featured

Gaiplik Nedir? Gaiplik Kararı Hangi Mahkemeden Alınır?

Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Gaiplik nedir? Hukuk biliminde teknik bir terim olan “Gaip”, kelime anlamı olarak göz önünde bulunmayan, nerede olduğu bilinmeyen anlamlarına gelir.  Bugünkü yazımızda, gaiplik nedir, gaiplik kararı hangi durumlarda verilir, gaiplik kararı hangi mahkemeden alınır gibi merak edilen tüm soruların yanıtlarını vereceğiz…

Gaiplik Nedir?

Gaiplik nedir? Gaiplik, bir kişinin ölüm tehlikesi içinde kaybolması durumunda ya da kendisinden uzun süreden beri haber alınamaması ve ölümü hakkında da kuvvetli olasılık bulunması halinde ilgili mahkeme kararı ile verilen bir karardır. Gaiplik nedir Hukuk açısından Gaiplik kararını, ancak hakları kendisinden haber alınamayan kişinin ölümüne bağlı olanlar talep edilebilir.

Gaiplik ve gaiplik kararına ilişkin hükümler ve esaslar, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 32 ila 35. Maddeler arasında ayrıntılarıyla düzenlenmiştir. Gaiplik nedir ? Gaiplik yönünden mahkemece bir hüküm kurulması ile kendisinden haber alınamayan kaybolan kişi gaip sıfatını kazanır ve bu karar ile birlikte gaibin hukuki anlamda kişiliği de son bulur. Bu yönüyle gaiplik kararı ancak gerçek kişilere ilişkin verilebilir, tüzel kişiler açısından gaiplik mümkün değildir.

Gaiplik Kararı Nedir? Gaiplik Kararı Şartları Nelerdir?

Gaiplik nedir Gaipliğe hükmedilebilmesi için, Türk Medeni Kanunu düzenlemesine göre gereken koşulların sağlanması gereklidir. Gaiplik kararı şartları şu şekilde sıralayabiliriz;

1)   Kişinin ölüm tehlikesi içerisinde kaybolması ya da kişiden uzun süredir haber alınamaması ve ölümü hakkında kuvvetli olasılık bulunması gerekir. Burada iki farklı durum vardır. Bunlardan ilki, kişinin ölüm tehlikesi içerisinde kaybolması hali, ikincisi ise kendisinden uzun süreden beridir haber alınamaması durumudur.

Birinci durumda yani ölüm tehlikesi içinde kaybolmada, her kaybolma ya da tehlikeli durumda kaybolma yeterli değildir. Kaybolan kişinin ölüm tehlikesi içinde kaybolması gerekir. Örneğin gemi ya da uçak kazasında kaybolma, sel ya da deprem veya yangında kaybolma gibi. Gaiplik nedir ?İkinci durumda yani kişiden uzun bir süreden beri haber alınamaması halinde ise kendisinden uzun zamandır haber alınamama ve kişinin yaşayıp yaşamadığı hususunda kuşku oluşması gereklidir.

Gaiplik kararı örneği olan davalara bakıldığında, her somut olaya göre hakim tarafından değerlendirildiği ve sonucuna göre karar verildiği söylenebilecektir.

2)   Türk Medeni Kanunu’nda belirlenen sürelerin dolması gerekir. Türk Medeni Kanunu, yukarıda açıklanan iki durum için iki ayrı süre belirlemiştir. Buna göre;

Gaiplik nedir ? Birinci durumda yani ölüm tehlikesi içinde kaybolma halinde, gaiplik kararı verilebilmesi için kaybolmanın üzerinden en az bir yıl sürenin geçmesi gerekir. Bu süre asgari aranan süredir ve gaibin döneceğinden umudu olan yakınları daha uzun bir süre bekleyebilirler. Bir yıllık süre dolduktan sonra istenildiği zaman ilgililer gaiplik kararı için başvurabilirler, bu konuda hak düşürücü bir süre yoktur.

Gaiplik nedir ? İkinci durumda yani kişiden uzun zamandan beri haber alınamaması halinde, gaiplik için en son haber alınmanın üzerinden en az beş yıl sürenin geçmesi gerekir. Kısacası gaiplik süresi kaç yıl konusunda 5 yıl kararı bulunduğu söylenebilir. Söz konusu haberin bizatihi kişiden alınmasına gerek yoktur. Bu haber başka kişilerden ya da kurumlardan da alınmış olabilir.

3)   Gaiplik kararı verilebilmesi için gereken bir diğer koşul ise kişinin ölümüne kuvvetle muhtemel olarak bakılmalıdır.

4)    Gaiplik nedir? Gaiplik kararı verilebilmesi için, başvuru yapılması ve bu başvurunun da hakları kişinin ölümüne bağlı olanlar (Örneğin kaybolanın eşi ya da yasal mirasçıları gibi) tarafından yapılması gerekir. Başvuru olmadan mahkeme kendiliğinden harekete geçemez.

Gaiplik Kararı Hangi Mahkemeden Alınır? Gaiplik Kararı Nasıl Alınır?

Gaiplik nedir ? Gaiplik kararı nasıl alınır? Türk Medeni Kanunu düzenlemesine göre gaiplik kararı vermeye görevli ve yetkili mahkeme, kişinin Türkiye’deki son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesidir. Eğer kişi Türkiye’de daha önce hiç yerleşmemişse, bu durumda nüfus sicilinde kayıtlı bulunduğu yer mahkemesi yetkili olacaktır. Eğer böyle bir kayıtta mevcut değilse, annesinin ya da babasının bulunduğu yer mahkemesinde bu dava açılabilecektir.

Gaiplik nedir? Görevli ve yetkili mahkemeye başvurudan sonra gaiplik kararı verilebilmesi için mahkeme tarafından ilan yapılması gereklidir. Bu ilan kişinin ortaya çıkma ihtimaline yönelik olarak yapılır. Bu nedenle,  kişinin ortaya çıkması ya da bilgisi olanların mahkemeye başvurmaları için belirli bir süre öngörülerek mahkeme tarafından en az iki defa ilan yapılır. İlan için belirlenecek süreyi hakim takdir eder ancak iki ilan arasında en az 6 ay sürenin geçmiş olması gerekir.

Gaiplik nedir? İlan süresi içinde kişi ortaya çıkmaz ve haberde alınamazsa kişi hakkında gaiplik kararı verilecektir. Gaiplik kararı üzerine kişi hakkında ölümüne bağlı haklar (Mirasçılarının miras hakları gibi), kişi ölmüş gibi ilgililer açısından doğar ve bu haklar kişinin ölüm tehlikesi içerisinde kaybolduğu ya da kişiden en son haber alınan tarihten itibaren etkisini doğurur. 

YouTube video

Gaiplik davası sonucu, netice olarak kişinin ölü olma durumunun karine olarak kabul edilmesidir. Bu nedenle kişinin geri dönmesi ya da kendisinden haber alınması durumunda veya ölümünün tespiti halinde gaiplik kararı hükmünü yitirir. Gaiplik kararı sonrası yasal mirasçılar kimlerdir, bilgi almak için tıklayınız.

0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
vir_sl_
Virüslü

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

OKU Haber Dergi ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!