Ülkemizde, 1930 yılında demir çelik fabrikası temelleri ilk olarak Kırıkkale’de atıldı ve askeri fabrikalar müdürlüğü bünyesinde faaliyetlerine başladı. Bu tarihten sonra sanayiye büyük önem verilmeye başlandı ve tarihler 1937 yılını gösterdiğinde Türkiye’nin ilk entegre demir çelik tesisi kuruldu. Kardemir ismi ile Karabük’te kurulan bu tesis 1939 yılına geldiğinde 150 bin ton kapasite ile çelik üretmeye başladı.
Çelik sanayi her geçen dönem yükselmeye başladı. İnşaatlarda, tersanelerde, demir yollarında ve daha farklı alanlarda çelik kullanımına başlandı. Pazardan payını almak isteyen özel girişimcilerin de fabrika kurması ile üretim kapasitesi artmaya başladı. 1960 yılına gelindiğinde ilk özel ark ocaklı tesis kuruldu Metaş isimli tesis 20 bin ton kapasite ile üretime başladı.
Şimdilerde dünyanın en büyük demir çelik fabrikaları arasında yer alan Erdemir Çelik Fabrikası ise 470 bin ton kapasite ile kuruldu. Tarihler 1965 yılını gösteriyordu. O tarihten sonra büyük atılımlar gerçekleştiren fabrika şuan dünya pazarında boy gösterebiliyor.
Hem devletin hem de özel şirketlerin yatırımı meyvesini vermeye başlamıştı ve demir çelik üretim kapasitesi yükselmişti. Bu üretim başarıları sonucunda tarihler 2002 yılını gösterdiğinde Türkiye, demir çelik üretiminde dünyada 13’üncü sıraya yükseldi.
Türkiye demir çelik üretim kapasitesi 2020 yılına gelindiğinde 52 milyon ton düzeylerine kadar çıktı. Yapılan son istatistikler pandemi nedeniyle üretimin bir önceki yıla göre düşüş yaşattığını gösteriyor.
Türkiye’de Demir Çelik Fabrikası Nerede?
Türkiye’nin en büyük demir çelik fabrikaları 13 ilde bulunuyor ve bu 13 il toplamda 5 bölgeye ayrılmış durumda. Marmara, Ege, Karadeniz, İç Anadolu’nun bir kısmı ve Akdeniz bölgesi demir çelik açısından zengin bölgelerdir.
En önemli demir çelik fabrikaları ise şunlardır;
- Erdemir Demir Çelik – Zonguldak
- Kardemir Demir Çelik – Karabük
- Sivas Demir Çelik – Sivas
- İsdemir Demir Çelik – İskenderun
- Metaş Demir Çelik – İzmir
- Kırdemir Demir Çelik- Kırıkkale
- Asil Çelik- Bursa
- Ege Çelik
- Bilecik Demir Çelik
Demir Çelik Fabrikası Kurma Maliyeti Ne Kadardır?
Fabrika kurumlarındaki maliyet belirlenmesi farklı nedenlere bağlı olarak değişim göstermektedir. Öncelikle olarak kurulacak alanın büyüklüğü belirlenmelidir. Alan büyüdükçe kullanılacak malzeme ve işçi sayısı artacaktır. Bu da maliyeti artıran en büyük nedenlerden biridir. Ayrıca fabrika kurulum aşamasında kullanılacak ham madde fiyatları da önemlidir.
2020 yılına gelindiğinde kur farkından kaynaklı olarak ham madde ve çalıştırılacak işçilerin maaşları artmış durumda. Ham madde fiyatlarındaki yüksek artış 7 yıl önce 10 milyon dolara kurulabilecek bir fabrikayı 7 kat artırmış ve 70 milyon dolar seviyelerine kadar çıkarmıştır. Kurulacak fabrikanın üretim hacmi ve boyutuna göre bu fiyat 1-2 milyar seviyelerine kadar çıkabilmektedir.
İskenderun Demir Çelik Fabrikası Ne Zaman Kuruldu?
Türkiye’nin en büyük demir çelik üretim fabrikası olan İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. 3 Ekim 1970 yılında Hatay’ın Payas ilçesinde kuruldu. Toplamda 16.75 milyon metrekare büyüklüğünde bir alana kurulan fabrika, dünya sıralamalarında üst sıralarda yer alıyor. İsdemir, üretim hacmi ile birçok sektöre ham madde üretmektedir.
Erdemir Demir Çelik Fabrikası Nerede?
Demir Çelik fabrikaları ham maddenin yoğun olduğu alanlara kurulmaktadır. Bu sayede ulaşım maliyetlerinden kısılır ve işlemler daha hızlı şekilde yürütülür. Türkiye’nin en büyük demir çelik fabrikaları arasında bulunan Erdemir Demir ve Çelik Fabrikası bu kapsamda Zonguldak Ereğli’de kurulmuştur.
Türkiye Demir Çelik Üretiminde Dünyada Kaçıncı Sırada?
Dünyada demir çelik üretiminde zirvenin ismi yıllardır Çin’dir. Dünyada üretilen demir çeliğin yüzde 51,3’lük kısmını Çin tek başına yapmaktadır. Çin, 2020 yılının ilk ayında 84,3 milyon ton demir çelik üretimi yaparak yeni yıla da zirvede girdi.
Türkiye dünya sıralamasında 2020 yılında bir kademe yükselerek 7’nci sıraya yükseldi. Yılın ilk ayında üretim hacminin yüzde 17,3 artarak 3,01 milyon tona ulaştığı açıklandı. Fakat nisan ayına gelindiğinde pandeminin de etkisi ile üretim kapasitesinde düşüler gözlemlendi.
2020 ilk ayı itibari ile dünya demir çelik fabrikaları üretim kapasitesi ilk 10 sıralaması şu şekilde;
- Çin
- Hindistan
- Japonya
- Amerika Birleşik Devletleri
- Rusya
- Güney Kore
- Türkiye
- İran
- Almanya
- Brezilya
Demir Çelik Üretimi Nasıl Yapılır?
Dünyada üretilen çeliğin üçte biri çelik hurdasından geri kalanı da demir cevherinden üretilmektedir. İlk yöntem olarak cevherden ham demire oksijen üflenerek üretilmektedir. Bir diğer yöntem olarak da çelik hurdaların elektrikli ark ocaklarında eritilmesi ile elde etme yöntemi kullanılmaktadır.
