Türk hukuk sistemi içerisinde uzmanlaşma adına kurulan ihtisas mahkemeleri (örneğin; Asliye Ticaret Mahkemesi) ile özel niteliğe sahip uyuşmazlıkların çok daha hızlı ve isabetli bir şekilde çözümlenmesi amaçlanmıştır. Bu yazımızda ihtisas mahkemeleri (özel mahkemeler) arasında yer alan Asliye Ticaret Mahkemesi’nin niteliğine ve görevlerine ilişkin merak edilenleri sizler için bir araya getirdik…
Asliye Ticaret Mahkemesi Ne Demektir?
Asliye Ticaret Mahkemesi niteliği, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 5/1 ile düzenlenmiştir. Madde içeriğinde;
“Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir”
Hükümlerine yer verilerek, Ticaret Mahkemesinin genel niteliği ve görev alanının çerçevesi çizilmiştir.
Ülkemiz hukuk sisteminde, hukuk alanında genel görevli mahkemeler Asliye Hukuk Mahkemesi ile Sulh Hukuk Mahkemesidir. Bu iki mahkeme dışında kalan diğer tüm hukuk mahkemeleri (İş Mahkemesi, Aile Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi, Ticaret Mahkemesi gibi) belirli bir alana özgü davalara bakmak üzere kurulmuş özel mahkemelerdir. Asliye Ticaret de bu anlamda özel mahkeme statüsüne sahiptir.
Asliye Ticaret Mahkemesinin Görevleri Nelerdir?
Türk Ticaret Kanunu ile özel mahkemeler arasında yer alan Asliye Ticaretin görevinin genel çerçevesi belirlenmiştir. Buna göre;
Bunları da beğenebilirsin...
- Her iki tarafında ticari işletmesi ile ilgili hususlardan kaynaklı davalar ‘ticari dava’ olarak nitelendirildiğinden, bu davalara bakmakla görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesidir.
- Yine her iki tarafın ticari işletmeleri ile ilgili çekişmesiz yargı işi niteliğine sahip ticari davalarda Asliye Ticaret Mahkemesinde görülür.
- Ayrıca taraflarının tacir olup olmadığına bakılmadan, Türk Ticaret Kanununda ticari dava ile çekişmesiz yargı işi olarak kabul edilen davalarda Asliye Ticaret Mahkemesinin görev alanına girer.
Bu şekilde genel çerçevesi belirlenen Asliye Ticaret Mahkemesinin görev alanında kalan bazı başlıca dava türleri ise şu şekilde sayılabilir;
- Ticari işlerden kaynaklı her tür alacak davası,
- Ticari işlerden kaynaklı her tür tazminat davası,
- Sigorta hukuku kapsamındaki davalar,
- İflas davası ve iflasın ertelenmesi davası,
- İhalenin feshi ve ipoteğin fekki davası,
- Rekabet yasağına dair davalar,
- Çek iptal davası,
- Bankalara, finansal kurumlara, kredi kuruluşlarına ve ödünç para verme işlerine dair davalar,
- İşletmenin devri, birleşmesi ya da şekil değiştirmesi nedeni ile açılacak ticari davalar,
- Kredi mektubu ile kredi emrini düzenleyen hükümlere göre açılacak davalar,
- Ticari vekiller, ticari temsilciler ve tacir yardımcıları ile alakalı hükümlere göre açılacak davalar.
Asliye Ticaret Mahkemesi Kararlarına Karşı İstinaf ve Temyiz
Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen kararlara karşı Bölge Adliye Mahkemesine karşı istinaf yoluna başvurulabilir. Ancak Ticaret Mahkemesi tarafından verilen ve değeri 8000 TL’yi aşmayan kararlar kesin niteliktedir ve istinaf yoluna başvurulamaz. Bu nedenle istinaf yoluna gidebilmek için malvarlığı davasının değer ve miktarının 2022 yılı için 8000 TL’yi aşması gerekir. İstinaf yoluna başvuru süresi, kararın tebliğ ya da tefhiminden itibaren iki haftadır.
İstinaf incelemesi sonucunda İstinaf Mahkemesi (Bölge Adliye Mahkemesi) kararlarına karşı ise temyiz yoluna başvurulabilir. Ancak temyiz içinde Bölge Adliye Mahkemesi kararında yer alan değer ve miktarın 2022 yılı için 107.090 TL’yi aşması gerekir. Bu değeri aşmayan İstinaf mahkemesi (Bölge Adliye Mahkemesi) kararları ise kesindir ve bu kararlara ilişkin temyiz yoluna başvurulamaz.
