Asgari ücret kelimesi hepimizin aşina olduğu kavramların başında geliyor. Özellikle ülkemizde çalışanların geniş bir kısmının bu ücret ile ödeme alması nedeniyle toplumu da yakından ilgilendiriyor.
Her yıl Aralık ayında asgari maaş zammının belirlenmesi için görüşmeler başlamaktadır. Genelde de ay sonuna doğru gelecek yılın asgari maaşların belirlendiği zaman dilimi oluyor. Bu dönemde bir nevi maaşların zammı ile yatıyor ve maaşların zammı ile kalkıyoruz.
Bu yıl içinde, Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısı 4 Aralık 2020 günü gerçekleştirildi. Bundan sonraki iki toplantı ise, önce TİSK’in (Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu) ev sahipliğinde 15 Aralık’ta ve sonrasında da Türk-İş’in ev sahipliğinde 22 Aralık’ta yapılacak.
Peki, asgari ücret ne demektir? Asgari ücret nasıl ve hangi kriterler göz önüne alınarak belirlenir? İşte, asgari ücret ile ilgili merak edilenler…
Asgari Ücret Ne Demektir?
En klasik tanımı ile bir insan için en temel ihtiyaçlar kapsamında olan;
Barınma,Beslenme,Isınma,Giyim,Ulaşım gibi ihtiyaçların karşılamasına yetecek şekilde belirlenen ve bu anlamda çalışan bir kişiye verilebilecek en düşük ücrettir.
Bu ücret iş kolu ve tabi olunan yasa farkı gözetilmeksizin bir işçiye verilebilecek minimum ücreti temsil ettiğinden minimum ücret olarak da anılır. Bu kapsamda her yıl katılımcıları yönetmelikle belirlenmiş Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından tespit edilen minimum ücretin daha altında bir ödeme, çalışana yapılamaz.
Asgari Ücret Belirlemesi Nasıl Yapılır?
Minimum ücret ile ilgili çalışmalar ve esaslar 01.08.2004 gün ve 25540 Sayılı Resmi Gazete’de yayımı yapılan Asgari Ücret Yönetmeliği kapsamında belirlenmiştir. Bu yönetmelikte, minimum ücretin belirlenmesine dair ilke ve esaslar ile Asgari Ücret Tespit Komisyonunun kuruluşu, görevleri, yetkileri ve sorumlulukları da düzenlenmiştir.
Tüm iş kollarında çalışanları kapsayan minimum ücret, kural olarak günlük bazda belirlenir ve aylık olarak ödenir. Belirlenen günlük tutar göz önüne alınarak yapılan işin niteliğine göre aylık, haftalık, parça başına ya da saat başına ücret ödemesi ayarlanır.
Minimum ücret zammı dolayısıyla miktarı, komisyon tarafından belirlenir. Komisyon, Aralık ayında toplanarak bir sonraki yıl ödenecek asgari ücret tutarını tespit eder.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kimlerden Oluşur?
Minimum ücreti belirleyen komisyonu ise 5 hükümet yetkilisi, 5 işçi ve 5 işveren temsilcisinden oluşan 15 kişilik bir komisyondur. Komisyonda;
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığını temsilen iki üye, Türkiye İstatistik Kurumu temsilcisi,Hazine Müsteşarlığı temsilcisi,Kalkınma Bakanlığı temsilcisi,Bünyesinde en çok işçi bulunan en üst işçi kuruluşu tarafından değişik iş kolları için seçilecek beş temsilci,Bünyesinde en çok işveren bulunan işveren kuruluşu tarafından değişik iş kolları için seçilecek beş temsilci bulunur.
Komisyon, Bakanlığın çağrısı üzerine en az on üyenin katılımıyla toplanır ve oylamaları çoğunluk esası ile yapılır.
Komisyon tarafından minimum ücret zammı belirlenirken;Ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durum,Ücretlilerin geçinme indeksleri,Fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumuGeçim şartları gibi kriterler göz önünde bulundurur. Komisyonun kararları kesin niteliktedir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenen yeni minimum ücret tutarı ise Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer ve yayımını takip eden aydan itibaren de tüm iş kolları ve işçiler yönünden geçerli hale gelir.
2021 Asgari Ücret Ne Kadar?
2020 yılında Komisyon tarafından asgari ücret net 2 bin 324 lira ve brüt 2 bin 943 lira olarak açıklanmıştı. 2021 yılı için belirlenecek minimum ücretin de, içinde bulunduğumuz Aralık ayının son haftasında belirlenip duyurulması bekleniyor. Belirlenecek yeni minimum ücret miktarına göre çalışanlar da maaşlarını zamlı bir şekilde 2021 yılı Ocak ayından itibaren almaya başlayacaklar.
2021 yılı asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ve komisyon toplandı. Asgari ücretin yüzde ne kadar olacak sorusuna cevap aranıyor. 2021 yılı minimum ücretin evli, bekar, brüt asgari, net asgari oranları belirlenecek. Damga vergisi ve gelir vergisinin asgari ücrete etkisi görüşmelere dahil edilecek mi önümüzdeki günlerde göreceğiz.
2021 yılı minimum ücreti için talep edilen miktar ortalama olarak 3 bin lira olarak görülüyor. 3 bin 100 TL genel olarak ifade edilen miktar olarak öne çıkıyor. Net ücretin Aralık sonundaki 4. görüşmede belli olması bekleniyor.
