Bu yazımızda yurtdışında yaşayan Türk Vatandaşları ile ülkemiz ile bağlantıları olan yabancıları yakından ilgilendiren “Yurtdışı boşanma ve yurtdışı boşanma Türkiye’de tanınması” konusunu ele alacağız.
Yurtdışında verilmiş bir boşanma kararının ülkemiz açısından geçerli olabilmesi için bazı işlemlerin yerine getirilmesi gerekir. Örneğin, yurtdışı boşanma tanıma işlemi yapılmaksızın yurtdışında boşanmış bir kişinin ülkemizde tekrar evlenmesi mümkün olmaz.
Yurtdışı Boşanma Kararlarının Tanıma ve Tenfiz işlemleri
Ülkemiz açısından yurtdışı boşanma ile ilgili süreç, “Yabancı Ülke Adlî Veya İdarî Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik” uyarınca 7 Şubat 2018 tarihinde değişmiştir.
Bu tarihten önce bir yurtdışı boşanma kararının ülkemizde geçerli olabilmesi için bu kararın ülkemizde bulunan mahkemeler tarafından tanınması ve tenfizi gerekiyordu. Bu anlamda Türk mahkemeleri (Aile Mahkemesi) tarafından verilen tanıma kararı ile yabancı ülke boşanma kararı ülkemizde de kesin hüküm haline geliyor, tenfiz kararı ile de icra edilebilir hale geliyordu.
Yurtdışı Boşanma Kararının Tanınması Hakkında Yeni Uygulama
7 Şubat 2018 tarihi itibariyle yürürlüğe giren “Yabancı Ülke Adli Veya İdari Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik” sonrasında ise, artık yurtdışından verilen boşanma kararları bir mahkeme sürecine tabi olmaksızın Nüfus ve Vatandaşlık İl Müdürlüklerine başvuru yapılarak tanınabilir hale gelmiştir.
Yani, Nüfus ve Vatandaşlık İl Müdürlükleri nezdinde gerçekleşen başvuru ile yapılan işlem ile yurtdışı boşanma kararları ülkemizde tanınmış olur örneğin yurtdışında boşanan kişi ülkemizde evlenebilir, ancak yurtdışında verilen boşanma kararı ile belirlenen velayet ve nafaka gibi icrai kararların uygulanabilmesi içinse tenfiz kararı verilmesi gerekir. Tenfiz kararları 7 Şubat 2018 tarihinden sonra da eskiden olduğu gibi yalnızca Türk Mahkemeleri (Aile Mahkemesi) tarafından verilebilir.
Yurtdışı Boşanma Kararının Ülkemizde Tanınması İçin Başvuru Yolu ve Usulü
Yabancı Ülke Adli Veya İdari Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik 5. Madde düzenlemesi uyarınca, yurtdışı boşanma kararının tanınması için başvurular;
· Yurt dışında, kararın verildiği ülke dış temsilciliklerine,
· Yurt içinde boşanan eşlerden birinin yerleşim yerindeki İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü’ne,
· Yurt içinde yerleşim yeri olmayanlar içinse, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Kahramanmaraş, Samsun, Siirt, Sivas, Trabzon, Şanlıurfa ve Van il Nüfus müdürlüklerine yapılabilmektedir.
Söz konusu başvuru boşanan eşler tarafından bizzat ya da vekalet verecekleri avukatları veya kanuni temsilcileri vasıtasıyla yapabilir. Ancak yurtdışı boşanma kararlarının Nüfus müdürlükleri tarafından tanınması için boşanan eşlerin her ikisinin de başvuru yapması zorunludur. Başka bir ifade ile yalnızca bir tarafın yani bir eşin başvurması durumunda yurtdışı boşanma kararının tanınabilmesi mümkün değildir.
Boşanan eşler başvuruyu birlikte ve aynı anda yapabilecekleri gibi ayrı zamanlarda da gerçekleştirebilirler. Fakat ayrı başvuru yapıldığı durumlarda başvurular arasında bulunan süre 90 günü geçmemelidir. Aksi durumda tarafların yeniden başvuruda bulunmaları gerekir.
Yurtdışı Boşanmanın Ülkemizde Tanınması İçin Gerekli Belgeler
Yurtdışında verilen bir boşanma kararının ülkemizde aile kütüğüne tescil edilebilmesi yani tanınması için;
· Aile kütüğüne tescil edilmesi talep edilen boşanma kararının aslı ile noter ya da dış temsilcilik tarafından onaylı veya ilgili ülkenin yetkili makamınca Apostil şerhi ile onaylanmış Türkçe tercümesi,
· Kimlik ya da pasaport fotokopileri, boşanan eşlerden biri yabancı ise kimlik ya da pasaportunun noter tasdikli Türkçe tercümesi,
· Vekil aracılığıyla müracaatlarda noterce düzenlenen fotoğraflı özel vekaletname,
· Yabancı ülke adli ya da idari makamlarınca verilen kararla ilgili Türk Mahkemelerinde halen devam eden bir dava veya tanımanın Türk Mahkemelerince evvelce reddedildiğine dair bir karar bulunmadığını yazılı olarak beyan,
· Ve başvuru formu gerekir.
Bu belgeler ile yapılacak başvuru sonrası Nüfus ve Vatandaşlık İl Müdürlükleri, verilen boşanma kararların aile kütüğüne tescil edilip edilemeyeceğini mevzuat uyarınca inceler ve karar verir.
Tescile dair verilen kararlar yedi gün içinde aile kütüklerine tescil edilir. Başvurunun reddi durumunda ise başvuran taraflardan (boşanan eşlerden) her biri tanıma ve tenfiz için Aile Mahkemeleri nezdinde dava açabilir.
