Evlenmeye izin davası ergin olmayan (reşit olmayan yani 18 yaşını doldurmayan) küçüğün ya da kısıtlının evlenebilmesi için açılabilir. Evlenmeye izin davasının koşulları nelerdir? Bu dava hangi mahkemede açılabilir? İşte, yanıtlar!
Yasal evlenme yaşı kaçtır merak ediyorsanız yazımıza göz atabilirsiniz.
Evlenmeye İzin Davası Nedir?
Hukuk sistemimizde 18 yaşını dolduranlar ergin ve fiil ehliyetine sahip olduklarından (kısıtlı değillerse) herhangi bir kimsenin iznine ihtiyaç duymaksızın kendi özgür iradeleri ile evlenebilir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 124. madde düzenlemesinde;
“Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir” hükümlerini getirmiştir. Yani 17 yaşını dolduran kişiler de, ancak veli ya da vasilerinin izni ile evlenebilirler.
Evlenmeye izin davası ise;
- 17 yaşını doldurmuş kişilere veli ya da vasilerinin izin vermediği durumlarda ya da
- 16 yaşını doldurmuş fakat 17 yaşını doldurmamış (olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebebin varlığı halinde) kişilerin evlenebilmesi için mahkeme huzurunda açılacak izin davasını ifade eder.
Bir başka ifade ile 17 yaşını dolduran fakat reşit olmayan (18 yaşını doldurmayan) kişiler veli ya da vasilerinin izni ile evlenebilirler. Ancak veli ya da vasinin izin vermemesi durumunda bu kişiler, evlenmeye izin davası açabilirler. Bu duruma uygulamada “olağan evlenmeye izin davası” denilir.
16 yaşını doldurmuş fakat 17 yaşını doldurmamış kişiler ise evlilik gerektiren olağanüstü durumun ya da pek önemli bir nedenin varlığı halinde ancak evlenmeye izin davası açarak evlenebilirler. Bu yaş aralığındaki kişilerin evlenmelerine veli ya da vasilerinin izin vermesi gibi bir durum yoktur. Bu hale ise uygulamada “olağanüstü evlenmeye izin davası” adı verilir.
Olağan Evlenme Nedir? Olağan Evlenmeye İzin Davası Ne Demektir?
Olağan evlenme, 18 yaşını dolduran yani ergin olan kişilerin kendi özgür iradeleri ile yaptıkları evlilik ya da 17 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış (reşit yani ergin olmayan) kişilerin veli veyahut vasilerinin izni ile yaptıkları evliliktir.
Olağan evlenmeye izin davası ise, 17 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını doldurmamış olanların evlenmesine veli ya da vasilerinin izin vermediği durumlarda söz konusu olabilir. Bu yaş aralığında olan kişiler, eğer veli ya da vasilerinden evlenmeye izin alamazlarsa, mahkeme huzurunda evlenmeye izin davası açabilirler. Bu durumda karar, hakimin veli veyahut vasiyi dinlenmesinden sonra verilir. Veli ya da vasi haksız bir şekilde evliliğe izin vermiyorsa, evliliğe hakim izin verir.
Olağan evlenmeye izin davasının koşulları şu şekilde sıralanabilir;
- Evlenmeye izin isteyen kişi 17 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış olmalıdır.
- Evlenmeye veli ya da vasisi izin vermemelidir.
- Veli ya da vasinin izin vermemesinde haklı sayılacak bir neden bulunmamalıdır.
Olağanüstü Evlenme Nedir? Olağanüstü Evlenmeye İzin Davası Ne Demektir?
Hukuk sistemimizde normalde 17 yaşından küçük olanların evlenebilmesi mümkün değildir. Bunun tek istisnası ise 16 yaşını tamamlamış ancak 17 yaşını doldurmamış kişiler yönünden evlilik gerektiren olağanüstü durumun ya da pek önemli bir nedenin (gebelik gibi) varlığı halidir. Bu durumda olan kişiler ise ancak mahkeme önünde evlenmeye izin davası açabilirler.
Hangi durumların olağanüstü hal sayılacağı kanunda belirlenmiş değildir. Bu durumun takdiri hakime aittir. Olağanüstü evlenmeye izin davası koşulları ise şu şekilde sayılabilir;
- Evlenmeye izin isteyen kişi 16 yaşını doldurmuş ancak 17 yaşını doldurmamış olmalıdır.
- Evlilik için pek önemli bir neden ve olağanüstü bir durum bulunmalıdır.
Evlenmeye İzin Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Hem 16 – 17 yaş aralığındaki çocuk için açılacak izin davasında hem de 17 – 18 yaş aralığındaki çocuk için açılacak izin davasında görevli ve yetkili mahkeme aile mahkemesidir.
Yazımızı sonlandırırken belirtelim ki, hukuk sistemimize göre hangi koşul var olursa olsun 16 yaşını doldurmamış kişiler ise resmi olarak evlenemezler.
