Ses kısıklığı çeşitli nedenlerle ortaya çıkıp uzunca bir süre devam edebiliyor. Kimi zaman da ani olarak belirip gün içinde sorun yaşamamıza neden olabiliyor. Peki; ses kısıklığı nedir, neden olur? Ses kısıklığı nasıl geçer? İşte, ses kısılması hakkında merak edilenler ve cevapları…
Ses Kısıklığı Nedir?
Ses kısıklığı nasıl geçer konusunu ayrıntıları ile ele almadan önce ses kısıklığı nedir belirtelim. Ses kısılması; seste değişimler olması, sesin dalgalanması, daha cılız ve kısık hale gelmesi durumudur.
Ses Kısıklığı Neden Olur?
Çene kasları, dil, dudak, ses telleri ve akciğerler sesin oluşmasındaki aktörlerdir. Dolayısı ile bu ana unsurlarda gelişebilecek herhangi bir sorun ses kısılmasına neden olabilir. Genellikle ses kısılması, ses tellerinin tahriş olması ya da hasar olması durumunda yaşanır. Ancak kimi zaman da bazı hastalıkların habercisi; belirtisi olarak da kendini göstermektedir. Genel olarak ses kısılması nedenleri şunlar olarak sıralanır:
- Üst solunum yolu enfeksiyonu (nezle, grip, soğuk algınlığı)
- Reflü
- Alkollü ve kafeinli içecek tüketimi
- Tütün ve tütün ürünleri kullanımı
- Bağırmak
- Uzun süre yüksek sesle konuşmak
- Nörolojik hastalıklar
- Alerji
- Zehirli madde solunumu
- Kuvvetli şekilde öksürmek
- Akciğer kanseri
- Tiroid ve boğaz kanseri
- Ergenlik
- Tiroid bezi hastalıkları
- Çene kaslarının ve yardımcı kasların zayıflaması
- İlaç kullanımı
- Gebelik
- Hormon dengesizlikleri
- Akut larenjit
- Kalıtsal hastalıklar
Görüldüğü üzere ses kısılması nedenleri oldukça çeşitli. Bu nedenle de ses kısıklığı nasıl geçer sorusunun cevabının verilebilmesi için buna neden olan etmenin saptanması gerekir.
Ses Kısıklığı Nasıl Geçer? Ses Kısıklığı Nasıl Düzelir?
Ses kısılması çoğunlukla bir haftadan fazla süredir yaşanıyorsa dikkate alınmalı ve doktora muayene olunmalıdır. Ses kısılması için kulak burun boğaz doktoruna başvurulmalı ve yaşanan sorundan bahsedilmelidir. Kulak burun boğaz uzmanları, hastaların tıbbi öykülerini dinledikten sonra hastanın yaşam koşullarına, mesleğine ve daha pek çok unsura göre gerekli tetkikleri isteyecektir.
Genellikle KBB uzmanları, uzun süre ses kısılması yaşayan kişilerin bu rahatsızlığı bir kanser türünden mi yoksa kanser dışı bir hastalıktan ya da rahatsızlıktan mı kaynaklandığını tespit etmeye yoğunlaşır. Bu bağlamda ses kısıklığı nasıl geçer sorusu, sorunun tespiti ile belirlenir. Ses kısılması nasıl geçer sorusunun cevabı ise sorunun türüne göre aşağıdaki gibidir:
1- Ses Terapisi
Eğer ses kısılmasının nedeni; ses tellerinde gelişen iyi huylu tümör, polip ya da kist ise ilk olarak ses terapisi ile tedavi gerçekleştirilir. Bu nedenler aynı zamanda ses tellerine cerrahi bir operasyonu gerekli kılabilir. Ancak bu durumda, cerrahi operasyon mümkün olduğunca ertelenir.
2- Cerrahi Operasyon
Ses tellerinde kist, polip ve tümör oluşumu sebebiyle ses kısılması yaşanıyorsa ses terapisinin ardından cerrahi operasyon yapılabilir. Ancak bu son seçenektir.
3- Ses Kısıklığı İlaç Tedavisi
Ses teli iltihabı ve alerji nedeniyle yaşanan ses kısılmasında genellikle ilaç tedavisi uygulanır. Ses teli iltihabını giderecek antibiyotik kullanımı ve alerjiyi tedavi edecek ilaç kullanımı ile ses kısılmasının önüne geçilir.
4- Gargara
Alerji ve ses teli iltihabı dışında üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE) nedeniyle de ses kısılması yaşanabilir. ÜSYE tedavisinde kullanılacak olan ilaçlar, ses kısılmasını da tedavi edecektir. Bu durumda ayrıca hastalara boğaz tahrişini tedavi etmek ve ses kısılmasına çare olması adına gargara reçete edilebilir.
5- Boğaz Tahrişi Ses Kısıklığına Ne İyi Gelir?
Boğaz tahrişi de farklı nedenlerden kaynaklanabilir ancak çoğunlukla reflü ve gastrit gibi rahatsızlıklar, boğazın tahriş olmasında etkendir. Örneğin; reflü, midede asit kaçağına neden olur ve bu asit boğazı tahriş eder. Bu durumda da hastalara ilaç tedavisi uygulanır.
6- Kanser Nedeniyle Ses Kısıklığı Nasıl Geçer?
Eğer KBB hekimleri, kanser nedeniyle ses kısılması yaşayan kişileri ilgili tıp birimine yönlendirir. Kanserin türüne göre tedavinin yöntemi belirlenir ve kanser tedavisinin gerçekleşmesi ile ses kısılması da tedavi edilir. Genellikle bu durumda ışın tedavisi ya da cerrahi operasyon uygulanır.
7- Bağırmaktan Dolayı Ses Kısıklığına Ne İyi Gelir?
Bağırmaktan dolayı ses kısılması genellikle öğretmenlerin yaşadığı bir sorundur. Öğretmenler ile birlikte çocuklarda da bağırmaktan dolayı ses kısılması yaşanabilir. Bu durumda tavsiye edilen; sesin dinlendirilmesi, tüketilen sıvı miktarının artırılmasıdır.
8- Alkol ve Tütün Ürünleri Nedeniyle Ses Kısıklığı Nasıl Geçer?
Kafein ve alkol içerikli içecekler ile birlikte tütün ve tütün ürünleri kullanımı da boğazda ve ses tellerinde tahrişe neden olabilir. Özellikle tütün ve tütün ürünleri akciğerin hasar görmesine neden olur ve bu da ses kısılmasını tetikleyebilir. Bu nedenle yaşanan ses kısılmasının önüne geçmek için kesinlikle tütün ürünlerinin bırakılması tavsiye edilir.
9- Ses Kısıklığı Tedavisi Doğal Yöntemler
Ses kısılması eğer ciddi bir rahatsızlıktan kaynaklanmıyorsa doğal yöntemlerle de giderilebilir. Ses kısılması tedavisi doğal yöntemler aşağıda sıralanmıştır:
a- Tuzlu ve Ilık Suyla Gargara Yapın
Eğer ses kısılması sorununun boğazınızın tahriş olmasından kaynaklandığını düşünüyorsanız evde ılık ve tuzlu suyla gargara yapabilirsiniz. Dilerseniz tuz yerine karbonat a kullanabilirsiniz.
b- Bulunduğunuz Ortamı Nemlendirin
Ortamdaki havanın kuru olması boğazın ve ses tellerinin kurumasına yol açar. Bu nedenle bulunduğunuz ortamı sık sık nemlendirin. Özellikle kış aylarında klima ve kalorifer gibi ısıtma sistemleri nedeniyle ortamdaki hava kurur ve bu nedenle bu ortamların sık sık havalandırılması, nemlendirilmesi gerekir.
c- Bitki Çayı İçin
Bitki çayı içmek boğazı ve ses tellerini rahatlatır. Dilerseniz papatya, ıhlamur gibi bitki çaylarınızın içine bir tatlı kaşığı bal ekleyebilirsiniz.
d- Elma Sirkesi İçin
Elma sirkesi içmek de ses kısıklığına iyi gelen doğal yöntemlerden biridir. Ayrıca elma sirkesi içmek bağışıklık sisteminin normal çalışmasına da katkıda bulunur.
e- Boğaz Pastili Kullanın
Boğaz pastili kullanmak da hem boğazı hem de ses tellerini rahatlatır. Eğer ses kısıklığı yaşıyorsanız eczanelerden boğaz pastili satın alabilirsiniz.
Ses Kısıklığı Kaç Günde Geçer?
Ses kısılması tedavisi, sorunun kaynağına göre değişir ve bu sebeple de ses kısılmasının kaç günde geçeceği de değişmektedir. Konuyla ilgili en doğru bilgiyi KBB doktorunuzdan alabilirsiniz.
Ses Kısıklığı Neyin Belirtisi?
Ses kısılması kimi zaman ciddi hastalıklardan kaynaklanabilmektedir. Ancak alerji, reflü, soğuk algınlığı, bağırmak, çığlık atmak vb. gibi nedenlerle de yaşanabilmektedir. Kısacası; ses kısılması basit bir nedenden dolayı ortaya çıkabileceği gibi ciddi nedenlerle de yaşanabilir. Bu sebeple 1 haftadan fazla ses kısıklığı olan kişilerin KBB uzmanına danışması tavsiye edilir.
Ağrısız Ses Kısıklığı Neden Olur?
Ses kısılması her zaman ağrılı olarak ortaya çıkmaz ve kimi zaman ağrısız bir şekilde yaşanabilir. Örneğin; larejit çoğunlukla ÜSYE hastalıklarının sonrasında sıklıkla yaşanır ve buna boğaz ağrısı da eşik ediyor. Fakat bazen de ağrısız olarak larenjit kaynaklı ses kısılması yaşanabiliyor.
Ani Ses Kısıklığı Neden Olur?
Ani ses kısılması larenjitten kaynaklanabileceği gibi çeşitli zararlı ve kimyasal maddelerin solunması, aşırı kafein ve alkol tüketimi, aşırı sigara tüketiminden de kaynaklanabilir. Ayrıca çığlık atmak, çok yüksek sesle konuşmak da ani ses kısılmasına yol açabilir.
Öğretmenlerin Ses Kısıklığına Ne İyi Gelir?
Öğretmenlerin ses kısılması yaşaması genellikle uzun süre boyunca yüksek sesle konuşmasından kaynaklanır. Bu durumda tavsiye edilen; sesi mümkün olduğunca dinlendirmek, yüksek ses konuşmamak ve boğazın kurumasına önlem olması için bol su içmektir.
Çocuğun Ses Kısıklığına Ne İyi Gelir?
Çocuklarda da ses kısılması sık karşılaşılabilen durumlardan biridir. Bu durumda çocuklara doktor reçetesi olmadan ilaç verilmemelidir ancak çocuğun ses kısıklığına iyi gelen bazı yöntemler şunlardır:
- Kuru hava ses tellerini olumsuz etkiler bu nedenle çocuğun bulunduğu ortamın havası nemlendirilmelidir
- Tuzlu ve ılık su ile gargara
- Boğaz pastili kullanımı
- Bir-iki kaşık elma sirkesi içmek
- Çocukların içebileceği ıhlamur vb. gibi bitki çaylarına bal eklemek
Faranjit Ses Kısıklığı Yapar Mı?
Farenjit, boğazdaki lenf bezlerinin şişmesine yol açabilir. Şişen lenf bezleri de ses tellerine baskı yapabilir ve bunun sonucunda ses kısılması ile sesin normalden farklı çıkması söz konusu olabilir.
B12 Ses Kısıklığı Yapar Mı?
B12 eksikliği ses kısılmasına yol açmaz. B12 eksikliği belirtileri genel olarak; halsizlik, baş dönmesi, kulak çınlaması, çabuk yorulma, cildin soluk görünmesi, düzensiz kalp atışlarıdır.
İlginizi Çekebilir: B12 Vitamininizin Eksik Olduğunun Göstergesi Olan 8 Belirti!
Ses Kısıklığına Anında Çözüm Var Mı?
Ses kısılması nedenleri oldukça çeşitlidir. Bu nedenle her yöntem ses kısılmasına anında çözüm sağlamayabilir. Ancak ılık ve tuzlu suyla gargara yapmak, bitki çayı tüketmek, bitki çaylarına bal eklemek, elma sirkesi içmek ve içinde bulunulan ortamı sürekli olarak nemlendirmek ses kısılmasının daha hızlı iyileşmesini sağlayacaktır.
