Adli kolluk nedir? Ülkemizde kolluk güçleri, adli kolluk ve idari (önleyici) kolluk olmak üzere iki kısma ayrılır. Bu yazımızda, kamu düzenini bozacak ya da suç teşkil edecek eylemlerin işlenmesi durumunda, suça ilişkin araştırma yapmak, suçlu ve de delilleri bulmak suretiyle adli makamlara teslim etmekle yükümlü adli kolluğun kimlerden oluştuğunu ve görev ile sorumluluklarını ele alacağız.
Adli Kolluk Nedir? Adli Kolluk Kimlerden Oluşur?
Adli kolluk nedir denildiğinde yönetmeliği 4. Maddesinde de gösterildiği üzere, ülkemizde adli kolluk görevlilerinin şunlar olduğu söylenebilir;
- Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı olan Polis Merkezi Amirliklerinde görevli personelden,
- Jandarma Genel Komutanlığına bağlı olan jandarma karakollarında görevli personelden,
- Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı olan sahil karakolları ile yüzer karakollar olan bot teşkilatlarında görevli personelden,
- Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğüne bağlı olan gümrük muhafaza kaçakçılık ve istihbarat müdürlükleri ile bölge ve kısım amirliklerinde görevli personelden oluşur.
Adli kolluk nedir? Başka bir ifade ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü ülkemizde adli kolluk görevini yürütürler.
Adli Kolluk Kime Bağlıdır?
Adli kolluk, bağlı olduğu kolluk teşkilatının bir parçasıdır ve öncelikli görevi de karşılaştığı suçların işlenmesini önlemektir. Adli kolluk görevi bulunan personel, adli görevlerin dışındaki hizmetlerde üstlerinin emri altındadır. Adli kolluk görevi olan personelin özlük hakları da bağlı bulundukları teşkilat tarafından yürütülür.
5271 sayılı CMK 164. Maddesi ve Adli kolluk nedir ile ilgili yayınlanan yönetmeliğine göre ise; bir suç şüphesi ile başlatılan soruşturmaya ilişkin işlemler, Cumhuriyet savcısının emir ve talimatları doğrultusunda öncelikle adli kolluk tarafından yerine getirilir. Bu anlamda adli kolluk görevlileri, adli görevlerinde Cumhuriyet savcısının emir ve talimatlarına uyarlar.
Adli Kolluk Nedir? Adli Kolluğun Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
Ülkemizde hizmet veren adli kolluk nedir? Adli kolluk görevlileri, kendilerine ulaşan ya da haber aldıkları veya öğrendikleri bir suça dair ihbar veyahut şikayetleri, el koydukları adli nitelikteki olayları ve yakalanan kişileri, zaman geçirmeksizin derhal Cumhuriyet savcısına ve en üst dereceli kolluk amirine bildirmekle yükümlüdürler.
Bu bildirimden sonra, adli kolluk görevlileri soruşturma işlemlerine Cumhuriyet savcısının emir ve talimatları doğrultusunda başlar ve yürütürler.
En üst dereceli kolluk amirinin, adli kolluk hizmetlerinin verimli ve de etkin bir şekilde yürütülmesini temin amacı ile adli kolluk görevlilerinin üzerinde denetim, gözetim, planlama ve gerekirse diğer idari tedbirleri alma ve iş bölümü yapma yetkisi vardır.
Cumhuriyet savcısı, adli işlere dair adli kolluk görevlilerine emir ve talimatlarını yazılı olarak, acele durumlarda ise sözlü olarak verir. Sözlü olarak verilen emirler ise en kısa sürede yazılı hale dönüştürülür. Ancak kolluk görevlisi emir ve talimatın yazılı hale getirilmesini beklemeksizin, sözlü olarak verilen emir ve talimatın gereklerini gecikmeksizin yerine getirir.
Suçüstü hali ile gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda, Cumhuriyet savcısına ulaşılamaması halinde ya da olay genişliği itibari ile Cumhuriyet savcısının iş gücünü aşması durumunda, sulh ceza hakimi de tüm soruşturma işlemlerini yerine getirebilir. Bu durumda, adli kolluk görevlileri sulh ceza hakimince verilen emirleri yerine getirir.
Adlî kolluk görevlileri, bir olaya ilişkin maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi ve de adil bir yargılamanın yürütülebilmesi için, Cumhuriyet savcısının emir ve talimatları doğrultusunda şüphelinin hem lehine hem de aleyhine olan tüm delilleri, yasada öngörülen koşullara uygun olarak toplama, bunları muhafaza altına alma ve bu delilleri bir fezleke ile Cumhuriyet savcısına sunmakla yükümlüdürler.
POMEM başvurusunun nasıl yapıldığı merak ediyorsanız bu yazımız ilginizi çekebilecektir.
