Minerallerin faydasını öğrenmeden önce bilinmesi gereken en temel bilgi mineral nedir sorusunun cevabıdır. Çünkü mineraller hem fiziksel hem de psikolojik sağlık için gerekli besin kaynaklarıdır.
Mineral Nedir ?
Mineraller kristalize olmuş inorganik (cansız) maddelerdir. Doğal olarak oluşurlar ve yapıları itibariyle de doğada genellikle katı ve homojen halde bulunurlar. Sadece cıva minerali sıvı özelliğe sahiptir. Minerallerin kimyasal formülleri vardır, yani onlar birer elementtirler. Vitaminler kadar minerallerde vücut için önemlidir ve sağlığımız için dengede tutulmaları gerekir. Eksikliği durumunda vücudumuzda çeşitli hastalıklar oluşabilir.
Minerallerin Görevleri Nelerdir ?
Minerallerin görevleri arasında en önemlisi vitaminleri desteklemeleridir. Mineraller ve vitaminler vücuttaki çalışmaları esnasında birlikte hareket ederler ve mineraller vitaminlere, vitaminlere de mineraller yardımcı olurlar. Vücudumuzun mineral üretme özelliği yoktur fakat vücudumuzda mineraller vardır. Canlılar vücutlarının dengesini sağlayabilmek için mineralleri genellikle dışardan takviye olarak alırlar.
Minerallerin görevleri öncelikle hücreleri yenileyerek korumak ve bu sayede de sağlıklı görünmemizi sağlamaktır. Kemik, diş, kas ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve daha vücudun birçok fonksiyonun dengeli ve kontrollü çalışması mineraller sayesinde olur. Kısaca, çeşitli yiyecek ve içeceklerde bulunan minerallerin vücudumuz için değeri oldukça büyüktür.
Vücut İçin En Önemli Mineraller ve Faydaları
Vücut için en önemli mineraller arasında kalsiyum, potasyum, fosfor, demir, çinko ve magnezyum bulunmaktadır. Bunların dışında iyot, kükürt, sodyum, krom, bor ve bunun gibi birçok mineralde vücut için gereklidir. Şimdi bazı minerallerin sağlığa faydaları nelerdir, inceleyelim
1 – Kalsiyum
En önemli mineraller listemizin ilk sırasında kalsiyum yer alıyor. Kimyada simgesi, Ca’dır. Kemikleri güçlendirerek erimesini önler. Raşitizm hastalığına karşı korur. Kan pıhtılaşması, kolesterol ve diş sağlığı içinde önemlidir. Süt ve süt ürünlerinde bol miktarda kalsiyum bulunur. Ayrıca roka, brokoli, soya fasulyesi, fıstık, ceviz, badem, sardalye, lahana ve yeşilliklerde içeriğinde kalsiyum barındıran zengin besinler arasındadır.
2 – Demir
Kimyada simgesi, Fe’dir. Demir, en önemli mineraller listemizin ikinci sırasında olmayı kandaki oksijeni taşıması ile kazanmıştır. Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde faydalıdır ve vücudun dayanıklılığını artırır.
Demir mineralinin fazla alınması durumunda vücut tarafından depolanır ve vücut ihtiyacı olduğunda depolanan demiri kullanılır. Eksik olması anemi hastalığına sebep olur ve kansızlık meydana gelir. Balık, soya fasulyesi, fasulye, yumurta, kırmızı et, kabuklu yemişler, şeftali, kabak, kuru üzüm, kahve ve pekmez içerisinde fazla miktarda demir minerali mevcuttur.
3 – Çinko
Kimyada Zn olarak simgelenmiştir. Hücrelerde bulunur ve yaraları iyileştirir. Cildi gençleştirir, vücut direncini artırır. En önemli mineraller arasındaki çinko eksikliği saç dökülmeleri, uyku düzensizliği, yorgunluk ya da halsizlik gibi durumlara yol açar.
En çok kabak ve ay çekirdeği, bütün tahıllar, ıspanak, badem, susam, ceviz, kırmızı et, tavuk, mantar gibi gıdalarda bulunur.
4 – Magnezyum
Simgesi Mg olarak belirlenmiş kimyasal elementlerden biri olan en önemli mineraller arasındaki Magnezyum, vücutta enerji üretir. Kalp ve kas sağlığında, kemiklerin gelişiminde, sinir siteminin düzenli çalıştırarak depresyonu engellemede, adet sancıları başlamadan önce sancıların önlenmesinde, saç ve tırnakların dayanıklı olmasında rol alan mineraldir.
Bu mineralin vücutta eksik olması krampların oluşmasına sebebiyet verebilir. Vücuttaki şeker seviyesini dengeleyici özelliği de vardır. Ispanak gibi koyu yeşil sebzelerin tamamı, yer fıstığı, fındık, fıstık, badem, tahıllar, muz ve kabak çekirdeği magnezyum bakımından zengindir.
5 – Fosfor
Kimyada simgesi P olan bu elementte aynı kalsiyum gibi kemik ve dişleri güçlendirmeye faydalıdır ve kemiklerin erimesini engeller. Vücutta enerji oluşmasını sağlar. Eksik olması durumunda kas zayıflığı ve kalp rahatsızlıkları görülebilir, sinirsel rahatsızlıklar yaşanabilir. Bu mineral çikolata, et ve süt ürünlerinde, mercimekte, kuru baklagillerde, ton balığında, brokolide, ay çekirdeğinde ve patateste bol miktarda bulunur.
6 – Potasyum
Elementin sembolü K’dır. Kasların çalışması ve güçlü olması, kalbin düzenli aktivitesi için gerekli bir mineraldir. Vücudumuzun PH değerini dengede tutar ve beyine oksijen taşır. En çok meyvelerde ve sebzelerde, süt ürünlerinde bulunur. Tükettiğimiz pek çok besinde bulunan potasyum maydanoz, avokado, portakal, havuç, patates, hurma, sarımsak, kayısı, kavun, muz, kabak gibi gıdalarda mineral açısından zengindir.
Bazı mineraller vücutta depolanmasına rağmen bazıları da fazla tüketildiğinde sağlığımıza zararları olabilir. Bu nedenle mineralleri de her zaman aşırıya kaçmadan gerektiği ölçüde almakta fayda vardır. Vücudumuzda herhangi bir mineral eksikliği yaşanması durumunda doktorunuz kan tahlili yaparak ihtiyacınız olan dozajı size söyleyecektir.
