Organ nakli, Hindistan’da kaza sonucu iki elini kaybeden bir kadına umut oldu. Koyu tenli bir erkek donör bulundu ve erkeğin elleri kadına nakledildi. Aradan geçen zaman içinde erkek eli kadınsılaştı ve kadının asıl rengi olan beyaz tene evrildi.
Bilim dünyasında şaşkınlığa neden olay Hindistan’da yaşandı. 2016 yılında Shreya Siddanagower isimli 18 yaşındaki genç bir kız otobüs kazası geçirdi. Kaza sonucu feci şekilde yaralanan genç kız kollarını ve dirseklerini kaybetti. Doktorlar acil ameliyata alarak dirseklerinden itibaren kollarını kesmek zorunda kaldı.
Kollarının kesiminden sonra organ nakli için uygun bir donör arandı. Aramalar kısa bir süre içinde sonuç verdi ve 2017 yılında uygun bir donör bulundu. Bulunan donör uygundu ama tek problem bulunan donörün erkek ve koyu renkli bir tene sahip olmasıydı. Çünkü kızın teni açık renkti.
Fakat sonuçta talihsiz kızın talihi dönmüştü ve tekrardan elleri olacaktı. Hemen ameliyat tarihi verildi ve 20 cerrah, 16 anestezistten oluşan güçlü bir ekip kuruldu. Zorlu ameliyat tam 13 saat sürdü ve operasyon başarı ile sonuçlandı. Ameliyat sonunda artık Shreya Siddanagower iki el sahibiydi.
Nakledilen Eller Zamanla Renk Değiştirdi
Otobüs kazasında ellerini kaybeden kıza nakil edilen eller, bisiklet kazası sonucu hayatını kaybeden bir erkek çocuktan alınmıştı. Çocuğun teni koyu renkli olduğu için sadece bir ten uyuşmazlığı olmuştu.
Ameliyat sonrasında uzun bir fizik tedavi maratonu başladı. 1,5 sene boyunca ellere ve kollara hareket kabiliyeti kazandırılmaya çalışıldı. 1,5 yılın sonunda kollar kontrol edilebilir hale geldi ve daha kolay şekilde uzuvlar çalışır duruma geldi.
Bu süreçte herkesi şaşırtan bir olay daha gerçekleşti. İlk nakil sırasında koyu renk olan uzuvlar zaman içerisinde Siddanagower’ın ten rengine yakın bir tona dönüştü. Bu durumun oluşma nedeni melanin üretimi olarak düşünülüyor. Tedavi üstlenen doktorlar, Siddanagower’ın melanin üretim hızının donörden daha az olabileceğini düşünüyor. Bu az üretim nedeni ile de renk tonunda bir açılma meydana gelmiş olabilir.
El Nakli Adayları Nasıl Belirleniyor?
Organ nakli için hastalar arası doku ve ten uyumu çok önemlidir. Bunun için her aday belli kriterlere göre sınıflandırılır. Bu durum el nakli adayları için de geçerli. Gözle görülür uzuvların naklinde ten uyumu da önemlidir. Bu adaylar uzun zamanlar süren bir değerlendirmeye ve tedavi yöntemlerine tabii tutuluyorlar.
Hastalar genel bir kontrol geçiriliyor. Kan değerlerinin kontrolü için testler yapılıyor. Vücudunda bulunan tüm uzuvların röntgenleri çekiliyor. Uzuvlar içindeki sinirlerin sağlık durumu ve yapısı detaylı şekilde inceleniyor. Tüm fonksiyonlara çalışır durumda ise artık listeye alınıyor.
Listeye alınan hastaların da el nakli kesin olarak gerçekleşeme garantisi maalesef bulunmuyor. Nakil için donörler arasında tam bir uyumun gerçekleşmesi gerekiyor. Ten rengi, sinir uyumu, kan grubu, elin büyüklüğü gibi durumların birbiri ile uyumlu olması gerekiyor. Tüm bu fonksiyonların uyduğu donör ve hasta birbiri ile eşleştiriliyor.
Siddanagower da donör eşleştirmesi için Hindistan’da bulunan Kerala şehrindeki Amrita Tıp Bilimleri Enstitüsüne kaydını gerçekleştirdi. Kayıttan sonra kan grubu ile eşleşen bir donör tespit edildi. Ardından donörden alınan eller genç kadına nakledildi. Bu ameliyat Asya’da yapılan ilk çift el nakli ve aynı zamanda ilk farklı cinsler arası yapılan nakil olma özelliği taşıyor.
Nakil Edilen Erkek Elleri Sonraki Süreçte Kadınsılaştı
Hindistan’da faaliyet gösteren ve organ nakli ameliyatlarını destekleyen MOHAN Vakfı tarafından faceebook’da bir video paylaşıldı. Videoda Siddanagower bir açıklamada bulundu ve şunları söyledi;
“ Dünyada erkek elleri olan ilk kadınım.”
Fakat erkek elleri zaman içinde kadınsılaşmaya ve rengi açılmaya başladı. Tedavi sürecinde fizyoterapist olarak görev yapan doktor, organların zamanla nakil olan vücuda adapte olduğunu belirtti. Ketaki Doke isimli fizyoterapist yaptığı açıklamada;
“ Sinir sistemine yeniden bağlanan sinir sinyal göndermeye başlayınca kaslar vücudun ihtiyaçlarına göre çalışır. Siddanagower’in elindeki kasların kadın vücuduna uyum sağlamaya başlamış olabilir.” İfadelerini kullandı.
El nakli çok sık yapılan bir organ nakli türü değil. Dünya üzerinde sadece 100’e yakın el nakli yapılmış kişi bulunuyor. Bu nedenle her operasyon detaylı şekilde incelenip raporlanıyor. Siddanagower’un nakil sonrası el renginin değişmesi de doktorlar tarafından sürekli olarak kontrol ediliyor. Ten renginin değişim sürecinin detaylı bir rapor ile yayımlanması planlanıyor.
Türkiye’de İlk Yüz Nakli Yapılan Kişisi Uğur Acar
Antalya’nın Manavgat ilçesinde dünyaya gelen Uğur Acar, henüz bir yaşında iken evinde çıkan yangın sonrası yüzünü kaybetti. Yüzünün büyük bir kısmı yanan Acar büyük sıkıntılar ile büyüdü. Tarihler 21 Ocak 2012 tarihini gösterdiğinde Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde yeni yüzüne kavuştu. Ameliyatı başarılı geçen Acar, Türkiye’nin ilk yüz nakli yapılan kişisi oldu.
Acar’ın son hali başta kendini sonrada onu gören herkesi mutlu ediyor. Yeni hayatına, işine alışan Acar halinden son derece mutlu görünüyor. Onu yolda gören insanların fotoğraf çekinmek istediğini bu durumun kendisini mutlu ettiğini ifade ediyor. Ve herkesi organ nakli yapmaya davet ediyor.
Türkiye’de İki Kol Nakli Yapılan Yusuf Şimşek
Yusuf Şimşek, güneş enerjisi montajı yaptığı sırada talihsiz bir kaza geçirdi ve iki kolunu kaybetti. Bu olaydan sonra Akdeniz Üniversitesi’ne organ nakli için başvuruda bulundu. Araştırmalar sonrasında uygun donör bulundu ve başarılı bir operasyon ile Şimşek, yeni iki koluna kavuştu.
2019 yılında nakil işlemi tamamlandı ve kollara alışma süreci başladı. Yeni kollarına kavuşmanın sevinci Şimşek’in yüzünden belli oluyordu. Akdeniz Üniversitesi nakil konusunda kendini ispatlamış ve birçok nakil yapmış bir nakil merkezi olarak görülüyor. Bu kol naklinden önce 4 kol nakli, 5 yüz nakli ve bir de dünyada ilk olan rahim nakli gerçekleştirildi.
Organ bağışının ne kadar önemli olduğu bu hayatlarla görülmüş oluyor. Yoğun bakım ünitesinde yatan ve beyin ölümünün gerçekleştiği kişiler organ bağışı yapabilir. Kişinin ölmeden önce verdiği bir karar var ise uygulanır. Canlıdan canlıya hastalıkları geçirmemek adına tüm uzuvların sağlığı kontrol edilir.
Organ bağışı nedir ve nasıl yapılır soruları sıklıkla sorulur. Bunun için öncelikle hastanelerden randevu almanız gerekir. Uygun donör bulunduğunda nakil cerrahisi gerekli işlemleri başlatır.
