Türkiye’nin nükleer enerji alanındaki faaliyetlerinin düzenlenmesinden, radyasyon ile ilgili tesislerin ve yapılan çalışmaların denetimine kadar geniş bir yetkiye sahip olan Nükleer Düzenleme Kurumu, vatandaşlar tarafından merak edilen üst kurul ve kurumlar arasında yer alıyor. Bu yazımızda, Nükleer Düzenleme Kurumu görevleri neler olduğuna, kurumun hangi birimlerden oluştuğuna ve hakkında merak edilenlere dair bilgileri sizinle paylaşacağız. İşte, Nükleer Düzenleme Kurumu nedir hakkında bilgiler…
Nükleer Düzenleme Kurumu Nedir?
Nükleer Düzenleme Kurumu ya da kısa adıyla NDK, Türkiye’nin nükleer enerji sektöründe yürüttüğü faaliyetlerin ve radyasyon ile ilgili tesislerin çalışmalarını düzenlemek ve denetlemek amacıyla 9 Temmuz 2018 tarihinde kurulan ve halen çalışmalarını sürdüren yetkili kurumdur.
NDK’nın merkezi başkent Ankara’da bulunur. Nükleer Düzenleme Kurumu, diğer üst kurullarda olduğu gibi başkanlık ve kurul olmak üzere iki ana birimden oluşur. Kurum, üstlendiği görevleri ve yetkilerini kullanırken bağımsızdır ve Kurum’un verdiği kararlar yerindelik denetimi dışındadır. Yine Kurum’a herhangi bir organ, merci, kişi ve makam faaliyetleri noktasında emir ve talimat veremez.
Nükleer Düzenleme Kurumu Görevleri Nelerdir?
Nükleer Düzenleme Kurumu, nükleer tesisler ile radyasyon tesisleri ya da radyoaktif atık tesislerinin yer değerlendirmelerini, tasarımlarını, inşaalarını, işletmeye alınmalarını, işletilmelerini, işletmeden çıkarılmalarını, kapatılmalarını düzenleme ve denetlemeden sorumludur.
Yine Kurum’un görevleri arasında radyasyon kaynaklarının üretimi, imalatı, kurulması, sökülmesi, bakımı, onarımı, taşınması, bulundurulması, kullanılması, devri, depolanması, ithalat – ihracat ve ticareti, radyoaktif atıkların bulundurulması, bertarafı, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi, radyasyon acil durum yönetimi gibi konularda yer alır.
Söz konusu kurumun üstlendiği görevler açısından bakıldığında öncelikle Kurum’un faaliyet alanına giren konular hakkında düzenleyici işlemler yapma yetkisi bulunmaktadır. Yine faaliyet alanına giren konularda yetkilendirme yapma, verilen yetkileri kısıtlama, askıya alma, sonlandırma, iptal etme, verilen yetkilerin süresini belirleme ve değiştirme gibi görevleri de Kurum üstlenmiştir. Kurum bu yetkilendirme öncesinde ya da sonrasında ilgili yerlerde incelemelerde bulunma, denetim yapma veya yaptırma, bu kapsamda muayene, analiz, ölçüm, test yapma ya da yaptırma, belge ve kayıtları inceleme ve isteme gibi yetkilere de sahiptir. Bu kapsamda Kurum’un;
Faaliyet alanına giren konularda, idari yaptırımlar hakkında karar verme ve idari yaptırımları uygulama,Ulusal radyasyon kaynaklarına ilişkin kayıt sistemini, ulusal merkezi doz kayıt sistemini, ulusal nükleer madde sayım ve kontrol sistemini kurma ve işletme,Ulusal radyasyon izleme faaliyetini yürütme,Alanına giren konularla ilgili diğer ülkelerin yetkili kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği yapma, ortak çalışmalara katılma,İlgili ulusal ya da uluslararası kuruluşları olağandışı olaylar konusunda bilgilendirme,Kamu ve özel kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve de kamuoyu ile bilgi alışverişinde bulunma ve işbirliği yapma,Düzenleyici faaliyetlerini destekleme amacı ile güvenlik ve emniyet alanında gereksinim duyduğu araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yaptırma, yetkili diğer kurum ve kuruluşlara güvenlik ve emniyet açısından tavsiyelerde bulunma ve görüş verme,Meydana gelebilecek radyasyon acil durumlarının yönetiminde, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapma,Çalışanların, halkın, çevrenin ve gelecek nesillerin radyasyona maruz kalma riskini kapsayan her türlü faaliyet nedeni ile maruz kalınabilecek radyasyon doz sınırlarını belirleme, hizmet ve işlem bedellerini belirleme,Görevlerini yerine getirirken, gerekli gördüğü her türlü bilgi ve belgeyi, kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüm gerçek ve tüzel kişilerden isteme ya da yerinde inceleme gibi görev ve yetkileri vardır.
Nükleer Denetleme Kurumu’nun Birimleri Nelerdir?
Nükleer Denetleme Kurumu hizmet birimleri ise şunlardır;
Nükleer Tesisler Dairesi Başkanlığı,Radyasyon Uygulamaları Dairesi Başkanlığı,Emniyet ve Güvence Dairesi Başkanlığı,Radyasyondan Korunma Dairesi Başkanlığı,Denetim Dairesi Başkanlığı,Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı,Hukuk Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı,Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği olmak üzere yasal mevzuat uyarınca belirlenmiştir ve Kurum bu birimler vasıtasıyla görevlerini yürütmektedir.
