Kamuoyunu yakından ilgilendiren konular arasında yer alan Korona Virüs iş kazası kapsamında tazminata konu olup olamayacağı hususu çok merak ediliyor. Bu konuda daha önce verilen yargı kararları ile Sosyal Güvenlik Kurumu uygulamaları araştırılırken, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (SGK) konuyla alakalı bir genelge yayınladı. Peki, bu genelge ne diyor? Bundan sonra durum nasıl olacak?
Bu anlamda söz konusu Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesine rağmen iş yerinde çalışırken virüse yakalanan işçi açısından, iş kazası kapsamında tazminat hakkı doğabileceği gözden kaçırılmamalıdır.
Covid-19 hastalığı olarak da bilinen koronavirüs hastalığı iş güvenliği ve sağlığı raporlarına girecek mi? Koronavirüs iş kazası sayılacak mı? Hastalığın iş kazası veya meslek hastalığı olarak sayılması için Sosyal Güvenlik Hukuku ‘nda hangi maddelere uyması gerekiyor? İşte, detaylar!
Koronavirüs İş Kazası Sayılması İçin Gerekli Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi
SGK Başkanlığı tarafından 7 Mayıs 2020 tarihinde 2020/12 sayı ile yayınlanan özel bir genelge ile Kovid-19 hastalığı iş kazası kapsamından ve statüsünden çıkarıldı.
Normalleşme sürecinin hız kazanması ve bu kapsamda berber, kuaför ve AVM gibi yerlerin açıldığı diğer yerlerin de açılmayı beklediği ve milyonlarca çalışanın tekrar sahalara döndüğü şu günlerde kamuoyunu yakından ilgilendiren bu genelge ile SGK, Korona Virüsü meslek hastalığı ya da iş kazası olarak kabul etmedi. SGK Başkanlığı genelgesinde Kovid-19 virüsünün bulaşıcı bir hastalık olduğuna değinilerek, söz konusu pandemi (salgın) ile karşılaşan sigortalıların hakkında meslek hastalığı ya da iş kazası hükümlerinin değil hastalık sigortası hükümlerinin uygulanacağı belirtildi.
Yani Sosyal Güvenlik Kurumu, Korona virüsü (Kovid-19’u) meslek hastalığı veya iş kazası saymayarak hastalık olarak kabul etti ve bu kapsamda provizyon açılması gerektiğini genelge ile düzenledi.
Ancak konu hukuki açıdan değerlendirildiğinde, hukukçular ve konunun uzmanlarının da değindiği gibi, korona virüse iş yerinde ve iş ile ilgili bir görev esnasında çalışırken yakalanan çalışanlar yönünden, bu durumların ispatı ile Kovid-19 iş kazası olarak sayılabilir.
İş kazası Yasal Düzenlemesi
İş kazasını tanımlayan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 13. Madde düzenlemesi,
“İş kazasını;a) Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada,b) (Değişik: 17/4/2008-5754/8 md.) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,d) (Değişik: 17/4/2008-5754/8 md.) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olay..”
Olarak tanımlamıştır.
İş Kazası Uygulamasında Yargıtay Uygulaması
Bu tarz durumlarda Yargıtay’ın genel kabulü ise, 5510 sayılı Kanun’un 13. maddesinin geniş yorumlanmasından yanadır. Hatta bu konu ile ilgili olarak yakın dönemde verilen bir Yargıtay kararında da konuya ışık tutabilecek bir açıklamaya yer verildi. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi bu kararında, İşveren tarafından yürütülen iş kapsamında Ukrayna’ya gönderilen ve bu esnada H1N1 yani domuz gribine yakalanan tır şoförü işçinin, ülkeye döndükten sonraki ölümünü iş kazası olarak kabul etmiştir.
İş kazası ve vazife malullüğü ile söz konusu Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 2019/2931 sayılı kararını ayrıntılı olarak incelediğimiz 08 Nisan 2020 günü sitemizde yayınlanan “Vazife Malullüğü Nedir ? Corona Virüs ve Vazife Malullüğü Süreci Nasıl İşleyecek?” başlıklı yazımıza da göz gezdirebilirsiniz.
Koronavirüs İş Kazası Olarak Sayılacak Mı ? Durum Ne Olacak?
Hem yasal mevzuat hem de Yargıtay uygulaması birlikte değerlendirildiğinde, bir iş yerinde çalışan kişinin, bu çalışması esnasında ya da çalışması ile ilgili bir görev esnasında Koronavirüse yakalanır ve illiyet bağı da kurulursa olayın iş kazası kapsamında değerlendirilmesi gerekebilir.
Ancak iş yeri sınırları haricinde ve iş ile ilgisi bulunmayan bir sırada Kovid-19 hastalığına yakalanma durumunda ise bu durumun iş kazası olarak sayılamayacağı, hastalık ile iş arasında uygun illiyet bağının bulunmadığı açıktır.
Bu anlamda söz konusu Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesine rağmen iş yerinde çalışırken virüse yakalanan işçi açısından, iş kazası kapsamında tazminat hakkı doğabileceği gözden kaçırılmamalıdır.
