Evlilik hayatının sonlandırılması işlemi olan Boşanma nedenleri nelerdir? Hukuk sistemimiz içerisinde belirlenen özel boşanma nedenleri ve genel boşanma nedenleri hangileridir? Konuya dair tüm merak edilenler ve detayları bu yazımızda sizlerle paylaşıyoruz.
Boşanma Nedenleri
Türk hukuk sistemi içerisinde evliliğin sonlandırılabilmesi ancak bir hâkim kararı yani mahkeme ilamı ile mümkündür. Boşanma hükümlerini düzenleyen 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu içeriğinde boşanma nedenleri, iki ayrı kategoride ele alınmıştır. Bunlar özel boşanma nedenleri ve genel boşanma nedenleri şeklindedir.
A) Özel Boşanma Nedenleri
Özel boşanma nedenleri Türk Medeni Kanunu kapsamında tek tek sayılarak belirlenmiştir. Bu özel boşanma nedenleri ve düzenlendikleri kanun maddeleri şu şekildedir;
Zina (Türk Medeni Kanunu madde 161)Hayata kast, pek kötü muamele veya onur kırıcı davranış (TMK madde 162)Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK madde 163)Terk (TMK madde 164)Akıl hastalığı (TMK madde 165)
1 – Zina Yani Aldatma (TMK madde 161)
Özel boşanma sebebi olarak düzenlenen zina nedeniyle davanın, aldatıldığını öğrenen eşin, öğrenmeden itibaren 6 ay içinde ve her halükarda beş yıl içinde açılması gerekir. Aldatılan eş zina nedeni ile diğer eşi affederse artık bu özel neden dayalı olarak dava açamaz.
2 – Hayata Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış (TMK madde 162)
Özel boşanma sebepleri arasında sayılan bu durumlarda da yine bu muamelelere maruz kalan eşin 6 ay ve her halükarda 5 yıl içinde davanın açılması gerekir. Af durumunda yine bu nedenle dava açma hakkı bulunmaz.
3 – Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK madde 163)
Küçük düşürücü mahiyette suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme hali TMK madde 163’te belirlenen özel bir boşanma nedenidir. Diğer özel boşanma nedenlerinde olduğu gibi 5 ay ve 5 yıllık dava zamanaşımı sürelerine tabidir.
4 – Terk (TMK madde 164)
Terk durumu da terk edilen eş yönünden özel bir boşanma nedenidir. Bu özel neden için üç şart aranır. Bunlar ise; birlikte sürdürülen yaşamın sonlandırılması, terk halinin en az 6 ay boyunca sürmesi ve ihtar çekilmiş olmasıdır.
5 – Akıl Hastalığı (TMK madde 165)
Evlilik birliği içerisinde meydana çıkan her türlü akıl sağlığı konusundaki sorun direk olarak boşanma nedeni sayılmaz. Akıl hastalığının kanunda düzenlenen özel boşanma sebebi olabilmesi için, bu hastalığın diğer eş yönünden evliliği sürdürmeyi çekilmez hale getirecek derecede olması gerekir.
B) Genel Boşanma Nedenleri
Genel boşanma nedenleri ise Türk Medeni Kanunu madde 166’da düzenlenmiştir. Bu kapsamda eşlerden biri veya ikisi içinde evlilik birliğinin sürmesi çekilmez hale gelmiş ise buna sebep olan nedenler genel boşanma sebebi olarak kabul edilir. Genel boşanma nedenleri kanunda tek tek sınırlı sayıda sayılmamıştır. Evlilik birliğinin sürmesini çekilmez duruma getiren yani bir diğer ifade ile evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olan nedenler genel boşanma nedenleridir. Bunlara örnek olabilecek genel boşanma nedenleri arasında Yargıtay kararları ile de belirlenen bazı nedenler şu şekilde sayılabilir;
Şiddetli geçimsizlik,Karılık ya da kocalık görevlerini yerine getirmeme,Kadının çalışmasına engel olma,Ailenin ekonomik hayatını zora sokma ( Örneğin sürekli şekilde at yarışı oynama),Kişisel hijyen ve temizliğe özen göstermeme,Üvey çocuklara kötü davranış,Diğer eşten para ya da eşya çalma,Alkol ve benzeri bağımlılık halleri,Cinsel problemler,Eşini kendi ailesi ile ikamet etmeye zorlama,Karı ya da koca ile alay etme, onu küçük düşürme,Eşlerin sırlarının açıklanması,Aşırı kıskançlık
Genel boşanma nedenleri bu sayılanlar dışında da olabilir. Buradaki ölçüt artık evlilik birliğinin eş tarafından çekilmez hale gelmesi yani evlilik birliğinin temelinden sarsılmasıdır. Buna neden olabilecek her türlü neden genel boşanma sebepleri içerisinde sayılabilir ve bunu da Aile Mahkemesi Hâkimi takdir eder.
Bu genel sebeplere dayalı olarak dava açılabilmesi için diğer tarafın kusurlu olduğunu ispat gerekir. Dava açan eşin tamamen kusursuz olması aranmaz, kusurunun daha az olması yeterlidir.
Ayrıca yine genel boşanma nedenleri arasında sayılan, Türk Medeni Kanunu 166/3 maddesinde düzenlenen ve en az bir yıl evliliğin sürmesi şartı aranan “ Anlaşmalı Boşanma ” ile ilgili ayrıntılı bilgiye ise, yine sitemiz üzerinde 7 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan “Anlaşmalı Boşanma Nedir? Türk Ceza Kanununda Anlaşmalı Boşanma Koşulları Nelerdir?” isimli yazımızdan ulaşabilirsiniz.
