Göçmenler konusu, gelişen uluslararası olaylar neticesi ülkemizin gündeminde de yer almaya devam ediyor. Bu yazımızda, vatandaşlar tarafından merak edilen ceza hukuku konuları arasında bulunan “Göçmen Kaçakçılığı” suçunu ve bu suça dair detayları sizlerle paylaşacağız. İşte merak edilen yönleriyle Göçmen Kaçakçılığı suçu….
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Nedir?
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 79. Maddesinde Göçmen Kaçakçılığı suçu düzenlenmiştir. Yapılan yasal düzenleme de göz önüne alındığında, Göçmen Kaçakçılığı suçu; doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak elde edilecek bir menfaat karşılığı olarak, bir yabancının yasa dışı yollardan ülkeye sokulması veya ülkede kalmasına imkan sağlanması ya da bir Türk vatandaşı veya yabancının yasa dışı yollarla ülke dışına çıkarılmasıyla oluşur.
Yani Göçmen Kaçakçılığı suçu, bir menfaat elde etme amacıyla yasada sayılan;
Yabancının yasal olmayan yollarla ülkeye sokulması,Ülkede bulunan yabancının, ülkede yasal olmayan yollarla kalmasına imkan sağlanması,Türkiye vatandaşı ya da yabancının yasal olmayan yollarla yurt dışına çıkmasına imkan sağlanması seçimlik hareketlerinden herhangi birinin işlenmesiyle icra edilmiş olur.
Göçmen Kaçakçılığı suçu, kanuni düzenleme dikkate alındığında özel kast ile işlenebilen bir suçtur. Bu suç nedeniyle failin, maddi bir menfaat elde etme amacı bulunmalıdır. Menfaat amacı olmaksızın, örneğin insani gayelerle yasadışı olarak ülkede bulunan göçmenlerin barındırılmasına katkı sağlayan bir kişi, bu suçtan dolayı sorumlu olmayacaktır. Çünkü, bu suç için menfaat elde etme amacı özel kastı bulunmalıdır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçuna Teşebbüs
Göçmen Kaçakçılığı suçu, teşebbüs yönünden özel bir hüküm taşır. Türk Ceza Kanunu 79/1 – son cümle düzenlemesi uyarınca, bu suç teşebbüs aşamasında kalsa dahi suç tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.
Örneğin, yasa dışı yollarla ülkeden birilerini çıkarmak isteyen kişi, sınırı geçmeden yakalansa dahi yani eylemi teşebbüs aşamasında kalsa bile suç tamamlanmış gibi ceza alır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Cezası
Doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak maddi bir menfaat elde etme amacıyla yasada belirlenen seçimlik hareketlerden (yasa dışı yollarla yabancıyı ülkeye sokma, ülkede kalmasına imkan sağlama, Türk vatandaşı veya yabancıyı yurt dışına çıkarma) bir ya da birkaçını işleyen kimseye üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve bin günden on bin güne kadar adlî para cezası verilir.
Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Ağırlaşmış Halleri
Göçmen Kaçakçılığı suçunda cezanın ağırlaşmış halleri Türk Ceza Kanunu 79/2 ve 79/3 maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre suç mağdurlarının yani göçmenlerin;
Hayatları bakımından bir tehlike oluşturacak veya onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak eylemin işlenmesi, durumunda suç nedeniyle verilecek ceza miktarı, yarısından üçte ikisine dek artırılır. (TCK 79/2)Yine bu suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi durumunda da, verilecek ceza yarı oranında artırılır. (TCK 79/3)
Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Şikayet ve Görevli Mahkeme
Bu suç şikayete tabi olan suçlar arasında değildir. Yani, herhangi bir şikayet aranmaksızın, söz konusu suçun adli makamlar tarafından öğrenilmesi ile soruşturma ve kovuşturma işlemleri resen başlatılır.
Göçmen kaçakçılığı suçu yönünden yargılama yapma görev ve yetkisi ise suçun işlendiği yer Asliye Ceza Mahkemelerine aittir.
Son olarak belirtelim ki TCK 79. Madde de düzenlenen Göçmen Kaçakçılığı suçu, TCK 80. Madde de düzenlenen İnsan Ticareti suçundan bazı yönleri ile ayrılır. Bunlar ise;
İnsan ticareti suçu, zorla çalıştırma, hizmet ettirme, fuhuş yaptırma ya da esarete tâbi kılma veya vücut organlarının verilmesini sağlama amacıyla işlenirken, Göçmen kaçakçılığı suçu, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak menfaat elde etme amacıyla işlenir.Göçmen kaçakçılığı suçunda, mağdurun yani göçmenin eyleme rızası bulunurken, İnsan ticareti suçunda ise mağdurun işlenen eyleme ya rızası bulunmaz ya da rızası hile ile sakat hale getirilmiştir.Göçmen kaçakçılığı suçunda mağdura yani göçmene zor kullanılması söz konusu değildir. Oysa insan ticareti suçunda ise, cinsel amaçla sömürü, kölelik, organ kaçakçılığı ya da çocuk ticareti gibi farklı şekillerde zor kullanma söz konusu olabilir.
İnsan Ticareti suçu hakkında detaylı bilgiye de, yine sitemizde 12 Kasım 2020 tarihinde yayınlanan “İnsan Ticareti Suçu Nedir? Suçun Unsurları ve Yasal Müeyyidesi Nelerdir?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
