşa olarak emzirme odası ve kreş (yurt) kurabilecekleri gibi, bu yükümlülüklerini, kamu kurumları tarafından yetki verilmiş yurtlar ile yapacakları anlaşmalar ile de yerine getirebilirler.
Emzirme Odası ve Kreş Açmama Haklı Fesih Nedeni midir?
Yukarıda belirtilen koşullara uygun bir işyerinde emzirme odası ya da kreş açılmaması, kadın işçi yönünden iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkı verir. Bu konuda yerleşik Yargıtay içtihadı da bu yöndedir.
Emzirme odası ve kreş açma zorunluluğuna aykırı davranış işçi için haklı fesih nedeni olması yanında, bu işyerleri için ayrıca her ay için idari para cezası kesilmesine de neden olur.
